Forléargas ar fhreagairt an Choimisiúin

Eolas

Tá an Coimisiún Eorpach i mbun oibre i ngach réimse chun srian a choinneáil ar leathadh an choróinvíris, tacaíocht a thabhairt do na córais sláinte náisiúnta, agus cur i gcoinne thionchair shocheacnamaíocha na paindéime. Is trí bhearta nach bhfacthas riamh cheana ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais atá an obair sin á déanamh aige.

Foireann an Choimisiúin Eorpaigh um an bhfreagairt ar an gcoróinvíreas

Seo roinnt samplaí den chaoi ar chuidigh an Coimisiún chun dul i ngleic leis an ngéarchéim:

Amlíne ghníomhaíocht an Aontais

Vacsaíní sábháilte éifeachtacha a chinntiú don Eoraip agus don domhan

Is é is aidhm do Straitéis an Choimisiúin um Vacsaíní:

Dáileoga vacsaíní a chinntiú agus tacú le vacsaíniú i mBallstáit an Aontais

Tá punann éagsúlaithe vacsaíní curtha le chéile ag an gCoimisiún le haghaidh saoránaigh an Aontais ar phraghsanna réasúnta. Tá conarthaí curtha i gcrích le 8 bhforbróir vacsaíne a bhfuil gealladh fúthu, conarthaí lenar daingníodh punann suas le 4.2 billiún dáileog:

Ó mhí na Nollag 2020 cheadaigh an Coimisiún sé údarú margaíochta choinníollacha do vacsaíní COVID-19: do BioNTech and Pfizer (an 21 Nollaig 2020), Moderna (an 6 Eanáir 2021), Astra Zeneca (an 29 Eanáir 2021), Johnson & Johnson (an 11 Márta 2021), Novavax (an 24 Meitheamh 2022) agus Valneva (an 24 Meitheamh 2022). 

Tá méadú seasta ag teacht ar sheachadadh dháileoga na vacsaíní chuig na Ballstáit ó bhí Nollaig 2020 ann. Cuireadh dlús faoin vacsaíniú ar fud an Aontais agus faoi lár 2022, bhí 86% de dhaoine fásta uile na hEorpa vacsaínithe go hiomlán. 

De réir mar a tháinig athraithigh nua den choróinvíreas chun cinn, chuir an Coimisiún cistí ar fáil le haghaidh taighde práinneach agus lean sé leis na comhaontuithe réamhcheannaigh a thabhairt i gcrích le haghaidh teanndáileog agus oiriúnú na vacsaíní d’athraithigh nua.

Sheol an Coimisiún soláthar comhpháirteach nua freisin maidir le trealamh leighis le haghaidh vacsaíniú. Ina theannta sin, mhol an Coimisiún nár cheart gur gá d’ospidéil ná do chleachtóirí leighis CBL a íoc ar vacsaíní agus ar fhearais tástála.

Tuar a dhéanamh faoi na bagairtí a bhaineann le hathraithigh nua

Tá an tÚdarás Eorpach um Ullmhacht agus Freagairt i dtaca le hÉigeandálaí Sláinte (HERA) seolta ag an gCoimisiún, ar údarás é a bhfuil sé d’aidhm aige éigeandálaí sláinte a chosc, a bhrath, agus freagairt go pras orthu. 
 
Is acmhainn chomhroinnte é HERA agus feidhmíonn sé mar lárionad rialaithe misean do na Ballstáit agus d’institiúidí an Aontais chun an tAontas a ullmhú ar bhealach níos fearr le haghaidh bagairtí sláinte trasteorann. 

Dá bhrí sin, is príomhcholún d’Aontas Sláinte na hEorpa é HERA agus cuimsíonn sé misean nua ullmhachta agus athléimneachta sláinte don Aontas ar fad, mar a d’fhógair an tUachtarán von der Leyen ina haitheasc ar Staid an Aontais 2021. Líonfaidh sé bearna atá ann idir freagairt agus ullmhacht an Aontais i dtaca le héigeandálaí sláinte.

Maidir leis an misean nua ullmhachta agus athléimneachta sláinte don Aontas ar fad, d’fhógair an tUachtarán von der Leyen gur cheart do Team Europe €50 billiún a chur ar fáil.

Borradh a chur faoi mhonaraíocht

An 4 Feabhra 2021 chuir an Coimisiún Eorpach Tascfhórsa ar bun chun tacú le dlús a chur le hacmhainneacht táirgeachta na vacsaíní in aghaidh COVID-19 san Aontas – é ag feidhmiú mar ionad ilfhreastail le haghaidh monaróirí a bhfuil tacaíocht de dhíth orthu – agus baic i slabhraí táirgeachta agus i slabhraí soláthair a shainaithint agus aghaidh a thabhairt orthu.

I measc na nithe is tábhachtaí atá bainte amach ag an Tascfhórsa, rinne sé scrogaill táirgthe vacsaíní san Aontas a shainaithint agus chuidigh sé chun iad a bhaint, rinne sé mapáil ar acmhainneachtaí táirgthe vacsaíní an Aontais ar fud an tslabhra soláthair, agus d’éascaigh sé comhpháirtíochtaí trí imeachtaí meaitseála a eagrú le haghaidh táirgeadh vacsaíní agus teiripí. Tá sé d’aidhm aige freisin acmhainneacht mhonaraíochta atá fadtéarmach leordhóthanach a chinntiú san Eoraip agus tacú le hiarrachtaí domhanda maidir le rochtain ar vacsaíní agus comhroinnt vacsaíní.

Taighde a mhaoiniú

Ó bhí mí Eanáir 2020 ann tá breis agus €660 milliún slógtha ag an gCoimisiún faoi Fís 2020 le vacsaíní, córacha leighis nua, tástálacha diagnóiseacha agus córais leighis a fhorbairt chun leathadh an choróinvíris a chosc agus chun beatha daoine a shábháil.

Tá tacaíocht airgeadais curtha ar fáil ag an gCoimisiún do CureVac, forbróir vacsaíní Eorpach atá an-nuálach, trí thacú le hiasacht €75 mhilliún ón mBanc Eorpach Infheistíochta.

Ina theannta sin shínigh an Banc Eorpach Infheistíochta comhaontú maoiniúcháin dar luach €100 milliún leis an gcuideachta imdhíon-teiripe BioNTech SE chun clár vacsaíne a fhorbairt. Tá Fís 2020 agus an Plean Infheistíochta don Eoraip araon mar thaca ag an maoiniú sin de chuid BEI.

Freagairt dhomhanda a chinntiú

Éilíonn paindéim dhomhanda réiteach domhanda. Is é sin an fáth a bhfuil an Coimisiún tiomanta rochtain ar vacsaíní in aghaidh COVID-19 a chinntiú do chách, tíortha ísealioncaim agus meánioncaim ina measc.

Le maratón gealltanas na Freagartha Domhanda ar an gCoróinvíreas in 2020, tiomsaíodh airgead chun rochtain uilíoch a chur ar fáil ar chóireálacha, ar thástálacha agus ar vacsaíní le haghaidh an choróinvíris. Cuireadh tús leis i mí na Bealtaine agus cuireadh críoch leis le Comhdháil Gealltanas Dhomhanda agus le ceolchoirm i mí an Mheithimh 2020.

Tacaíonn an Coimisiún Eorpach agus an Banc Eorpach Infheistíochta go láidir le COVAX, saoráid an domhain le haghaidh rochtain chothrom uilíoch ar vacsaíní in aghaidh COVID-19.
    
I dteannta na mBallstát, go dtí seo tá breis agus €3 bhilliún geallta ag Team Europe do COVAX, rud a fhágann go bhfuil an tAontas Eorpach ar cheann de na deontóirí is mó atá ag COVAX.

Bearta eacnamaíocha

Tá pacáiste téarnaimh €2.018 trilliún (i bpraghsanna reatha) aontaithe ag ceannairí an Aontais, pacáiste ina bhfuil buiséad an Aontais do 2021-27 agus NextGenerationEU. Faoin gcomhaontú beidh an Coimisiún in ann suas le tuairim agus €800 billiún (i bpraghsanna reatha) a fháil ar iasacht ar na margaí.

An 15 Meitheamh 2021 sa chéad idirbheart de chuid NextGenerationEU, thiomsaigh an Coimisiún €20 billiún trí bhanna 10 mbliana atá le híoc an 4 Iúil 2031 chun maoiniú a chur ar fáil do théarnamh na hEorpa ó ghéarchéim an choróinvíris agus óna hiarmhairtí. Agus idirbhearta eile san áireamh a rinneadh i mí an Mheithimh agus mí Iúil, tá €45 bhilliún tiomsaithe ag an gCoimisiún go dtí seo faoi NextGenerationEU. Úsáidfear na cistí anois le haghaidh na chéad íocaíochtaí faoi NextGenerationEU, faoin tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta agus faoi chláir bhuiséid éagsúla de chuid an Aontais. Rinneadh an chéad eisíocaíocht faoi NextGenerationEU ag deireadh mhí an Mheithimh, faoin gclár REACT-EU. 

Faoi dheireadh mhí Lúnasa, bhí measúnú déanta agus faomhadh tugtha ag an gCoimisiún maidir le 19 gcinn de na pleananna náisiúnta téarnaimh agus athléimneachta a tíolacadh. Tá na chéad eisíocaíochtaí, dar luach níos mó ná €49 mbilliún, seolta cheana féin chuig an mBeilg, an Chipir, an Danmhairg, an Ghearmáin, an Ghréig, an Spáinn, an Fhrainc, an Iodáil, an Laitvia, an Liotuáin, Lucsamburg agus an Phortaingéil, amhail an 21 Meán Fómhair.

Le linn 2020 ghlac an Coimisiún bearta tacaíochta éagsúla, cuir i gcás:

Sláinte phoiblí

Céim i dtreo Aontas Sláinte na hEorpa

An 11 Samhain 2020 chuir an Coimisiún na chéad bhunchlocha faoi Aontas Sláinte na hEorpa, a bheidh bunaithe ar dhá cholún:

• Creat um shlándáil sláinte níos láidre, a mbeidh na rudaí seo a leanas mar chuid de:

  • Pleananna ullmhachta agus freagartha a chomhchuibhiú ar leibhéal an Aontais, ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal réigiúnach. Dhéanfadh an Coimisiún agus gníomhaireachtaí de chuid an Aontais tástáil struis agus iniúchadh ar na pleananna sin ar bhonn rialta.

  • Córas éigeandála an Aontais. Spreagfadh an córas comhar níos fearr agus gníomhaíochtaí tapúla chun forbairt a dhéanamh ar an trealamh a bhfuil gá leis chun aghaidh a thabhairt ar an ngéarchéim, agus chun an trealamh sin a charnadh agus a fháil.

• Gníomhaireachtaí de chuid an Aontais atá níos láidre:

  • Déanfaidh an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú monatóireacht ar an staid eipidéimeolaíoch bunaithe ar shonraí coiteanna.

  • Clúdóidh sainordú na Gníomhaireachta Leigheasra Eorpaí sábháilteacht cógas agus feistí leighis, an baol maidir le ganntanais agus trialacha cliniciúla ar chógais.

  • Cuirfear Údarás nua um an bhFreagairt ar an Éigeandáil Sláinte (HERA) ar bun.

Treoir leighis le haghaidh na mBallstát 

Cuireann painéal an Choimisiún, ar a bhfuil seachtar saineolaithe neamhspleácha ó réimsí na heipidéimeolaíochta agus na víreolaíochta, treoirlínte ar fáil atá bunaithe ar an eolaíocht agus cuireann siad comhairle ar fáil maidir leis na nithe seo a leanas:

• bearta freagartha le haghaidh na mBallstát go léir
• bearnaí sa bhainistíocht chliniciúil
• tús áite a thabhairt don chúram sláinte, don chosaint shibhialta agus d’acmhainní eile
• bearta beartais maidir le hiarmhairtí fadtéarmacha an choróinvíris

Ar bhonn comhairle eolaíoch ón bpainéal sin, chomh maith le comhairle ón Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC), rinne an Coimisiún na bearta seo a leanas

Trealamh cosanta pearsanta (TCP)

Chun cuidiú le trealamh cosanta pearsanta (TCP) a tháirgeadh agus a chur ar fáil, tá an méid seo a leanas ar bun ag an gCoimisiún:

• obair go dlúth leis na Ballstáit chun measúnú a dhéanamh ar an stoc TCP atá ar fáil san Aontas, an acmhainneacht táirgeachta agus na riachtanais ionchasacha
• measúnú comhréireachta agus faireachas margaidh a chinntiú chun an stoc TCP a mhéadú gan na caighdeáin sláinte agus sábháilteachta a chur i mbaol
• cainteanna leis an earnáil tionsclaíochta maidir le conas línte táirgeachta a thiontú chun tuilleadh TCP a chur ar fáil agus treoir a chur ar fáil do mhonaróirí chun táirgeadh TCP, díghalráin agus dífhabhtáin lámh a mhéadú

Tástálacha

Teorainneacha agus soghluaisteacht

Le linn na paindéime, d’eisigh an Coimisiún moltaí chun a chinntiú go ngníomhaíonn na Ballstáit ar bhealach comhordaithe chun srian a choinneáil ar leathadh an víris, chun saorghluaiseacht daoine agus earraí a choinneáil ar bun agus chun ár ngeilleagair a choinneáil ag obair.

Mhol an Coimisiún Deimhnithe Digiteacha chun saorghluaiseacht shábháilte a éascú laistigh den Aontas le linn na paindéime.

Tháinig an Rialachán maidir le Deimhniú Digiteach COVID an Aontais i bhfeidhm an 1 Iúil 2021. Tá saoránaigh agus cónaitheoirí an Aontais anois in ann a nDeimhnithe Digiteacha COVID a fháil eisithe agus fíoraithe ar fud an Aontais. Tá na deimhnithe digiteacha nó na deimhnithe ar pháipéar saor in aisce, agus is féidir iad a úsáid mar chruthúnas vacsaínithe, tástála nó téarnaimh.

Le linn 2020, d’eisigh an Coimisiún:

• treoirlínte maidir le bearta bainistithe teorann chun an tsláinte a chosaint agus chun a chinntiú go bhfuil earraí agus seirbhísí riachtanacha ar fáil
• treoir chun saorghluaiseacht oibrithe a chinntiú, go háirithe sna hearnálacha cúraim sláinte agus bia
• treoir maidir le socruithe sláinte, aisdúichithe agus taistil le haghaidh paisinéirí long cúrsála agus foirne soithí lastais
• Tograí chun deimhin a dhéanamh de go ndéanfar comhordú ar leibhéal an Aontais ar aon bhearta a dhéanann na Ballstáit lena gcuirtear srian ar an tsaorghluaiseacht i ngeall ar an bpaindéim, agus go gcuirfear in iúl go soiléir iad ar leibhéal an Aontais, trí úsáid a bhaint as tacar amháin dathanna a léiríonn na rioscaí agus sraith amháin rialacha is gá a leanúint. Ina theannta sin, oibreoidh an Coimisiún i gcomhar leis na Ballstáit i dtaca le cur chuige coiteann i leith cleachtais choraintín
• treoir maidir leis na taistealaithe is ceart a dhíolmhú ó na srianta taistil sealadacha
• tá prótacal tástála le haghaidh na heitlíochta agus Foirm Aimsithe Paisinéirí de chuid an Aontais ar na bacáin, chun taisteal sábháilte a éascú

Iompar agus an taisteal le linn phaindéim an choróinvíris

An bhréagaisnéis a chomhrac

Tá an Coimisiún i ndlúth-theagmháil le hardáin na meán sóisialta maidir le bearta chun ábhar údarásach a chur chun cinn agus chun feasacht úsáideoirí a fheabhsú chomh maith le srian a chur le bréagaisnéis faoin gcoróinvíreas agus an fhógraíocht a bhaineann leis.

Go dtí seo, tá níos mó ná 700 scéal bréagaisnéise faoin gcoróinvíreas nochta, foilsithe agus nuashonraithe ar www.EUvsDisinfo.eu. Tá leathanach gréasáin ag an gCoimisiún maidir le bréagaisnéis a bhaineann leis an gcoróinvíreas a chomhrac agus cuirtear ábhair ar fáil air freisin chun bréaga a nochtadh agus chun fíricí a sheiceáil.

Tá an Coimisiún ag baint leas as na huirlisí go léir atá ar fáil aige agus tá taighde á mhaoiniú aige chun cabhrú leis an gcomhrac i gcoinne mífhaisnéis agus bréagaisnéis a bhaineann leis an gcoróinvíreas.

Tá an Coimisiún agus an tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí ag obair i ndlúthchomhar le hinstitiúidí eile an Aontais agus leis na Ballstáit, lena n-áirítear trína gCóras Mear-Rabhaidh a bunaíodh i mí an Mhárta 2019, agus le comhpháirtithe idirnáisiúnta in G7 agus ECAT.

Tá na gníomhaíochtaí sin ag cur le hobair bhreise an Aontais ar an mbréagaisnéis agus mhol an Coimisiún dhá théacs nua i mí na Nollag 2020. An chéad cheann de na téacsanna sin, is Plean Gníomhaíochta um an Daonlathas Eorpach é lena dtreisítear obair an Aontais chun an mbréagaisnéis a chomhrac agus chun dul in oiriúint do bhagairtí agus do chúblálacha atá ag teacht chun cinn, mar aon le tacú leis na meáin shaora agus neamhspleácha. Is é an Gníomh um Sheirbhísí Digiteacha an dara ceann, lena leagtar amach rialacha chun deimhin a dhéanamh de chuntasacht níos fearr maidir leis an gcaoi a ndéanann ardáin modhnóireacht ar ábhar, maidir le fógraíocht agus maidir le próisis algartamacha.

An clár monatóireachta míosúil a bunaíodh i gcomhpháirt le sínitheoirí ár gCóid Cleachtais i gcoinne na bréagaisnéise ar líne, cuireann sé eolas ar fáil anois freisin maidir le gníomhaíochtaí in aghaidh mífhaisnéis agus bréagaisnéis a bhaineann le vacsaíní. I mí an Mhárta 2021, mhol an Coimisiún an Cód a atreisiú i roinnt réimsí chun é a dhéanamh láidir, cobhsaí agus solúbtha.