Het nieuwe normaal

Het Verenigd Koninkrijk (VK) heeft de Europese Unie (EU) na 47 jaar lidmaatschap verlaten op 31 januari 2020.

Het VK is alle rechten en voordelen van het EU-lidmaatschap kwijt, en het maakt niet langer deel uit van de eengemaakte markt en de douane-unie van de EU. De internationale overeenkomsten van de EU gelden niet meer voor het Verenigd Koninkrijk.

De betrekkingen tussen de EU en het VK zijn nu geregeld bij vier verdragen:

• het terugtrekkingsakkoord tussen de EU en het VK, sinds 1 februari 2020 van kracht, gesloten om te garanderen dat de het VK de EU op ordelijke wijze zou verlaten, en om de rechten van EU-burgers en van Britse onderdanen, de financiële belangen van de EU en de vrede en stabiliteit op het eiland Ierland te beschermen

• de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK, voorlopig van toepassing sinds 1 januari 2021, die zaken van wederzijds belang regelt en bestaat uit een vrijhandelsovereenkomst, een ambitieuze samenwerking op het gebied van economische, sociale, milieu- en visserijkwesties, een nauw partnerschap voor de veiligheid van onze burgers, en een sterk hoofdstuk over governance met bindende handhaving, doeltreffende mechanismen voor geschillenbeslechting, en garanties indien verplichtingen niet worden nagekomen

• de informatiebeveiligingsovereenkomst tussen de EU en het VK, gekoppeld aan de institutionele structuur van de handels- en samenwerkingsovereenkomst en eveneens voorlopig van toepassing sinds 1 januari 2021, op grond waarvan de EU en het VK vertrouwelijke gegevens kunnen uitwisselen, met sterke garanties ten aanzien van de verwerking en bescherming van die gegevens

• en de overeenkomst tussen de EU en het VK over het veilige en vreedzame gebruik van kernenergie, ook voorlopig van toepassing sinds 1 januari 2021, die voorziet in een brede samenwerking op het gebied van nucleaire veiligheid en vreedzaam gebruik van kernenergie, geschraagd door garanties dat beide partijen zullen voldoen aan internationale non-proliferatieverplichtingen en hun huidige niveau van nucleaire veiligheidsnormen niet zullen verlagen

Bij de ondertekening hebben beide partijen verklaringen afgelegd.

Ondanks deze verdragen heeft de terugtrekking heel wat, soms verstrekkende gevolgen voor burgers, bedrijven, overheden en andere stakeholders, zowel in de EU als in het VK. Om de hinder zoveel mogelijk te beperken, heeft de Commissie uitgebreide richtsnoeren gepubliceerd om iedereen te helpen zich voor te bereiden. De Commissie heeft ook de nodige stappen ondernomen en het wettelijk kader van de EU aangepast aan de nieuwe situatie.