Consumenten

Wat de EU doet

De Europese Unie beschermt de rechten van consumenten en staat hierbij garant voor normen die tot de strengste ter wereld behoren. Dankzij EU-regels worden de gezondheid, veiligheid en economische belangen van consumenten beschermd, en wordt ervoor gezorgd dat zij eerlijk worden behandeld in winkels en op internet, thuis en in het buitenland, en veilige producten kunnen kopen.

Sinds de jaren 1970 heeft de EU een stevig kader van rechten opgebouwd, rekening houdend met nieuwe technologieën en maatschappelijke veranderingen. Consumenten worden beschermd door vijf basisrechten:

het recht op gezondheidsbescherming en veiligheid, met name het recht op een markt met uitsluitend veilige producten (online en in traditionele winkels)
het recht op bescherming van economische belangen
het recht van beroep
het recht op informatie en onderwijs
het recht op vertegenwoordiging

In november 2025 heeft de Commissie de consumentenagenda 2030 aangekondigd. In de agenda is een strategische koers uitgezet voor het consumentenbeleid tot 2030. De nadruk ligt er op de voltooiing van de interne markt voor consumenten, handhaving en online bescherming, duurzame consumptie, kwetsbare consumenten, governance en samenwerking, en een vermindering van administratieve lasten.

De EU steunt ook nationale consumentenorganisaties en het Europees Bureau van Consumentenverenigingen (BEUC), en financiert projecten op het gebied van onderwijs, schuldadvies en bescherming van kwetsbare consumenten.

Belangrijke cijfers

61 % van de consumenten

vertrouwt erop dat overheidsorganisaties hun rechten beschermen

93 % van de kopers online

heeft last van gerichte reclame op internet

43 % van de consumenten

dacht aan het milieu bij ten minste één of twee recente aankopen

^Bron:^{Scorebord consumentenvoorwaarden 2025}

Actiegebieden

Consumentenbeschermingsbeleid

Beleid, strategieën en statistieken

Productveiligheid

Regels voor de veiligheid van non-foodproducten in de EU en het systeem voor snelle waarschuwingen Safety Gate voor gevaarlijke non-foodproducten

Consumentenbeschermingsrecht

Hoe de EU-wetgeving voor consumentenbescherming zorgt voor hoge normen, eerlijke praktijken en rechten voor alle consumenten

Consumentenbescherming: handhaving

Hoe de EU en de nationale autoriteiten samenwerken om consumenten die in het buitenland en online aankopen doen, te beschermen

Energievoorziening

Informatie over energierechten van consumenten, vereisen voor energierekeningen en voorbeeldrekeningen

Collectief verhaal voor consumenten in de EU

EU-reactie op het gebied van collectieve schade

Oplossing van consumentengeschillen

Hulp voor consumenten die problemen ondervinden met een product of dienst

Consumentenbescherming bij financiële dienstverlening

Rechten inzake consumentenkrediet, met inbegrip van het recht op informatie, herroeping en vervroegde aflossing, en het formulier Europese informatie inzake consumentenkrediet

Normalisatie van toegankelijkheidseisen

Gemeenschappelijke Europese toegankelijkheidsnormen

Versterking van de rol van de consument bij de groene transitie

Ervoor zorgen dat consumenten vóór aankoop toereikende informatie krijgen over de duurzaamheid en repareerbaarheid van producten

Circulaire economie

De economie concurrerender en hulpbronnenefficiënter maken

Belangrijkste resultaten

De interne EU-markt geeft consumenten meer keuze, flexibiliteit, kwaliteit en waar voor hun geld. Het EU-consumentenbeleid zorgt ervoor dat consumenten hun rechten kunnen uitoefenen als zij problemen hebben bij de aankoop van goederen of diensten uit andere EU-landen. Hierdoor wordt vertrouwen opgebouwd en wordt handel aangemoedigd, ook online.
Consumenten in de EU worden beschermd door normen die tot de strengste ter wereld behoren. Dit heeft geleid tot duidelijke elektriciteitsrekeningen, duidelijke prijzen in winkels, eerlijke roamingtarieven en stevige rechten bij onlineaankopen, op grond van het EU-consumentenrecht.
De EU-verordening algemene productveiligheid zorgt ervoor dat alleen veilige producten, of ze nu binnen of buiten de EU zijn vervaardigd, aan consumenten kunnen worden verkocht (online en in traditionele winkels). Zo profiteren bedrijven van een gelijk speelveld.
De website Safety Gate bevat dagelijks bijgewerkte informatie over door nationale autoriteiten op de markt aangetroffen gevaarlijke producten.
De EU biedt consumenten een reeks praktische rechten voor wanneer er iets fout loopt. Onlinekopers hebben 14 dagen de tijd om zich te bedenken en van hun aankoop af te zien. Ze mogen een product binnen twee weken terugsturen en krijgen dan hun geld terug.
Als een artikel dat in de EU is gekocht (online of in een winkel) niet aan de beschrijving voldoet of niet naar behoren werkt, heeft de consument recht op ten minste gratis reparatie of vervanging.
De EU-regels voor hypothecaire kredieten zorgen voor duidelijke informatie in advertenties en tijdige informatie voor consumenten voordat zij een contract ondertekenen.
Er zijn minimumnormen voor passagiersrechten voor alle soorten vervoer, onder meer voor informatie, bijstand en compensatie in geval van annulering of langdurige vertraging.
De EU verstrekt ook informatie voor consumenten en ondernemers over het oplossen van geschillen, via de website over verhaalsmogelijkheden voor consumenten. Zo kunnen zij ook geschillen over onlineaankopen oplossen.
Het netwerk van Europese consumentencentra biedt consumenten gratis hulp en advies over hun aankopen in andere EU-landen. In 2024 werd meer dan 9 miljoen euro aan consumenten terugbetaald dankzij dit netwerk.
Elk jaar worden meer dan 300.000 consumentengeschillen beslecht via de instanties voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting in de EU. Waarschijnlijk zullen dankzij de herziening van de richtlijn alternatieve geschillenbeslechting meer consumentengeschillen op deze manier worden opgelost.
Strenge regels zorgen ervoor dat onveilige producten van de markt worden teruggeroepen. Elk jaar worden honderden producten gemeld via het systeem voor snelle waarschuwing van de EU voor gevaarlijke non-foodproducten.
Dankzij de Europese toegankelijkheidswet zijn er EU-brede toegankelijkheidsvoorschriften voor bepaalde producten en diensten, waardoor personen met een handicap digitaal beter mee kunnen komen.

In de kijker

De Influencer Legal Hub: alles over EU-regels op het gebied van consumenten en intellectueel eigendom

De “Influencer Legal Hub” is voor iedereen die geld verdient via sociale media, oftewel “influencers”. In het EU-recht worden influencers die regelmatig reclame maken voor producten of producten verkopen, beschouwd als handelaren. Zij moeten daarom de regels over consumentenbescherming naleven.

In de hub vindt u videocursussen, juridische factsheets, overzichten van belangrijke Europese wetten en zaken bij het Hof van Justitie, en links naar onder andere websites van nationale instanties. Influencers, instellingen, merken, maar ook consumenten kunnen er meer te weten komen over de EU-normen voor consumentenbescherming, reclame- en verkoopverplichtingen en intellectuele-eigendomsrechten. De hub is ontwikkeld door de Europese Commissie, in samenwerking met de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Leeds en het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO).

Lees meer