EU-wetgeving

Verordening betreffende het huidige financiële kader

De MFK-verordening wordt vastgesteld volgens de bijzondere wetgevingsprocedure van artikel 312 VWEU, waarbij de Raad met eenparigheid van stemmen besluit, na goedkeuring door het Europees Parlement. De drie belangrijkste begrotingsinstellingen van de EU moeten ervoor zorgen dat de uitgaven in de jaarlijkse begrotingen van de EU in overeenstemming zijn met de maxima van het MFK.

De verordening stelt jaarlijkse maximumbedragen (”maxima”) vast voor de EU-uitgaven als geheel en voor de belangrijkste uitgavencategorieën op belangrijke beleidsterreinen. ("rubrieken").

De huidige MFK-verordening werd in december 2020 aangenomen. Het voorziet in een maximaal uitgavenniveau van 1074 biljoen euro (in prijzen van 2018) voor de periode 2021-2027, dat betrekking heeft op zeven belangrijke gebieden.

Het MFK bevat ook maximumbedragen die bovenop de MFK-maxima kunnen worden uitgegeven voor respons in noodsituaties of onvoorziene behoeften (speciale instrumenten).

Het MFK kan tijdens de looptijd ervan op verschillende manieren worden aangepast:

• jaarlijkse technische aanpassingen van de MFK-maxima in lopende prijzen
• programmaspecifieke aanpassingen
• wederopneming of herprogrammering van begrotingsvastleggingen
• herzieningen als gevolg van onvoorziene omstandigheden of andere gebeurtenissen (bv. herziening van de EU-verdragen met gevolgen voor de begroting, toetreding van nieuwe EU-lidstaten)

Op 22 december 2021 heeft de Commissie een gerichte wijziging van de MFK-verordening voorgesteld als onderdeel van het eigenmiddelenpakket (zie hieronder). Deze wijziging moet de geplande uitgaven voor het sociaal klimaatfonds mogelijk maken, evenals een specifieke jaarlijkse automatische aanpassing van de maxima van het meerjarig financieel kader, op basis van nieuwe eigen middelen, die kunnen worden gebruikt voor de terugbetaling van leningen in het kader van NextGenerationEU.

Op 15 december 2022 is een technische wijziging van de regels voor de langetermijnbegroting 2021-2027 in werking getreden, waardoor gebruik kan worden gemaakt van de begrotingsmarge om leningen te garanderen voor een steunpakket voor Oekraïne van maximaal 18 miljard euro. De marge is het verschil tussen het maximum van de eigen middelen (d.w.z. de maximale middelen die de Commissie in een bepaald jaar van de lidstaten kan vragen) en het lagere bedrag aan werkelijke uitgaven dat in de EU-begroting in hetzelfde jaar is opgenomen.

MFK-verordening:

Samenvatting van de MFK-verordening op EUR-Lex

Besluit betreffende het stelsel van eigen middelen

De EU-begroting wordt bijna volledig gefinancierd met eigen middelen.

De basisregels voor het stelsel van eigen middelen worden periodiek vastgelegd in een besluit van de Raad dat met eenparigheid van stemmen door de Raad van de EU wordt aangenomen en door elk EU-land volgens zijn nationale procedures wordt geratificeerd.

Op 14 december 2020 heeft de Raad het besluit betreffende het stelsel van eigen middelen aangenomen, dat sinds 1 januari 2021 van toepassing is:

Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 van de Raad van 14 december 2020 betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Unie

Het besluit betreffende het stelsel van eigen middelen wordt aangevuld met verschillende besluiten:

• Verordening (EU, Euratom) 609/2014 van de Raad betreffende de traditionele eigen middelen, de btw- en de bni-middelen
• Verordening (EU, Euratom) 2021/768 van de Raad tot vaststelling van uitvoeringsmaatregelen voor het stelsel van eigen middelen
• Verordening (EEG, Euratom) 1553/89 van de Raad betreffende de regeling voor de inning van de eigen middelen uit de belasting over de toegevoegde waarde – geconsolideerde tekst (“btw-verordening”, laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EU, Euratom) 2021/769 van de Raad van 30 april 2021)
• Verordening (EU, Euratom) 2021/770 van de Raad betreffende de eigen middelen op basis van kunststof verpakkingsafval (“MAR 2”, in werking getreden op 1 januari 2021)

De Commissie heeft op 22 december 2021 een voorstel ingediend om drie nieuwe eigen middelen in te voeren, overeenkomstig de routekaart in het interinstitutioneel akkoord. Het pakket omvat ook een gerichte wijziging van de verordening betreffende het meerjarig financieel kader (zie hierboven). De Commissie zal tegen eind 2023 een voorstel indienen voor een tweede pakket nieuwe eigen middelen.

Voorstel voor een besluit van de Raad tot wijziging van Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Unie, COM (2021) 570

Meer informatie over de eigen middelen van de EU-begroting

Samenvatting van het eigenmiddelenbesluit op EUR-Lex

NextGenerationEU

De meeste van de door de Commissie voorgestelde herstelmaatregelen voor het meerjarig financieel kader 2021-2027 worden aangestuurd door NextGenerationEU. Dit instrument, met een financiële slagkracht van 806,9 miljard euro (in lopende prijzen), is uitzonderlijk en tijdelijk. De financiering wordt mogelijk gemaakt door het eigenmiddelenbesluit, dat de Commissie in staat zal stellen om bij wijze van uitzondering voor maatregelen in 2021–2024 namens de EU maximaal 806,9 miljard euro (in lopende prijzen) te lenen door uitgifte van obligaties. Om de prioriteiten van de EU uit te voeren, zal de Commissie de middelen dan afstemmen op de specifieke nieuwe financieringsbehoeften die de crisis aan het licht heeft gebracht, door subsidies en leningen te verstrekken.

Om de aangetrokken marktfinanciering te kunnen terugbetalen en de druk op de nationale begrotingen verder te helpen verminderen, heeft de Commissie op 22 december 2021 voorgesteld nieuwe eigen middelen in te voeren.

Verordening betreffende het herstelinstrument voor de Europese Unie

Meer informatie over het EU-herstelplan

Financieel Reglement

Het Financieel Reglement bevat de operationele beginselen en basisregels voor de EU-begroting. De uitvoering en controle van de begroting worden er uitvoerig in beschreven.

Het Financieel Reglement wordt herzien telkens wanneer dat nodig is, en in elk geval uiterlijk twee jaar vóór de afloop van elk meerjarig financieel kader. De Commissie heeft in mei 2022 een herziening van het Financieel Reglement (COM (2022) 223) voorgesteld, die zich momenteel in de wetgevende fase met het Europees Parlement en de Raad bevindt.

Op 16 mei 2022 heeft de Commissie gerichte aanpassingen van het Financieel Reglement voorgesteld om de bestaande regels af te stemmen op de huidige langetermijnbegroting 2021-2027 en verder te versterken met het oog op de ontwikkeling van een nog transparantere, beter beschermde en flexibelere begroting.

Over dit voorstel wordt nu door het Europees Parlement en de EU-lidstaten in de Raad onderhandeld met het oog op een snelle goedkeuring ervan.

Het voorstel en de bijlage kunnen hieronder worden geraadpleegd. Persbericht en vragen en antwoorden over de gerichte aanpassingen.

Op 6 december 2022 zijn gerichte wijzigingen van het Financieel Reglement ingevoerd, waarbij de uniforme financieringsbenadering de belangrijkste aanpak van markten voor alle leningen werd. Vragen en antwoorden over de uniforme financieringsbenadering