Het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)
Verkeerd gebruik van geld uit de EU-begroting of het ontduiken van belastingen, rechten en heffingen, waarmee de EU wordt gefinancierd, schaden de Europese burgers rechtstreeks. Het Europees Bureau voor fraudebestrijding onderzoekt fraude met EU-geld, corruptie en ernstige beroepsfouten binnen de EU-instellingen, en ontwikkelt fraudebestrijdingsbeleid.
OLAF valt onder de Europese Commissie, maar opereert onafhankelijk. Het ontvangt uit allerlei bronnen informatie over mogelijke fraude en onregelmatigheden die de financiële belangen van de EU mogelijk schaden, en kan zaken in verband met fraude, corruptie en andere strafbare feiten onderzoeken te maken hebben met:
- de EU-uitgaven: de belangrijkste uitgavenposten de structuurfondsen, het landbouw- en het plattelandsbeleid, de directe uitgaven en de buitenlandse hulp
- bepaalde EU-inkomsten, met name de douanerechten
- ernstige beroepsfouten van personeel en leden van de EU-instellingen
Systeem voor vroegtijdige opsporing en uitsluiting (EDES)
EDES is het systeem dat de Commissie in 2016 heeft ingevoerd om de financiële belangen van de EU te beter te beschermen en te zorgen voor goed financieel beheer.
Het vervangt het oude systeem voor vroegtijdige waarschuwing en de centrale gegevensbank van uitsluitingen. De EDES-regels gelden voor alle contracten, subsidies, overeenkomsten, prijzen, financieringsinstrumenten en deskundigen die voor hun werk betaald worden, en ook op de uitvoering van de begroting onder indirect beheer.
Het doel is de financiële belangen van de EU te beschermen tegen onbetrouwbare marktdeelnemers door deze op te sporen en uit te sluiten (waardoor zij geen geld meer mogen ontvangen) en door hun financiële sancties op te leggen. Marktdeelnemers kunnen worden uitgesloten op grond van:
- faillissements- en insolventiesituaties
- het niet betalen van belastingen of sociale premies
- ernstige beroepsfouten
- fraude, corruptie, deelname aan een criminele organisatie enz.
- ernstige contractbreuk
- onregelmatigheden
- entiteiten die zijn opgericht om fiscale, sociale of andere wettelijke verplichtingen te omzeilen (zoals lege vennootschappen).
De EDES-databank is opgezet en wordt beheerd door de Commissie en de informatie die kan leiden tot vroegtijdige opsporing of uitsluiting en/of financiële sancties wordt verstrekt door de Commissie, haar uitvoerende agentschappen, andere instellingen, organen of Europese bureaus.
De lijst van marktdeelnemers die zijn uitgesloten van toegang tot EU-financiering of aan wie een financiële sanctie is opgelegd, en de werking en de rechtsgrondslag van EDES.