Rozporządzenie w sprawie bieżących ram finansowych
Rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) zostało przyjęte zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą określoną w art. 312 TFUE, w której Rada stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. Trzy główne instytucje budżetowe UE muszą zapewnić zgodność wydatków w rocznych budżetach UE z pułapami określonymi w WRF.
W rozporządzeniu określono maksymalne roczne kwoty („pułapy”) dla wydatków UE jako całości oraz dla głównych kategorii wydatków odpowiadających głównym obszarom polityki („działy”).
Obecne rozporządzenie w sprawie WRF zostało przyjęte w grudniu 2020 r. Określono w nim maksymalny poziom wydatków w wysokości 1 074 bln euro (w cenach z 2018 r.) na lata 2021–2027, w siedmiu głównych obszarach.
W wieloletnich ramach finansowych określono również maksymalne kwoty, które mogą zostać wydane poza pułapami WRF na działania w sytuacjach nadzwyczajnych lub nieprzewidziane potrzeby (instrumenty szczególne).
W okresie obowiązywania WRF można wprowadzić różne dostosowania:
- coroczne dostosowania techniczne pułapów WRF w cenach bieżących
- dostosowania dotyczące poszczególnych programów
- ponowne zapisanie lub przeprogramowanie zobowiązań budżetowych
- zmiany spowodowane nieprzewidzianymi okolicznościami lub innymi wydarzeniami (np. zmiana traktatów UE mająca skutki budżetowe, przystąpienie nowych krajów do UE).
22 grudnia 2021 r. Komisja zaproponowała ukierunkowaną zmianę rozporządzenia w sprawie WRF w ramach pakietu zasobów własnych (zob. poniżej). Zmiana ta powinna umożliwić wydatkowanie przewidziane na Społeczny Fundusz Klimatyczny oraz specjalne coroczne automatyczne dostosowanie pułapów wieloletnich ram finansowych w oparciu o nowe zasoby własne, które mogłyby zostać wykorzystane na spłatę pożyczek w ramach NextGenerationEU.
15 grudnia 2022 r. weszła w życie techniczna zmiana przepisów dotyczących długoterminowego budżetu na lata 2021–2027, umożliwiająca wykorzystanie marginesu elastyczności budżetu w celu zagwarantowania pożyczek na pakiet wsparcia dla Ukrainy w wysokości do 18 mld euro. Margines elastyczności to różnica między pułapem zasobów własnych (tj. maksymalną kwotą zasobów, których Komisja może żądać od państw członkowskich w danym roku) a niższą kwotą środków przeznaczonych na faktyczne wydatki z budżetu UE w danym roku.
- 15 GRUDNIA 2022
Streszczenie rozporządzenia WRF w EUR-Lexie
- 26 PAŹDZIERNIKA 2012
Decyzja w sprawie systemu zasobów własnych
Budżet UE jest finansowany niemal w całości z „zasobów własnych”.
Podstawowe zasady systemu zasobów własnych określane są na dany okres w decyzji Rady przyjmowanej jednomyślnie przez Radę UE i ratyfikowanej przez każde państwo członkowskie zgodnie z ich procedurami krajowymi.
14 grudnia 2020 r. Rada zatwierdziła decyzję w sprawie systemu zasobów własnych, która ma zastosowanie od 1 stycznia 2021 r.:
Uzupełnieniem decyzji w sprawie systemu zasobów własnych jest kilka aktów prawnych:
- rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 w sprawie tradycyjnych zasobów własnych, zasobów własnych opartych na VAT i zasobów własnych opartych na DNB
- rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2021/768 określające środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych
- rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1553/89 w sprawie warunków poboru zasobów własnych pochodzących z podatku od wartości dodanej – tekst skonsolidowany („rozporządzenie w sprawie VAT”, ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (UE, Euratom) 2021/769 z dnia 30 kwietnia 2021 r.)
- rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2021/770 w sprawie zasobów własnych opartych na odpadach opakowaniowych z tworzyw sztucznych („MAR 2”, wejście w życie 1 stycznia 2021 r.)
22 grudnia 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący wprowadzenia trzech nowych zasobów własnych w następstwie planu działania zawartego w porozumieniu międzyinstytucjonalnym. Pakiet obejmuje również ukierunkowaną zmianę rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych (zob. powyżej). Do końca 2023 r. Komisja przedstawi wniosek dotyczący drugiego koszyka nowych zasobów własnych.
Więcej informacji na temat zasobów własnych budżetu UE
Streszczenie decyzji w sprawie zasobów własnych w EUR-Lexie
NextGenerationEU
Większość środków służących odbudowie zaproponowanych przez Komisję w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027 będzie pochodzić z instrumentu NextGenerationEU. Instrument ten o potencjale finansowym 806,9 mld euro (w cenach bieżących) będzie miał charakter wyjątkowy i tymczasowy. Jego finansowanie zostanie umożliwione dzięki decyzji w sprawie zasobów własnych, która pozwoli Komisji w wyjątkowych sytuacjach zaciągnąć w imieniu Unii, w drodze emisji obligacji, pożyczki o maksymalnej wartości 806,9 mld euro (w cenach bieżących), z przeznaczeniem na działania w latach 2021–2024. Komisja skieruje następnie te środki, z myślą o realizacji priorytetów UE, na zaspokojenie konkretnych i nowych potrzeb finansowych, które ujawnił kryzys, za pośrednictwem dotacji i pożyczek.
Aby ułatwić spłatę środków pozyskanych na rynku i zmniejszyć presję na budżety krajowe, 22 grudnia 2021 r. Komisja zaproponowała wprowadzenie nowych zasobów własnych.
Rozporządzenie w sprawie Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy
Więcej informacji na temat planu odbudowy dla Europy
Rozporządzenie finansowe
Rozporządzenie finansowe określa zasady operacyjne i podstawowe przepisy regulujące budżet UE. Szczegółowo reguluje kwestie związane z wykonaniem budżetu i kontrolą.
Rozporządzenie finansowe podlega przeglądowi zawsze wtedy, gdy okaże się to niezbędne, a w każdym razie najpóźniej dwa lata przed końcem każdych wieloletnich ram finansowych. W maju 2022 r. Komisja zaproponowała zmiany w rozporządzeniu finansowym (COM(2022)223). Obecnie trwają prace legislacyjne nad tym wnioskiem w Parlamencie Europejskim i w Radzie.
16 maja 2022 r. Komisja zaproponowała wprowadzenie zmian w rozporządzeniu finansowym, aby dopasować obowiązujące przepisy do obecnego długoterminowego budżetu na lata 2021–2027 i jeszcze bardziej je ulepszyć. Sprawi to, że budżet stanie się jeszcze bardziej przejrzysty i elastyczny i będzie mniej narażony na nadużycia.
Wniosek jest teraz przedmiotem negocjacji Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich UE w Radzie i prawdopodobnie wkrótce zostanie przyjęty.
Wniosek wraz z załącznikiem można znaleźć poniżej. Dostępny jest również komunikat prasowy oraz artykuł zawierający pytania i odpowiedzi na ten temat.
6 grudnia 2022 r. wprowadzono ukierunkowane zmiany do rozporządzenia finansowego – utworzono jednolite podejście do finansowania, które jest podstawowym podejściem rynkowym odnoszącym się do wszystkich zaciąganych pożyczek. Dostępny jest artykuł zawierający pytania i odpowiedzi.
- 29 WRZEŚNIA 2024