Om de verspreiding van het coronavirus af te remmen en de gezondheid en het welzijn van alle Europeanen te beschermen, zijn enkele reisbeperkingen nodig. De Commissie doet er alles aan om mensen toch zoveel mogelijk in staat te stellen hun vrienden en familie te ontmoeten, op zakenreis te gaan en het vrije verkeer van personen, goederen en diensten te garanderen, maar natuurlijk zonder te tornen aan de gezondheids- en veiligheidsmaatregelen.

Daarom heeft de Commissie een aantal initiatieven genomen om u te helpen veilig door Europa te reizen:

Op 13 oktober 2020 hebben de EU-lidstaten een aanbeveling van de Raad vastgesteld om de reisbeperkingen in reactie op de coronapandemie te coördineren. De aanbeveling is op 1 februari 2021, 14 juni 2021 en 25 januari 2022 bijgewerkt. 

Meer informatie over de gemeenschappelijke aanpak van reismaatregelen

Gemeenschappelijk reisformulier

De uitwisseling van gegevens tussen de autoriteiten voor contactopsporing in de EU-landen kan bijzonder belangrijk zijn wanneer reizigers tijdens hun internationale reis dicht bij elkaar in de buurt komen, zoals in vliegtuigen of treinen. Digitale formulieren voor passagierslokalisatie kunnen door de lidstaten worden gebruikt om gegevens te verzamelen van internationale reizigers die hun grondgebied binnenkomen. Om de lidstaten in staat te stellen dergelijke gegevens uit te wisselen via het door de Commissie en het EU-Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) ontwikkelde uitwisselingsplatform, heeft de Commissie op 17 maart 2021 de noodzakelijke wettelijke voorwaarden voor de verwerking van dergelijke persoonsgegevens voorgesteld.

Volgens de EU-regels hebben passagiers en reizigers bij annulering van hun vlieg-, trein-, bus-, bootreis of pakketreis het recht te kiezen tussen een voucher en terugbetaling. In haar mededeling van 13 mei 2020 heeft de Commissie dit recht bevestigd, maar ook bepleit dat vouchers een volwaardig en aantrekkelijker alternatief worden voor de terugbetaling van reizen die in het kader van de huidige pandemie zijn geannuleerd, waardoor ook bedrijven in de reissector onder zware financiële druk zijn komen te staan.

Bekijk ook de reisadviezen van de nationale overheden.

De EU-landen zijn het eens geworden over een gemeenschappelijke aanpak voor reizen vanuit niet-EU-landen naar de Europese Unie, zoals aanbevolen door de Raad. Op 22 februari 2022 heeft de Raad aanbevolen om reizen van buiten de EU naar de EU verder te vereenvoudigen.  De lidstaten zijn overeengekomen deze regeling met ingang van 1 maart 2022 toe te passen. 

EU-burgers en -ingezetenen, hun gezinsleden en iedereen die een essentiële reden heeft om naar Europa te komen, zou daar niet in belemmerd mogen worden.

Op 2 maart 2022 heeft de Commissie voorgesteld de Richtlijn tijdelijke bescherming in werking te stellen om snelle en doeltreffende bijstand te bieden aan mensen die Oekraïne ontvluchten. De Commissie heeft ook operationele richtsnoeren vastgesteld om de grenswachters van de lidstaten te helpen bij het efficiënt beheren van aankomende vluchtelingen uit Oekraïne. De lidstaten worden aangemoedigd om de doorgang aan de grens tussen de EU en Oekraïne te vergemakkelijken, ook voor personen die onvoldoende gedocumenteerd zijn (bv. niet beschikken over test-, vaccinatie- of herstelcertificaten).

Volgens de aanbeveling van de Raad over reizen naar de EU tijdens de pandemie moeten mensen die op de vlucht zijn uit oorlogsgebieden, worden vrijgesteld van alle vereisten vóór aankomst in de Europese Unie.

Uitzonderingen op de reisbeperkingen in verband met het coronavirus

Gevaccineerde en herstelde personen

De EU-landen moeten de tijdelijke beperking voor niet-essentiële reizen naar de EU opheffen voor personen die zijn gevaccineerd met een door de EU of de WHO goedgekeurd vaccin, mits zij ten minste 14 dagen en niet meer dan 270 dagen voor aankomst de laatste dosis van de primaire vaccinatiereeks hebben ontvangen of een extra boosterdosis hebben gekregen.

De EU-landen moeten ook de tijdelijke beperking voor niet-essentiële reizen opheffen voor personen die niet meer dan 180 dagen vóór hun reis van COVID-19 zijn hersteld, als zij hun herstel kunnen aantonen met een Europees digitaal coronacertificaat of een als gelijkwaardig beschouwd certificaat van buiten de EU.

Kinderen

Kinderen ouder dan 6 jaar en jonger dan 18 jaar die aan de voorwaarden voor volwassenen voldoen, moeten kunnen reizen.

Alle andere kinderen ouder dan 6 en jonger dan 18 moeten kunnen reizen met een negatieve PCR-test die ten vroegste 72 uur voor vertrek werd afgenomen. De EU-landen kunnen extra tests na aankomst verlangen, evenals quarantaine of isolatie.

Er mogen geen tests of aanvullende eisen worden gesteld aan kinderen jonger dan 6 jaar die met een volwassene reizen.

Landen op de EU-lijst 

Wanneer de epidemiologische situatie in een land goed genoeg is, kan de Raad dat land op de lijst zetten van landen van waaruit alle reizen mogelijk zijn. De vaccinatiestatus van reizigers is dan niet meer van belang. De volgende landen staan momenteel op de lijst:

• Bahrein
• Chili
• China (maar alleen bij wederkerigheid)
• Colombia
• Indonesië
• Koeweit
• Nieuw-Zeeland
• Peru
• Qatar
• Rwanda
• Saudi-Arabië
• Zuid-Korea
• Verenigde Arabische Emiraten
• Uruguay

Ook de reisbeperkingen voor de Chinese speciale administratieve regio’s Hongkong en Macau zouden geleidelijk moeten worden opgeheven. De reisbeperkingen voor Taiwan moeten ook geleidelijk worden opgeheven. 

De Raad heeft de lijst voor het laatst bijgewerkt op 17 januari 2022. Deze lijst wordt om de twee weken herzien.

Wie in Andorra, Monaco, San Marino of Vaticaanstad woont, wordt volgens deze aanbeveling als ingezetene van de EU beschouwd. De Schengenlanden IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland volgen deze aanbeveling ook. 

Noodrem 

De aanbeveling van de Raad bevat ook een "noodremmechanisme", waarmee de lidstaten snel en gecoördineerd kunnen ingrijpen om het risico dat coronavirusvarianten de EU binnenkomen, te minimaliseren.

Aangezien een aanbeveling van de Raad geen juridisch bindend instrument is, kunnen de lidstaten en de geassocieerde Schengenlanden andere maatregelen toepassen. Gedetailleerde informatie over de bestaande maatregelen is beschikbaar op Re-Open EU. 

Wie met een visum voor kort verblijf in de Schengenzone verbleef en de zone als gevolg van de coronapandemie niet kon verlaten voordat zijn visum verstreek, heeft van de autoriteiten een visumverlenging tot een maximale verblijfsduur van 90/180 dagen gekregen. Wie daarna nog steeds niet kon vertrekken, moet van de nationale autoriteiten een nationaal visum voor langdurig verblijf of een tijdelijke verblijfsvergunning hebben gekregen.

De EU-landen wordt gevraagd geen administratieve sanctie of boete op te leggen wanneer iemand als gevolg van reisbeperkingen het land niet heeft kunnen verlaten. Mocht de betrokken persoon ooit opnieuw een visum aanvragen, dan mag zo'n overschrijding ook niet meespelen bij de beoordeling van de aanvraag.

U had geen visum voor het Schengengebied nodig maar verblijft er intussen al langer dan 90 dagen

Als u als niet-EU-burger geen visum nodig had, maar gedwongen bent langer dan 90/180 dagen te blijven, moeten de bevoegde nationale instanties uw visum verlengen, een nieuw visum afgeven, of uw verblijf op andere wijze legaliseren. U vindt de nodige informatie op de website van de nationale autoriteiten van het land waar u verblijft.

Reisdocumenten verlopen door gedwongen verblijf in het buitenland

EU-burgers en hun gezinsleden zonder geldig paspoort en/of visum, moeten tot de EU worden toegelaten als ze op andere wijze kunnen aantonen dat ze EU-burger of gezinslid van een EU-burger zijn. Voor de EU-burger zelf moet een verlopen paspoort in de huidige situatie voldoende zijn. Gezinsleden moeten altijd kunnen bewijzen dat zij inderdaad deel uitmaken van het gezin van een EU-burger.

Under EU law, citizens are entitled to seek help from the embassy or consulate of any EU country other than their own if they find themselves in a situation where they need assistance outside the EU, with no available embassy or consulate from their own EU Member State.

Information about EU citizens’ rights to diplomatic and consular protection outside the EU.

After the outbreak of the COVID-19 pandemic, the European Commission and the European External Action Service have helped to bring home stranded EU citizens from all over the world. EU citizens in need of assistance outside the EU are encouraged to contact their Member State.