Page contents Page contents 3 phrionsabal Is de réir na dtrí prionsabal anseo thíos a chinntear an chaoi agus na réimsí inar féidir leis an Aontas gníomhú: prionsabal na tabhartha – níl d'údarás ag an Aontas ach an t-údarás a thugtar dó le Conarthaí an Aontais, conarthaí atá daingnithe ag na Ballstáit go léir prionsabal na comhréireachta – ní féidir leis an Aontas dul thar an méid is gá a dhéanamh chun cuspóirí Chonarthaí an Aontais a bhaint amach prionsabal na coimhdeachta – i réimsí inar féidir leis an Aontas agus na rialtais náisiúnta araon gníomhú, ní fhéadfaidh an tAontas gníomhaíochtaí a chur i gcrích ach amháin nuair a bheadh sin níos éifeachtaí An tAontas Eorpach amháin a fhéadann reachtaíocht a dhéanamh I réimsí áirithe is é an tAontas Eorpach amháin a fhéadann dlíthe a rith. Níl de ról ag na Ballstáit ach an dlí a chur i bhfeidhm, ach amháin i gcás ina n-údaraíonn an tAontas dóibh dlíthe áirithe a ghlacadh iad féin. Sna réimsí seo a leanas, tá inniúlachtaí eisiacha, mar a dtugtar orthu sna conarthaí, ag an Aontas: an t-aontas custaim na rialacha iomaíochta don mhargadh aonair beartas airgeadaíochta do na Ballstáit a bhfuil an euro mar airgeadra acu trádáil agus comhaontuithe idirnáisiúnta (faoi choinníollacha áirithe) ainmhithe agus plandaí mara a thagann faoin gcomhbheartas iascaigh Féadann an tAontas Eorpach nó na rialtais náisiúnta reachtaíocht a dhéanamh I réimsí airithe, féadann an tAontas agus na Ballstáit ar aon dlíthe a rith. Ach ní fhéadann na Ballstáit an méid sin a dhéanamh ach amháin mura bhfuil dlíthe molta ag an Aontas cheana nó má tá sé beartaithe gan sin a dhéanamh. Sna réimsí seo a leanas, tá inniúlachtaí roinnte, mar a dtugtar orthu sna conarthaí, ag an Aontas: an margadh aonair fostaíocht agus gnóthaí sóisialta comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach talmhaíocht iascach comhshaol cosaint tomhaltóirí iompar gréasáin thras-Eorpacha fuinneamh ceartas agus cearta bunúsacha imirce agus gnóthaí baile sláinte phoiblí (i gcás na ngnéithe ar a dtugtar sainmhíniú in Airteagal 168 maidir leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh) taighde agus an spás comhar um fhorbairt agus cabhair dhaonnúil Déanann na Ballstáit reachtaíocht, cúnamh an Aontais I réimsí áirithe, ní fhéadann an tAontas ach tacú le gníomhaíocht na mBallstát nó í a chomhordú nó a chomhlánú. Ní fhéadann sé dlíthe a rith nó tionchar a imirt ar an gcumas atá ag na Ballstáit an méid sin a dhéanamh. Sna réimsí seo a leanas, tá inniúlachtaí tacaíochta, mar a dtugtar orthu sna conarthaí, ag an Aontas: sláinte phoiblí earnáil tionsclaíochta cultúr turasóireacht oideachas agus oiliúint, óige agus spórt cosaint shibhialta comhar riaracháin Tá ról ar leith ag an Aontas I réimsí áirithe, tá an tAontas in ann, de bharr inniúlachtaí speisialta, ról faoi leith a ghlacadh nó dul thar an méid a cheadaítear de ghnáth faoi na conarthaí: beartais eacnamaíocha agus fostaíochta a chomhordú comhbheartas eachtrach agus slándála a shainiú agus a chur chun feidhme an 'clásal solúbthachta', clásal a chuireann ar a chumas don Aontas, faoi réir coinníollacha dochta, gníomhú lasmuigh dá ghnáthréimsí freagrachta Naisc ghaolmhara An dóigh a ndéantar cinntíTuilleadh eolais faoi dhlí an Aontais Eorpaigh
