Ir-Russja tinżamm responsabbli

Ksur tad-dritt internazzjonali

L-UE hija impenjata bis-sħiħ li tiżgura li d-delitti internazzjonali mwettqa fl-Ukrajna u kontriha ma jibqgħux mingħajr kastig.

Id-delitti kontra l-umanità, id-delitti tal-gwerra, il-ġenoċidju u d-delitt tal-aggressjoni jitqiesu bħala l-aktar ksur serju tad-dritt internazzjonali, u jissejħu wkoll delitti internazzjonali ewlenin jew delitti atroċi.

L-Ukrajna qed tinvestiga aktar minn 200,000 inċident ta’ allegati delitti internazzjonali, u huwa ssuspettat li n-numru reali ta’ dawn l-atroċitajiet hu saħansitra ogħla.

Prosekuzzjoni tad-delitti tar-Russja fl-Ukrajna

Biex tgħin fil-koordinazzjoni tal-ġbir tal-evidenza, il-Kummissjoni appoġġat l-istabbiliment taċ-Ċentru Internazzjonali għall-Prosekuzzjoni tad-Delitt ta’ Aggressjoni kontra l-Ukrajna (ICPA) ankrat fl-Iskwadra ta’ Investigazzjoni Konġunta (SIK) eżistenti, fil-Eurojust. Iċ-Ċentru ilu jappoġġa l-koordinazzjoni tal-investigazzjonijiet nazzjonali dwar id-delitt ta’ aggressjoni kontra l-Ukrajna.

Il-Kummissjoni tkompli wkoll tappoġġa l-mekkaniżmi eżistenti billi:

• tappoġġa l-kapaċitajiet tal-QKI b’aktar minn €10 miljun mill-bidu tal-invażjoni
• issaħħaħ l-Uffiċċju tal-Prosekutur Ġenerali tal-Ukrajna, b’aktar minn €6 miljun għall-IT u t-tagħmir, u l-assistenza tal-Missjoni Konsultattiva tal-UE fi ħdan il-Grupp Konsultattiv dwar l-Atroċitajiet bejn l-UE, l-Istati Uniti u r-Renju Unit
• tadatta l-Eurojust għall-kompitu: Bir-Regolament emendat dwar il-Eurojust, l-Aġenzija tista’ tippreserva, taħżen u tanalizza b’mod sigur l-evidenza relatata ma’ delitti internazzjonali f’bażi tad-data ġdida
• tappoġġa l-koordinazzjoni bejn il-Eurojust u l-Europol, li jaġixxu bħala punti ta’ konnessjoni għall-investigazzjonijiet nazzjonali mill-Istati Membri tal-UE
• tikoordina mas-sħab internazzjonali tagħna biex jiġi żgurat l-irfigħ tar-responsabbiltà u r-rispons globali 

Prosekuzzjoni tad-delitt ta’ aggressjoni

Delitt ta’ aggressjoni ġeneralment jitwettaq mill-ogħla tmexxija politika u militari ta’ pajjiż kontra s-sovranità, l-integrità territorjali, jew l-indipendenza politika ta’ pajjiż ieħor. Id-delitti ta’ aggressjoni jinkludu l-invażjoni, l-okkupazzjoni militari, l-annessjoni bl-użu tal-forza, il-bumbardament, u l-imblokk militari tal-portijiet, li kollha kemm huma twettqu mir-Russja.

Peress li r-Russja mhijiex Stat Parti għall-Istatut ta’ Ruma tal-QKI, il-Qorti m’għandhiex ġuriżdizzjoni fuq id-delitt ta’ aggressjoni fis-sitwazzjoni preżenti. Il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli qed jappoġġaw id-diskussjonijiet fil-“Grupp Prinċipali” dwar l-istabbiliment ta’ Tribunal Speċjali għall-prosekuzzjoni tad-delitt ta’ aggressjoni kontra l-Ukrajna.

F’Mejju 2025, koalizzjoni internazzjonali, inkluż il-Kummissjoni, ir-Rappreżentant Għoli, il-Kunsill tal-Ewropa u l-Ukrajna qablu dwar l-istabbiliment tat-Tribunal Speċjali fi ħdan il-qafas tal-Kunsill tal-Ewropa.  

F’Ġunju 2025, l-Ukrajna u l-Kunsill tal-Ewropa ffirmaw il-Ftehim dwar l-istabbiliment tat-Tribunal Speċjali. Ladarba jiġi stabbilit, it-Tribunal ser iżomm lill-mexxejja politiċi u militari Russi responsabbli għad-delitt ta’ aggressjoni. 

Ħlas għall-ħsara li saret

L-UE tistinka biex tiggarantixxi li l-Ukrajna u l-poplu tagħha jirċievu kumpens sħiħ għad-dannu kkawżat mill-aggressjoni tar-Russja. Għal dan l-għan, l-UE ngħaqdet mar-Reġistru tad-Danni għall-Ukrajna — inizjalment bħala Membru Assoċjat u, minn Lulju 2024, bħala Parteċipant sħiħ. Bħala Parteċipant, l-UE tappoġġa r-Reġistru billi tipprovdi kontribuzzjoni annwali u tipparteċipa fil-laqgħat tal-Konferenza tal-Parteċipanti.

Ir-Reġistru, li nħoloq fil-qafas tal-Kunsill tal-Ewropa, huwa mfassal biex jirreġistra talbiet eliġibbli li jfittxu kumpens għal dannu, telf jew korriment marbuta mal-aggressjoni tar-Russja fl-Ukrajna u kontriha. Il-kategoriji ta’ ħsara jinkludu l-qerda materjali, il-ħsara fiżika u mentali, l-ispostament furzat, u t-telf ta’ membri tal-familja.

Bħala t-tieni pass, se tiġi stabbilita l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna, biex tiddeċiedi t-talbiet irreġistrati fir-Reġistru u tiddetermina l-valur tal-kumpens dovut mir-Russja. 

L-Unjoni ħadet sehem, flimkien ma’ aktar minn 50 delegazzjoni, fin-negozjati dwar l-Abbozz ta’ Konvenzjoni li tistabbilixxi l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna, li ġew iffinalizzati b’suċċess f’Settembru 2025. F’Diċembru 2025, il-Konvenzjoni ġiet iffirmata mill-Unjoni u l-Istati interessati. 

Infurzar tas-sanzjonijiet

F’Marzu 2022, wara l-bidu tal-aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, il-Kummissjoni stabbiliet it-Task Force “Iffriżar u Sekwestru”. L-għan tat-Task Force huwa li tiżgura implimentazzjoni aktar effettiva tal-miżuri restrittivi tal-UE, speċjalment l-iffriżar tal-assi, b’mod partikolari permezz tad-dritt kriminali.

Tippermetti lill-Istati Membri, kif ukoll lill-aġenziji u l-korpi tal-UE (il-Eurojust, il-Europol, u l-UPPE) jaħdmu flimkien biex jiżguraw l-implimentazzjoni tal-miżuri restrittivi tal-UE u jiġġieldu kontra l-ksur tagħhom.

It-Task Force taħdem mill-qrib mas-sħab internazzjonali, inkluż il-kontropartijiet tagħha fl-Ukrajna u l-G7.

Minħabba l-approċċ transdixxiplinari tagħha, it-Task Force kkontribwiet għat-tfassil ta’ għodod tal-infurzar ġodda, bħall-awtodivulgazzjoni volontarja tal-ksur tas-sanzjonijiet, li ġiet inkluża fit-13-il pakkett ta’ sanzjonijiet, u d-Direttiva (UE) 2024/1226 dwar l-armonizzazzjoni tad-definizzjonijiet kriminali u l-penali għall-ksur tas-sanzjonijiet, li ġiet adottata f’April 2024.

Wara l-kontribut tat-Task Force, il-Eurojust kienet qed tagħmel kontroverifika regolari tal-lista ta’ individwi u kumpaniji sanzjonati mill-UE mad-data tal-Eurojust dwar il-każijiet eżistenti, filwaqt li l-Europol nediet l-Operazzjoni OSCAR biex tagħmel kontroverifika tal-listi tas-sanzjonijiet tal-UE mad-data operazzjonali disponibbli, tidentifika r-rabtiet mal-kriminalità organizzata u l-ħasil tal-flus, u tappoġġa t-traċċar u s-sekwestru ta’ assi kriminali. S’issa, ġew sekwestrati aktar minn €2 biljun f’assi.

Għeluq tal-lakuni legali

Bl-aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna li għadha għaddejja, l-iżgurar li s-sanzjonijiet tal-UE jiġu infurzati bis-sħiħ huwa aktar importanti minn qatt qabel. Ħadd ma għandu jkun jista’ japprofitta mill-ksur tagħhom. Qed insaħħu l-liġi tal-UE:

• it-tisħiħ tar-regoli tal-UE dwar il-konfiska u l-irkupru tal-assi
• l-armonizzazzjoni tar-reati u l-pieni għall-ksur tas-sanzjonijiet tal-UE
• l-obbligu għall-persuni kollha elenkati taħt is-sanzjonijiet tal-UE li jiżvelaw l-assi tagħhom fl-UE

L-għan huwa li jissaħħaħ l-effett deterrenti tas-sanzjonijiet tal-UE u li jiġi żgurat li l-Istati Membri jkollhom l-istrumenti legali meħtieġa biex jikkonfiskaw l-assi fejn tista’ tiġi stabbilita rabta ċara ma’ reat kriminali.

L-użu tal-assi ffriżati tar-Russja biex tiġi appoġġata l-Ukrajna

Aktar minn €210 biljun tal-assi tal-Bank Ċentrali tar-Russja huma immobilizzati fl-UE.

L-UE ħadet diversi passi biex tagħmel użu mid-dħul straordinarju ġġenerat mill-ġestjoni tal-assi sovrani Russi immobilizzati fl-UE.

L-UE adottat il-mudell tal-kontribuzzjoni mhux mistennija fl-2024, li jippermetti l-użu ta’ dan id-dħul biex tkompli tappoġġa lill-Ukrajna.

Barra minn hekk, wara s-summit tal-Mexxejja tal-G7 f’Ġunju 2024, l-UE adottat l-atti legali rilevanti biex timplimenta l-mudell ta’ self għall-Aċċellerazzjoni ta’ Dħul Straordinarju (ERA, Extraordinary Revenues Acceleration) li permezz tiegħu d-dħul straordinarju msemmi hawn fuq se jintuża biex jitħallas lura self ta’ €45 biljun mogħti lill-Ukrajna mis-sħab tal-G7. L-UE kkontribwiet €18.1 biljun għal din l-iskema, li ġiet mgħoddija f’porzjonijiet lill-Ukrajna permezz ta’ self ta’ assistenza makrofinanzjarja fl-2025.

^{L-aħħar aġġornament: fid-19 ta’ Diċembru 2025}