Κανονισμός για το ισχύον δημοσιονομικό πλαίσιο
Ο κανονισμός για το ΠΔΠ εγκρίνεται σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 312 της ΣΛΕΕ, με το Συμβούλιο να αποφασίζει ομόφωνα μετά από έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα τρία κύρια δημοσιονομικά όργανα της ΕΕ πρέπει να μεριμνούν ώστε οι δαπάνες στους ετήσιους προϋπολογισμούς της ΕΕ να τηρούν τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ.
Ο κανονισμός καθορίζει ετήσια μέγιστα ποσά (ανώτατα όρια) για τις δαπάνες της ΕΕ συνολικά και για τις κύριες κατηγορίες δαπανών που αφορούν σημαντικούς τομείς πολιτικής («τομείς»).
Ο ισχύων κανονισμός για το ΠΔΠ εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2020. Καθορίζει μέγιστο επίπεδο δαπανών ύψους 1 074 τρισ. EUR (σε τιμές 2018) για την περίοδο 2021-2027 και καλύπτει επτά σημαντικούς τομείς.
Το ΠΔΠ καθορίζει επίσης τα μέγιστα ποσά που μπορούν να δαπανηθούν επιπλέον των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης ή απρόβλεπτων αναγκών (ειδικά μέσα).
Κατά τη διάρκεια της ισχύος του, μπορούν να γίνουν διάφορες προσαρμογές στο ΠΔΠ:
- ετήσιες τεχνικές προσαρμογές των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ σε τρέχουσες τιμές
- ειδικές προσαρμογές προγραμμάτων
- επανεγγραφή ή αναπρογραμματισμός δημοσιονομικών δεσμεύσεων
- αναθεωρήσεις λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων ή άλλων γεγονότων (π.χ. αναθεώρηση των Συνθηκών της ΕΕ με δημοσιονομικές επιπτώσεις, προσχώρηση νέων μελών της ΕΕ)
Στις 22 Δεκεμβρίου 2021, η Επιτροπή πρότεινε μια στοχευμένη τροποποίηση του κανονισμού για το ΠΔΠ στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για τους ιδίους πόρους (βλ. κατωτέρω). Η τροποποίηση θα καταστήσει δυνατές τις δαπάνες που προβλέπονται για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, καθώς και μια ειδική ετήσια αυτόματη προσαρμογή των ανώτατων ορίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, με βάση νέους ιδίους πόρους, οι οποίοι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των δανείων του NextGenerationEU.
Στις 15 Δεκεμβρίου 2022 τέθηκε σε ισχύ τεχνική τροποποίηση των κανόνων για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027, η οποία επέτρεψε τη χρήση του δημοσιονομικού «περιθωρίου» για την εγγύηση δανεισμού για δέσμη μέτρων οικονομικής στήριξης της Ουκρανίας ύψους έως 18 δισ. EUR. Το περιθώριο είναι η διαφορά μεταξύ του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων (δηλαδή των μέγιστων πόρων που μπορεί να ζητήσει η Επιτροπή από τα κράτη μέλη σε ένα δεδομένο έτος) και του χαμηλότερου ποσού των κονδυλίων που προβλέπονται για τις πραγματικές δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά το ίδιο έτος.
- 15 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2022
Σύνοψη του κανονισμού για το ΠΔΠ στο EUR-Lex
- 26 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 2012
Απόφαση για το σύστημα των ιδίων πόρων
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από ίδιους πόρους.
Οι βασικοί κανόνες για το σύστημα ιδίων πόρων καθορίζονται περιοδικά με απόφαση του Συμβουλίου που εκδίδεται ομόφωνα από το Συμβούλιο της ΕΕ και επικυρώνεται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τις οικείες εθνικές διαδικασίες.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2020, το Συμβούλιο ενέκρινε την απόφαση για το σύστημα των ιδίων πόρων, η οποία εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021:
Η απόφαση για το σύστημα των ιδίων πόρων συμπληρώνεται από διάφορες πράξεις:
- Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 του Συμβουλίου για τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους και τους ιδίους πόρους που βασίζονται στον ΦΠΑ και το ΑΕΕ
- Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/768 του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση εκτελεστικών μέτρων για το σύστημα των ιδίων πόρων
- Κανονισμός (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου για το καθεστώς είσπραξης των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον φόρο επί της προστιθέμενης αξίας — ενοποιημένο κείμενο [«κανονισμός ΦΠΑ», όπως τροποποιήθηκε πιο πρόσφατα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/769 του Συμβουλίου, της 30ής Απριλίου 2021]
- Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/770 του Συμβουλίου για τον ίδιο πόρο που βασίζεται στα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών («κανονισμός MAR 2», που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021)
Στις 22 Δεκεμβρίου 2021, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για τη θέσπιση τριών νέων ιδίων πόρων, σε συνέχεια του χάρτη πορείας που περιλαμβάνεται στη διοργανική συμφωνία. Η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επίσης μια στοχευμένη τροποποίηση του κανονισμού για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (βλ. ανωτέρω). Έως το τέλος του 2023, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για μια δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους ιδίους πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ
Σύνοψη της απόφασης για τους ίδιους πόρους στο EUR-Lex
NextGenerationEU
Το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων ανάκαμψης που προτείνει η Επιτροπή για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 θα τροφοδοτηθεί από το NextGenerationEU. Το μέσο, με χρηματοδοτική ισχύ ύψους 806,9 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), θα είναι έκτακτο και προσωρινό. Η χρηματοδότηση θα καταστεί δυνατή με την απόφαση για τους ίδιους πόρους, η οποία θα επιτρέψει στην Επιτροπή να δανειστεί κατ’ εξαίρεση, εξ ονόματος της Ένωσης, ποσό ύψους έως και 806,9 δισ. ευρώ, μέσω της έκδοσης ομολόγων, για τη λήψη μέτρων κατά την περίοδο 2021-2024. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα κατευθύνει τα κονδύλια σύμφωνα με τις προτεραιότητες της ΕΕ στις ειδικές και νέες χρηματοδοτικές ανάγκες που προέκυψαν λόγω της κρίσης, μέσω επιχορηγήσεων και δανείων.
Για να διευκολυνθεί η αποπληρωμή της χρηματοδότησης που αντλήθηκε από την αγορά και να μειωθεί περαιτέρω η πίεση στους εθνικούς προϋπολογισμούς, στις 22 Δεκεμβρίου 2021 η Επιτροπή πρότεινε τη θέσπιση νέων ιδίων πόρων.
Κανονισμός για το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ
Δημοσιονομικός κανονισμός
Ο δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει τις αρχές λειτουργίας και τους βασικούς κανόνες που διέπουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ρυθμίζει διεξοδικά τα θέματα εκτέλεσης και ελέγχου του προϋπολογισμού.
Ο δημοσιονομικός κανονισμός επανεξετάζεται όποτε κρίνεται αναγκαίο και οπωσδήποτε το αργότερο δύο έτη πριν από τη λήξη του εκάστοτε πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Τον Μάιο του 2022, η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού [COM(2022) 223], η οποία βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Στις 16 Μαΐου 2022 η Επιτροπή πρότεινε στοχευμένες προσαρμογές του δημοσιονομικού κανονισμού για την ευθυγράμμιση των υφιστάμενων κανόνων με τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 και την περαιτέρω ενίσχυσή τους για την ανάπτυξη πιο διαφανούς, καλύτερα προστατευμένου και πιο ευέλικτου προϋπολογισμού.
Η πρόταση αυτή αποτελεί τώρα αντικείμενο διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ στο Συμβούλιο με σκοπό την ταχεία έγκρισή της.
Μπορείτε να συμβουλευθείτε την πρόταση και το παράρτημά της παρακάτω. Το σχετικό δελτίο τύπου και έγγραφο ερωτήσεων και απαντήσεων είναι επίσης διαθέσιμα στο διαδίκτυο.
Στις 6 Δεκεμβρίου 2022, εισήχθησαν στοχευμένες τροποποιήσεις στον δημοσιονομικό κανονισμό, με τις οποίες καθιερώθηκε η ενοποιημένη προσέγγιση χρηματοδότησης ως η κύρια προσέγγιση των αγορών για όλα τα δάνεια. Το έγγραφο ερωτήσεων και απαντήσεων είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην ακόλουθη διεύθυνση:
- 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2024
- Deutsch(337.45 KB - HTML)
- français(337.45 KB - HTML)