An gnáthamh nua

D’fhág an Ríocht Aontaithe an tAontas Eorpach an 31 Eanáir 2020, tar éis 47 mbliana de bhallraíocht san Aontas.

Tá na cearta agus na tairbhí uile a bhí ag an Ríocht Aontaithe mar Bhallstát den Aontas Eorpach caillte aici agus níl sí ina cuid de Mhargadh Aonair an Aontais Eorpaigh ná den Aontas Custaim a thuilleadh. Níl sí cumhdaithe a thuilleadh ag comhaontuithe idirnáisiúnta an Aontais Eorpaigh.

Rialaíonn ceithre chonradh an caidreamh idir an tAontas Eorpach agus an Ríocht Aontaithe:

• chinntigh an Comhaontú um Tharraingt Siar idir an tAontas agus an Ríocht Aontaithe, atá i bhfeidhm ón 1 Feabhra 2020, gur tharla tarraingt siar na Ríochta Aontaithe ón Aontas Eorpach ar bhealach ordúil, agus cosnaíonn sé cearta shaoránaigh an Aontais Eorpaigh agus cearta náisiúnaigh na Ríochta Aontaithe, leasanna airgeadais an Aontais Eorpaigh, agus an tsíocháin agus an chobhsaíocht ar oileán na hÉireann

• tháinig an Comhaontú Trádála agus Comhair idir an tAontas agus an Ríocht Aontaithe i bhfeidhm go sealadach an 1 Eanáir 2021, agus is éard a chumhdaítear leis líon áirithe réimsí leasa fhrithpháirtigh de chuid an Aontais Eorpaigh agus na Ríochta Aontaithe, sin agus Comhaontú Saorthrádála, comhar uaillmhianach maidir le saincheisteanna eacnamaíocha, sóisialta, comhshaoil agus iascaigh, agus dlúth-chomhpháirtíocht le haghaidh shlándáil na saoránach, a chumhdaítear le caibidil láidir rialachais lena mbaineann forfheidhmiúchán ceangailteach, sásraí réitithe díospóidí atá éifeachtach agus bearta cosanta i gcás nach gcomhlíonfar oibleagáidí.

• leis an gComhaontú idir an tAontas Eorpach agus an Ríocht Aontaithe maidir le Slándáil Faisnéise, atá nasctha le struchtúr institiúideach an Chomhaontaithe Trádála agus Comhair idir an tAontas agus an Ríocht Aontaithe agus atá i bhfeidhm go sealadach ón 1 Eanáir 2021, cuirfear ar a gcumas don Aontas Eorpach agus don Ríocht Aontaithe faisnéis rúnaicmithe a mhalartú agus cuirfear gealltanais láidre i bhfeidhm maidir le láimhseáil agus cosaint na faisnéise a mhalartófar.

• agus leis an gComhaontú idir an tAontas Eorpach agus an Ríocht Aontaithe maidir leis an gComhar i ndáil le hÚsáid Shábháilte agus Shíochánta an Fhuinnimh Núicléach, atá i bhfeidhm go sealadach ón 1 Eanáir 2021 freisin, déantar foráil maidir le comhar fairsing in úsáid shábháilte shíochánta an fhuinnimh núicléach, agus mar thaca faoi sin tá ráthaíochtaí ann go gcomhlíonfaidh an dá thaobh na hoibleagáidí idirnáisiúnta maidir le neamhleathadh agus nach laghdóidh siad na caighdeáin sábháilteachta núicléiche atá acu faoi láthair.

Nuair a síníodh an conradh, rinne na Páirtithe sraith Dearbhuithe.

Beidh iarmhairtí leathana forleathana ann don saoránach, do ghnólachtaí, do lucht riaracháin phoiblí agus do pháirtithe leasmhara san Aontas agus sa Ríocht Aontaithe araon, fiú leis na conarthaí sin i bhfeidhm. Chun aon chur isteach a mhaolú, d’eisigh an Coimisiún treoir chuimsitheach chun cuidiú leis na páirtithe leasmhara lena mbaineann ullmhúchán a dhéanamh. Rinne an Coimisiún freisin na bearta uile ba ghá chun creat dlíthiúil an Aontais Eorpaigh a oiriúnú do na dálaí nua.