Mur għall-kontenut ewlieni

Ġlieda kontra d-diżinformazzjoni

Kontenut arkivjat

Il-paġni web f’din it-taqsima m’għadhomx jiġu aġġornati. Il-kontenut jista’ jkun skadut u għandu jiġi kkonsultat għal referenza tal-passat biss.

Separazzjoni tal-fatti mill-finzjoni dwar il-vaċċini

M’intix ċert minn xi wħud mill-istejjer li taqra? Dawn huma l-fatti:

Syiringe

Minħabba l-urġenza tal-kriżi attwali, l-UE qed tieħu l-passi meħtieġa biex tiżgura li l-vaċċini tal-COVID-19 li jikkonformaw mal-istandards għoljin ta’ sikurezza u effikaċja tal-UE jsiru disponibbli għal kull min għandu bżonnhom mill-aktar fis possibbli.

Il-vaċċini huma wieħed mill-akbar suċċessi fis-saħħa pubblika. Fid-dinja kollha, dawn isalvaw mill-inqas 2-3 miljun ħajja kull sena – u ħafna aktar milli jimirdu gravi u jkollhom mard għal ħajjithom kollha. L-UE tfittex li tiżgura li l-vaċċini għall-COVID-19 li jissodisfaw l-istandards għoljin tal-UE għas-sikurezza u l-effikaċja biss jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-pubbliku. Il-Kummissjoni laħqet diversi Ftehimiet ta’ Xiri bil-Quddiem mal-iżviluppaturi tal-vaċċini u żgurat biżżejjed dożi tal-vaċċini biex jitlaqqmu ċ-ċittadini kollha tal-UE. Il-vaċċini awtorizzati mill-Kummissjoni Ewropea wara evalwazzjoni mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini se jidhru fil-paġna web tal-Vaċċini sikuri kontra l-COVID-19 għall-Ewropej, fejn int tista’ tara wkoll liema vaċċini bħalissa qed jiġu eżaminati mill-EMA jew qed jiġu żviluppati.

Il-vaċċini jgħinu biex in-nies jiġu protetti minn mard li jagħmel il-ħsara. Matul il-pandemija tal-coronavirus, xi nies kienu qed ixerrdu dikjarazzjonijiet mhux xjentifiċi kontra l-vaċċini. Dawn il-dikjarazzjonijiet jaħdmu fuq il-biża' tan-nies, u potenzjalment jikkawżaw ħsara sinifikanti lis-saħħa pubblika. Informazzjoni qarrieqa, teoriji xjentifikament mhux ippruvati, u dikjarazzjonijiet mhux sostanzjati dwar vaċċini li jimmodifikaw id-DNA jew riċevituri ta’ avvelenament jikkawżaw eżitazzjoni għall-vaċċini u jiskoraġġixxu lin-nies milli jitlaqqmu.

Mobilizzazzjoni xjentifika mingħajr preċedent uriet riżultati promettenti. Il-coronavirus huwa eċċezzjonalment perikoluż u jaffettwa l-istil ta’ ħajja tagħna. Bħala tali, il-komunità globali tar-riċerka medika ffukat fuq l-iżvilupp ta’ vaċċini sikuri u effettivi u kienet kapaċi tagħti riżultati fi żmien rekord. Minkejja din l-urġenza, il-kandidati tal-vaċċini huma meħtieġa jgħaddu minn valutazzjoni rigoruża mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini biex jiġi żgurat li huma effettivi, sikuri, u ta’ kwalità għolja qabel ma jiġu offruti lill-pubbliku. Bis-saħħa ta’ mobilizzazzjoni enormi ta’ riżorsi u għarfien espert f’kull stadju, il-proċessi ta’ żvilupp, evalwazzjoni u awtorizzazzjoni ġew imħaffa.

    plane

    Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE qed jippermetti lill-Ewropej kollha jivvjaġġaw b’mod sikur fl-UE u barra minnha, għax-xogħol jew għall-vaganzi.

    Il-Kummissjoni Ewropea ppreżentat proposta leġiżlattiva għal Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, li jipprovdi prova li persuna tlaqqmet kontra l-COVID-19, irċeviet riżultat negattiv ta’ test, jew fieqet mill-COVID-19. L-għan taċ-ċertifikat hu li jiffaċilita l-moviment sikur u liberu taċ-ċittadini fl-Istati Membri kollha tal-UE. Dan jinkludi biss sett minimu ta’ informazzjoni biex jikkonferma l-istatus tat-tilqim, tal-ittestjar jew tal-fejqan tal-utent. Iċ-ċertifikat hu bla ħlas u jingħata bħala kodiċi QR jew b’mod diġitali jew fuq il-karta.

    Il-kodiċi QR fih firma diġitali li jipproteġi ċ-ċertifikat kontra l-falsifikazzjoni. Meta ċ-ċertifikat jiġi ċċekkjat, il-kodiċi QR jiġi skenjat u l-firma tiġi vverifikata. Il-Kummissjoni Ewropea bniet portal biex tiżgura li l-firem kollha taċ-ċertifikati jkunu jistgħu jiġu vverifikati fl-UE. Id-data personali tad-detentur taċ-ċertifikat ma tgħaddix mill-gateway.

    Hemm ħafna kunċetti żbaljati rigward iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, li jvarjaw minn teoriji ta’ komplott għal informazzjoni ħażina dwar tħassib u mistoqsijiet li altrimenti jkunu leġittimi. Waħda minn dawn l-istqarrijiet hi li ċ-ċertifikat se jintuża biex jiġi ristrett l-ivvjaġġar għan-nies li mhumiex imlaqqmin, imma dan mhux minnu. Wieħed mill-prinċipji ewlenin taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE hu n-nondiskriminazzjoni: l-Istati Membri li jeħtieġu prova tat-tilqim huma meħtieġa jaċċettaw, taħt l-istess kundizzjonijiet, riżultat negattiv tat-test jew ċertifikat ta’ fejqan mill-COVID-19. Iċ-ċertifikat ma jżidx aktar restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar u ma jipprojbixxix l-ivvjaġġar; minflok jagħmel biss l-ivvjaġġar fl-UE aktar faċli.

    L-aktar importanti huwa li ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE hu miżura temporanja. Il-Kummissjoni se tissospendi din il-miżura hekk kif l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa tkun iddikjarat li l-pandemija tal-COVID-19 spiċċat

    Syiringe

    L-effetti kollaterali tal-vaċċini, jekk ikun hemm, għandhom it-tendenza li jkunu ħfief u temporanji.

    L-effetti kollaterali mhumiex fenomenu esklużiv għall-vaċċini. L-ikel u mediċini oħra huma magħrufin ukoll li jikkawżaw effetti kollaterali, xi wħud serji aktar minn oħrajn, iżda ħafna drabi ma nesperjenzaw xejn. F’każijiet rari fejn jiġu esperjenzati l-effetti kollaterali, dawn huma kważi dejjem minuri u ma jdumux ħafna. Dan japplika wkoll għall-vaċċini kontra l-COVID-19. L-aktar effetti kollaterali komuni ta’ kwalunkwe vaċċin jinkludu uġigħ jew nefħa ħafifa u temporanja fil-post tat-titqiba, għeja, bard, dardir, remettar u deni. Anqas minn persuna f’10 tista’ tesperjenza raxx, urtikarja, jew ħmura fil-post tat-titqiba. Ħakk fil-post tat-titqiba jiġri saħansitra anqas frekwenti f’persuna minn 100. Lista sħiħa tal-effetti kollaterali potenzjali hija disponibbli pubblikament għall-vaċċini żviluppati mill-BioNTech-Pfizer, mill-Moderna, mill-AstraZeneca, u mill-Janssen u tista’ tikkonsulta t-tabib tiegħek għal aktar informazzjoni.

    Filwaqt li kull każ suspettuż ta’ effetti kollaterali serji mit-tilqim tal-COVID-19 għandu jittieħed b’mod serju, għandek toqgħod attent li ma tmurx mill-ewwel għal konklużjonijiet mingħajr bażi. Anke jekk jiġi esperjenzat sintomu ftit wara t-tilqima, dan ma jfissirx awtomatikament li ġie kkawżat mit-tilqima nfisha; il-kawżi marbutin miegħu jistgħu ma jkunux relatati u meta jseħħu eżatt wara li jittieħed il-vaċċin, dan jista’ jkun koinċidenza sfortunata. L-uniku mod biex tkun taf fiċ-ċert jekk effett kollaterali ġiex ikkawżat mit-tilqim hu li tistenna sakemm il-professjonisti tas-saħħa jkunu eżaminaw bir-reqqa dawk kollha li rċevew il-vaċċin u sseparaw il-każijiet veri tal-effetti kollaterali mill-każijiet mhux relatati.

    Jekk qed tħoss xi effetti kollaterali negattivi wara li tirċievi l-vaċċin kontra l-COVID-19, jekk jogħġbok irrapporta dan lit-tabib tiegħek.

    Icon with three people holding hands under the globe

    Pazjenti li jipparteċipaw fi provi kliniċi għall-vaċċini kontra l-COVID-19 jirrappreżentaw l-popolazzjoni li se tuża l-vaċċini jekk jiġu awtorizzati.

    L-istandards għoljin tal-UE għas-sigurtà u l-effikaċja jitolbu li kwalunkwe vaċċin ġdid, bħalma huma l-vaċċini kontra l-COVID-19, jgħaddu minn provi kliniċi rigorużi. Il-manifattur għandu jissottometti d-data mill-provi kliniċi lill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini, li mbagħad teżamina mill-ġdid din id-data u tiddeċiedi jekk tirrakkomandax l-użu ta’ dawn il-vaċċini lill-Kummissjoni Ewropea. Wieħed mill-fatturi li l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini teżamina huwa l-grupp ta’ pazjenti ttestjati matul il-provi kliniċi. Sabiex jiġi vverifikat jekk vaċċin kontra l-COVID-19 hux sikur u effettiv, il-parteċipanti tal-provi għandhom jirrappreżentaw il-popolazzjoni li se titlaqqam jekk il-vaċċin se jiġi approvat. Għaldaqstant, fil-provi klinċi ħa sehem grupp b’diversità kbira ta’ parteċipanti (etniċitajiet, etajiet u ġeneri differenti). Il-parteċipanti fil-provi kliniċi jirrappreżentaw ukoll gruppi vulnerabbli, u r-riżultati wrew li nżammu livelli għoljin ta’ sigurtà u effikaċja fil-gruppi kollha.

    Ħafna miżinformazzjoni ġiet diretta lejn l-effetti kollaterali tal-vaċċin fuq in-nisa tqal. Hu minnu li d-data dwar l-użu tal-vaċċini kontra l-COVID-19 fit-tqala hi limitata ħafna, minħabba li għandhom tendenza li ma jeħdux sehem fl-istudji peress li t-tqala taffettwa s-sistemi immunitarji tan-nisa tqal. Madankollu, l-istudji fl-annimali wrew li ma kienx hemm effetti ta’ ħsara matul it-tqala u l-esperti ma jantiċipaw ebda effett kollaterali negattiv. Minkejja dan, id-deċiżjoni jekk titlaqqamx mara tqila għandha ssir waqt konsultazzjoni mill-qrib mal-professjonist tas-saħħa wara kunsiderazzjoni tal-benefiċċji u r-riskji. Il-manifatturi tal-vaċċini se jkomplu jissorveljaw mill-qrib dawk li jirċievu l-vaċċin biex jiżguraw l-effikaċja u s-sigrutà fit-tul tagħhom.

    icon virus

    L-immunità naturali għall-COVID-19 wara l-infezzjoni hi temporanja u l-persuni li qabel kienu infettati xorta waħda għandhom jitlaqqmu wara konsultazzjoni mat-tabib tagħhom.

    L-evidenza xjentifika disponibbli dwar l-immunità naturali għall-COVID-19 wara infezzjoni kkonfermata turi li din ma ddumx wisq – il-biċċa l-kbira tal-istimi juru li xi ħadd li ġie infettat u fieq mill-COVID-19 għandu immunità naturali bejn wieħed u ieħor minn sitta sa tmien xhur. Kun kawt meta taqra stqarrijiet mhux verifikati dwar l-immunità naturali għall-COVID-19 wara l-infezzjoni u kompli segwi l-miżuri biex tipproteġi lilek innifsek minn infezzjoni oħra possibbli: żomm id-distanzi minn nies oħra, ilbes il-maskra u aħsel idejk ta’ spiss. Jekk dan l-aħħar fiqt mill-COVID-19, għandek tikkonsulta mat-tabib jew mal-uffiċjali tas-saħħa lokali tiegħek dwar meta għandek tirċievi l-vaċċin tiegħek.

    Shield

    It-tilqim qed iseħħ bl-istess ritmu ta’ kemm tippermetti l-kapaċità produttiva dinjija.

    Ir-rati ta’ tilqim fil-pajjiżi tal-UE jiddependu minn ħafna fatturi, wieħed minnhom hu l-produzzjoni tal-vaċċini u d-distribuzzjoni mill-manifatturi lill-pajjiżi tal-UE. Konxja ta’ dan, fl-ewwel stadji tal-pandemija, il-Kummissjoni Ewropea offriet lill-iżviluppaturi tal-vaċċini għajnuna finanzjarja biex tgħinhom iżidu l-kapaċitajiet tal-produzzjoni filwaqt li jagħtu l-impenn tagħhom li jfornu biljuni ta’ dożi ta’ vaċċin. il-Kummissjoni awtorizzat kuntratti ma' diversi manifatturi differenti tal-vaċċin u ordnat 2.3 biljun doża ta’ vaċċini futuri biex timmassimizza ċ-ċansijiet li tikseb l-aħjar vaċċin jew vaċċini. L-UE xtrat dożi tal-vaċċin kmieni hekk kif il-manifatturi tal-vaċċini għamlu l-offerta.

    L-ewwel dożi ta’ vaċċini ġew fornuti lill-pajjiżi tal-UE qabel il-Jiem Ewropej tat-Tilqim fis-27-29 ta’ Diċembru 2020, imma d-distribuzzjoni tal-vaċċini minn dak il-punt ’il quddiem tiddependi fuq l-organizzazzjonijiet nazzjonali u reġjonali u fuq il-livell tat-tħejjija tagħhom. 

    icons_eu-12_small.png

    Il-politiki tas-saħħa huma f’idejn l-Istati Membri. Il-Kummissjoni tikkoordina kwistjonijiet transfruntieri u tipprovdi l-appoġġ.

    Il-Kummissjoni Ewropea tappoġġja lill-pajjiżi Ewropej u tgħin biex tikkoordina l-isforzi fi żminijiet ta’ kriżi. Billi żżid il-koordinazzjoni fost il-pajjiżi Ewropej, issaħħaħ l-aġenziji mediċi u xjentifiċi tagħna, u tniedi inizjattivi bħall-Istrateġija Farmaċewtika għall-Ewropa, il-Kummissjoni qed tħejji għal kriżijiet tas-saħħa transfruntieri futuri. Fil-qasam tas-saħħa, il-kompetenza primarja dejjem se taqa’ fuq l-Istati Membri, li huma responsabbli għall-politiki tagħhom stess.

    icons_eu_disinformation-16_small_0.png

    Il-vaċċini kontra l-COVID-19 jgħaddu minn diversi ċikli ta’ ttestjar rigoruż u evalwazzjoni bejn il-pari qabel ma jiġu approvati.

    Il-proċess ta’ approvazzjoni tal-vaċċini huwa kemm metikoluż kif ukoll trasparenti. Il-vaċċini kontra l-COVID-19 iridu jgħaddu minn tliet stadji ta’ provi kliniċi u jissodisfaw standards għoljin qabel ma l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA) tagħti rakkomandazzjoni xjentifika pożittiva u l-Kummissjoni Ewropea tawtorizzahom għall-użu pubbliku, bħal kwalunkwe vaċċin ieħor. Il-kumpaniji farmaċewtiċi jwettqu dawn il-provi kliniċi, billi jsegwu standards stabbiliti mill-EMA biex jivverifikaw l-effetti tal-mediċini li jkunu qed jiġu ttestjati u biex jipproteġu l-benesseri tas-suġġetti tal-prova. Barra minn hekk, il-provi kliniċi kollha jiġu rreġistrati fil-bażi tad-data tal-Provi Kliniċi tal-UE (EudraCT), fejn l-informazzjoni dwar il-provi kliniċi ssir disponibbli għall-pubbliku. Il-proċess huwa trasparenti għaliex kulħadd jista’ jaċċessa d-data.

    Il-proċess tal-iżvilupp tal-vaċċini sar ħafna aktar effiċjenti (mingħajr ma ġew kompromessi l-istandards tal-effikaċja u tas-saħħa) billi saru provi kliniċi b’mod parallel, b’aktar voluntiera mis-soltu, u billi ġew allokati aktar riżorsi lir-riċerkaturi. Il-proċess sar ukoll aktar effiċjenti billi l-iżviluppaturi tal-vaċċini setgħu jissottomettu r-riżultati ta’ prova tagħhom lill-EMA fuq bażi kontinwa matul l-istadju ta’ riċerka u żvilupp. Normalment, id-data tal-prova klinika kienet tkun sottomessa biss għal rieżami wara li l-istadju tar-riċerka u l-iżvilupp kien komplut. Għalhekk, l-EMA teħtieġ inqas żmien biex tagħti l-opinjoni tagħha dwar il-vaċċini wara li l-iżviluppatur japplika għall-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq, minħabba li l-biċċa l-kbira tal-evalwazzjoni tkun diġà saret. Il-kwalità mhijiex sagrifikata għal raġunijiet ta’ ħeffa.

    icon virus

    Il-vaċċini kontra l-COVID-19, bħal kull tip ieħor ta’ vaċċin, jgħallmu lis-sistema immunitarja tiegħek kif tipproteġi lilha nnifisha mill-virus li qed titlaqqam kontrih.

    Il-vaċċini jaħdmu billi jintroduċu porzjon żgħir mejjet tal-virus dannuż sabiex ġisimna jkun jista’ jiġġenera immunità għalih, mingħajr ma jikkawża infezzjoni. Dan jipproteġina minn infezzjonijiet futuri potenzjali tal-virus attwali.

    Iċ-ċelloli fil-ġisem tagħna jaqraw il-kodiċi ġenetiku – id-DNA tagħna – u joħolqu struzzjonijiet ġenetiċi temporanji – fil-forma ta’ RNA – li jgħidu l-ġisem kif jipproduċi l-proteini li jeħtieġu biex jikbru u jissewwew. Ladarba jinħolqu l-proteini, l-RNA tiġi degradata. Il-vaċċini li saru minn Pfizer-BioNTech u Moderna jdentifikaw il-proteina speċifika (il-proteina spike) li tippermetti lill-coronavirus jinfetta ċelloli b’saħħithom fil-bnedmin. Il-vaċċini tagħhom jagħtu liċ-ċelloli RNA modifikata - mRNA - li tagħtihom struzzjonijiet biex jipproduċu dik il-proteina spike, mingħajr il-bqija tal-virus. Il-ġisem tagħna mbagħad ikollu rispons immunitarju għall-proteina spike, li jista’ jieħu żmien twil meta l-ġisem jiġi espost għalih għall-ewwel darba. Permezz ta’ dan il-proċess, il-ġisem tagħna jitgħallem kif jidentifika dik il-proteina wara t-tilqim u jista’ jiftakar u jipproduċi l-antikorpi li jeħtieġ biex jeliminaha aktar malajr fil-futur, l-avveniment ta’ infezzjoni attwali.

    M’hemm ebda evidenza li dan il-proċess jista’ jikkaġuna ħsara fuq iċ-ċelloli tagħna stess.

    Syiringe

    Il-kumpaniji farmaċewtiċi huma responsabbli għall-effetti sekondarji tal-vaċċini mixtrija taħt l-Istrateġija tal-UE għall-Vaċċini

    Ir-responsabbiltà tal-prodott dejjem tappartjeni lill-kumpanija li għandha l-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq. Il-kumpaniji huma responsabbli għas-sikurezza tal-prodotti tagħhom, u għandhom obbligi speċifiċi, bħall-obbligi li jimplimentaw pjan sħiħ ta’ monitoraġġ tar-riskju, li jirrappurtaw kwalunkwe effett negattiv tal-prodott, u li jieħdu l-azzjonijiet ta’ segwitu meħtieġa. Huwa minnu li l-UE aġġustat uħud mir-regoli dwar il-vaċċini sabiex twassal vaċċin sigur u effettiv fi skeda ta’ żmien iqsar. Madankollu, ir-regoli dwar l-istandards tas-sigurtà huma stretti daqs kemm kienu minn dejjem u d-Direttiva dwar ir-Responabbiltà għall-Prodotti għadha fis-seħħ. Fi kliem ieħor, affermazzjonijiet li l-kuntratti li l-Kummissjoni nnegozjat ma jżommux responsabbli lill-manifatturi tal-vaċċini għal kwalunkwe effett sekondarju huma sempliċiment foloz.

    Is-sikurezza u l-effettività ta’ vaċċini kontra l-COVID-19 awtorizzati se jiġu ssorveljati b’mod strett permezz tas-sistema stabbilita tal-UE ta’ monitoraġġ tal-mediċini. Sa liema punt vaċċin ġdid jirnexxielu jattiva effetti fit-tul ma jistax jiġi kkonfermat qabel ma jkun għadda biżżejjed żmien. Spiss, minħabba li ż-żmien ta’ meta sseħħ kundizzjoni medika mhux mistennija jkun l-istess żmien meta jkun ittieħed vaċċin, in-nies jassumu li l-vaċċin ikun ikkawża l-kundizzjoni medika mhux mistennija. Il-vaċċini kontra l-COVID-19 li jkunu għadhom kif ġew approvati se jiġu mmonitorjati kontinwament biex jinkiseb fehim aħjar dwar jekk l-effetti sekondarji suspettati humiex fil-fatt ikkawżati mill-vaċċin jew jekk mhumiex relatati, kif ukoll għall-effikaċja fit-tul tagħhom. Il-manifatturi tal-vaċċini se jkomplu jkunu responsabbli u mistennija jimmonitorjaw l-effetti fit-tul tal-vaċċini tagħhom ħafna wara li jkunu ġew amministrati.

    Shield

    Jekk ikun hemm biżżejjed evidenza affidabbli li turi li vaċċin kontra l-COVID-19 jissodisfa l-istandards għoljin tal-UE għas-sikurezza u l-effettività, l-UE se tirrakkomanda l-użu tiegħu, irrispettivament minn min immanifatturah.

    Id-diżinformazzjoni favur il-Kremlin ilha tiddikjara li l-UE qed iddgħajjef l-isforzi ta’ pajjiżi oħra. It-tqegħid fis-suq tal-vaċċini fis-Suq Intern jeħtieġ standards Ewropej għoljin għas-sikurezza u l-effikaċja stabbiliti mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini. Bħalissa, il-vaċċin Russu kontra l-COVID-19 Sputnik V qiegħad taħt rieżami kontinwu mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini, li r-rakkomandazzjoni tagħha se tiddetermina jekk il-Kummissjoni Ewropea tawtorizzax il-vaċċin għall-użu fl-UE jew le.

    Barra minn hekk, hemm storja twila ta’ kampanji ta’ diżinformazzjoni appoġġjati mill-Kremlin fl-Ewropa u barra minnha, li ġiet dokumentata tajjeb minn EUvsDisinfo. Pereżempju, instab li atturi favur il-Kremlin ippromwovew il-vaċċin Sputnik V fl-Amerika Latina, filwaqt li ppruvaw jimminaw vaċċini oħra.

    Fl-aħħar mill-aħħar, l-UE hija lesta li tuża vaċċin minn kullimkien fid-dinja, iżda jeħtieġ li tgħaddi l-istandards għoljin Ewropej għas-sikurezza u l-effikaċja stabbiliti mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini.

      Separazzjoni tal-Fatti mill-Finzjoni dwar il-COVID-19

      M’intix ċert minn xi wħud mill-istejjer li taqra? Dawn huma l-fatti:

      Syiringe

      Il-biċċa l-kbira tax-xjenzjati u dawk li jfasslu l-politika jaqblu li l-lockdowns isalvaw il-ħajjiet, iżda wkoll li mhumiex għażla fattibbli fit-tul biex tiġi indirizzata l-pandemija.

      L-UE u l-Istati Membri kollha tagħha dejjem se jpoġġu s-saħħa u l-għajxien tan-nies l-ewwel. Matul il-pandemija, il-biċċa l-kbira tal-pajjiżi fl-Ewropa kienu mġiegħla jimplimentaw miżuri temporanji ta’ lockdown biex jimmaniġġjaw in-numru kbir ta’ każijiet ġodda. Hu fl-interess ta’ kulħadd li l-lockdowns jinżammu qosra kemm jista’ jkun kull meta jiġu implimentati, iżda dan hu possibbli biss jekk ikollhom l-effett mixtieq: tnaqqis sinifikanti fl-għadd ta’ infezzjonijiet ġodda. It-twaqqif tat-tixrid tal-coronavirus jiddependi wkoll fuq kemm in-nies isegwu tajjeb il-linji gwida dwar il-coronavirus, bħal li tintlibes il-maskra fil-pubbliku u t-tbegħid soċjali.

      Dawk li jfasslu l-politika u x-xjenzati huma konxji li l-lockdowns jiswew ħafna flus u mhumiex għażla fattibbli fit-tul peress li jaffettwaw b’mod sproporzjonat lill-foqra, lill-familji bi tfal żgħar, u lill-ħaddiema li ma jistgħux jaħdmu mid-dar. Dawn ipoġġu piż kbir fuq l-ekonomija, u huma ta’ detriment għas-saħħa mentali u l-benessri tan-nies. Miżuri temporanji ta’ lockdown huma meħtieġa f’xi sitwazzjonijiet biex jagħtu biżżejjed żmien lis-servizzi tal-kura tas-saħħa biex is-sitwazzjoni tiġi kkontrollata u biex jiġi evitat l-agħar xenarju possibbli.

      Hekk kif il-coronavirus jinfirex permezz ta’ kuntatt ma’ qtar likwidi u trażmissjoni fuq medda itwal permezz tal-aerosols, speċjalment f’kundizzjonijiet fejn il-ventilazzjoni hija fqira, il-limitazzjoni tal-kuntatt bejn in-nies hija l-aktar mod affidabbli biex jinkisru l-ktajjen tal-infezzjoni. Jekk il-coronavirus jitħalla jkompli jinfirex mingħajr kontroll, eventwalment is-servizzi tal-kura tas-saħħa ma jkunux jistgħu jlaħħqu, u dan iwassal għal rati ogħla ta’ mortalità.

        icon medical

        Oqgħod attent minn nies online li jgħidu li sabu “kura mirakoluża”

        Jekk issegwi parir mediku minn sorsi mhux familjari jew mhux affidabbli tista’ tipperikola saħħtek. Ftakar li l-vaċċini awtorizzati għall-użu mill-Kummissjoni Ewropea se jidhru fil-paġna web dedikata għall-Vaċċini sikuri kontra l-COVID-19. Il-vaċċini elenkati hemmhekk ġew approvati wara evalwazzjoni bir-reqqa mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini, li bħalissa qed tirrivedi wkoll il-vaċċini li saru minn kumpaniji farmaċewtiċi oħra. Għandek tkun xettiku dwar kull min jiddikjara li għandu trattament tal-coronavirus li ma ġiex approvat mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini jew li ma ġiex irrakkomandat lilek mill-awtoritajiet tas-saħħa nazzjonali tiegħek. Jekk normalment ma tafdahx, tibdiex tafdah issa!

        Aħsibha darbtejn qabel ma tixxerja xi informazzjoni li tara fuq il-media soċjali dwar it-trattamenti u kun ċert li tagħmel kontroverifika ta’ informazzjoni dwar żviluppi ġodda minn sorsi fdati. Eżempju ta’ dan huwa d-diskussjoni dwar l-Idrossiklorokina (mediċina li tintuża għall-prevenzjoni u t-trattament tal-malarja), li ngħatat ħafna attenzjoni, minkejja li evidenza minn studji kkontrollati s’issa turi li d-droga hija ineffettiva kontra l-coronavirus. Taqbadx u tieħu din id-droga jew kwalunkwe “kura mirakoluża” oħra. Tista’ tibqa’ aġġornat dwar it-trattamenti u l-mediċini potenzjali kollha tal-Covid-19 fuq is-sit web tal-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini.

        mobile phone icon

        Il-coronavirus jinfirex biss minn persuna għal oħra permezz ta’ taqtiriet li persuna ttajjar meta tagħtas, tisgħol jew titfa’ n-nifs ’il barra, mhux permezz tan-networks mobbli.

        Mit komuni ħafna li qed jiġi pperpetwat online hu li l-introduzzjoni tan-networks 5G hija r-raġuni wara l-pandemija tal-coronavirus. Dan mhuwiex minnu. It-teoriji ta’ komplott li b’mod inkorrett jorbtu l-5G u l-pandemija tal-coronavirus qed iwasslu biex iż-żewġ affarijiet jitħawdu ma’ xulxin, possibbilment minħabba li t-tnejn huma relattivament ġodda u ma tistax tarahom. Il-5G huwa sempliċiment il-ġenerazzjoni li jmiss ta’ networks mobbli u, bħan-networks 4G ta’ bħalissa, ma jistax jinteraġixxi ma’ virus. Il-5G juża mewġ tar-radju biex jikkonnettja apparati differenti u mhuwiex vettur għall-virus, li jibqa’ jgħix biss fi qtar likwidu. Evidenza aktar attenwanti kontra din il-mit hija li l-coronavirus infirex mad-dinja kollha, filwaqt li n-networks 5G għadhom ma ġewx implimentati kullimkien. Ħafna pajjiżi li m’għandhom l-ebda network 5G kellhom tifqigħat kbar tal-coronavirus. Sempliċiment, m’hemm l-ebda korrelazzjoni bejn il-coronavirus u n-networks 5G.

        Il-protezzjoni tan-nies hija l-prijorità ewlenija tal-UE, u din hija r-raġuni għaliex il-limiti tal-esponiment tal-UE jsegwu l-approċċ “aħjar uff milli aħħ”. Fil-fatt, il-limiti ta’ esponiment tal-UE għall-pubbliku ġenerali, inklużi għall-5G, huma 50 darba inqas minn dak li (skont l-evidenza xjentifika disponibbli) jista’ jkollu impatt fuq is-saħħa tan-nies. L-installazzjonijiet kollha tal-5G iridu jilħqu dawn l-istandards inkredibilment għoljin qabel ma jitħallew joperaw. Kieku ma kien hemm ebda mod kif jintuża l-5G mingħajr ma jiġu pperikolati s-saħħa u l-benesseri tan-nies fl-Ewropa, l-UE ma kinitx tirrakkomanda l-użu tagħha u l-Istati Membri kienu jipprojbixxuha.

        Icon with three people holding hands under the globe

        L-UE għandha pjan ikkoordinat għall-irkupru tal-Ewropa, billi tappoġġja lin-nies u lin-negozji filwaqt li tkompli tindirizza t-tħassib dwar is-saħħa

        L-UE qed tiffoka l-isforzi tagħha fuq il-bidu mill-ġdid tal-attività ekonomika u l-bini ta’ Ewropa aktar ġusta, aktar ekoloġika u aktar diġitali. Il-Pjan ta’ Rkupru bil-baġit globali tiegħu ta’ €1.8 triljun, se jgħin lill-Ewropa tirkupra mill-kriżi u se jappoġġja diversi setturi Ewropej waqt il-ħruġ mil-lockdown. Dan jinkludi programmi ewlenin bħan-NextGenerationEU, li se jiżgura li l-irkupru jkun sostenibbli, inklużiv u ġust għal kulħadd – inklużi dawk f’żoni rurali u dawk li ntlaqtu ħażin mill-kriżi. L-istrument tan-NextGenerationEU, li nħoloq bl-input tal-Istati Membri kollha, se jżid l-attività ekonomika fl-UE kollha. Il-kisba ta’ fondi se tiddependi fuq il-promulgazzjoni ta’ riformi ekonomiċi, iżda mingħajr ma jiġu imposti miżuri ta’ awsterità.

        L-UE hija ħerqana wkoll li tiżgura li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jkomplu jivvjaġġaw fl-Ewropa mingħajr ma jpoġġu lilhom infushom f’riskju li jiġu infettati bil-virus. Ir-Re-open EU, il-pjattaforma web li oriġinarjament tnediet biex tgħin lill-Ewropej jivvjaġġaw matul il-pandemija tal-coronavirus, inbidlet f’punt uniku ta’ servizz għal informazzjoni dwar l-istat tal-miżuri tas-saħħa, ir-restrizzjonijiet u l-possibbiltajiet ta’ vvjaġġar fl-UE kollha. L-UE u l-Istati Membri qed jagħtu prijorità lis-sikurezza u l-benessri tan-nies.

        Syiringe

        M’hemm l-ebda komplott wara l-isforz globali biex titwaqqaf il-pandemija - ix-xjenzjati qed ifittxu vaċċini għal kulħadd

        Meta teorija tippreżentalek lil xi ħadd konvenjenti ħafna biex twaħħal fih għall-problemi kollha tagħna, għandek taħsibha darbtejn qabel ma tafdaha. Ġeneralment, it-teoriji ta’ komplott jiġbdulek l-attenzjoni minħabba li jippreżentawk bi tweġibiet simplistiċi u diretti żżejjed għal mistoqsijiet kumplessi. Huma għandhom forom prevedibbli u jiffukaw fuq “għadu” ċar u identifikabbli b’mod faċli. Dawn isegwu mudelli prevedibbli u stereoskopiċi u li jiġu replikati f’diversi xenarji, u jinbidlu biss biex jiffokaw fuq atturi differenti. Tħallix lil dawn is-soluzzjonijiet simplistiċi u foloz għall-aħħar għal din il-kriżi kumplessa tas-saħħa jidħku bik.

        Waħda min dawn it-teoriji tiddikkjara – mingħajr ebda evidenza kredibbli biex issostniha - li Bill Gates ħoloq il-coronavirus bħala parti minn xi skema bi skopijiet ħżiena. Dan ovvjament mhuwiex minnu. Il-Fondazzjoni Bill u Melinda Gates għandha storja twila li tiġġieled biex jinqered mard perikoluż madwar id-dinja, bħall-poljo. Biex jingħeleb il-coronavirus, il-Fondazzjoni tat $125 miljun għall-isforz internazzjonali kollettiv u indipendenti għall-iżvilupp u l-użu ta’ dijanjostika, terapiji, u vaċċini kontra l-coronavirus. Il-fondazzjoni kkontribwixxiet u appoġġjat b’mod attiv il-maratona ta’ wegħdiet ta’ donazzjonijiet għar-Rispons Globali għall-Coronavirus li bdiet il-Kummissjoni Ewropea fl-4 ta’ Mejju, li rreġistrat €15.9 biljun f’wegħdiet ta’ donazzjonijiet minn donaturi biex jgħinu fil-finanzjament għall-iżvilupp u għall-użu universali tad-dijanjostikatat-trattamenti u tal-vaċċini kontra l-coronavirus. Ovvjament, kwalunkwe vaċċin kontra l-coronavirus se jkollu jgħaddi minn provi kliniċi rigorużi qabel ma jiġi approvat.

          icon data protection

          L-UE għandha fost l-aktar protezzjoni tad-data u regoli dwar il-privatezza b'saħħithom fid-dinja. Il-pandemija tal-coronavirus ma tbiddel xejn minn dan.

          It-teknoloġiji diġitali jistgħu jipproteġu u jsalvaw il-ħajjiet. Pereżempju, l-użu volontarju tal-apps għat-traċċar u t-twissija tal-coronavirus jista’ jkollu rwol ewlieni fil-fażijiet kollha tal-kriżi u, b’mod partikolari meta jiżdiedu mill-ġdid il-każijiet ġodda, jikkomplementa miżuri oħrajn bħal aktar ittestjar. Apps bħal dawn jistgħu jgħinu biex iwaqqfu t-tixrid tal-virus billi jitkissru l-ktajjen tal-infezzjoni u jibagħtu twissija lil min jużahom jekk ikun ġie qrib ta’ persuna infettata. L-apps kollha għat-traċċar tal-kuntatti tal-coronavirus iridu jaħdmu b’mod volontarju, trasparenti u sikur, bejn il-fruntieri, u jirrispettaw bis-sħiħ il-privatezza tan-nies.

          Sabiex jiġi ffaċilitat il-funzjonament xieraq tal-apps għat-traċċar tal-kuntatti, il-Kummissjoni qed tospita portal tal-interoperabbiltà: infrastruttura diġitali meħtieġa biex tiżgura li s-servers nazzjonali tal-apps ikunu jistgħu jikkomunikaw l-informazzjoni bejniethom. Din is-soluzzjoni, li tkopri l-maġġoranza vasta tal-apps għat-traċċar imnedija fl-UE, se tappoġġja kemm lill-vjaġġaturi fuq negozju kif ukoll lit-turisti biex jivvjaġġaw b’mod sikur fl-Ewropa filwaqt li l-pandemija għadha għaddejja.

            disinfo

            Il-maskri tal-wiċċ jgħinuk iżżomm f’saħħtek, huma kompletament sikuri, u għandhom jintużaw u jintremew kif suppost.

            Kollha kemm aħna nixtiequ nipproteġu lilna nfusna mill-coronavirus, u l-maskri jistgħu jgħinu biex iżommuna sikuri u b’saħħitna matul din il-pandemija jekk jintużaw b’mod korrett. Dawn jistgħu jillimitaw ħafna il-firxa tal-coronavirus, speċjalment fi spazji magħluqa. Jekk int infettat tista’ ma tesperjenza l-ebda sintomu, f’liema każ maskra tal-wiċċ tista’ tipproteġi lill-oħrajn.

            Il-maskri jiġu kkomplementati b’tekniki preventivi oħra, bħall-ħasil tal-idejn u t-tbegħid soċjali, u waħedhom ma jistgħux jiggarantixxu protezzjoni sħiħa. Jeħtieġ li jintlibsu u jitneħħew b’mod korrett. L-użu xieraq tal-maskra tal-wiċċ fih innifsu ma jwassalx għal kundizzjonijiet bħall-ipoksja (nuqqas ta’ ossiġenu) jew il-hypercapnia (avvelenament bid-diossidu tal-karbonju). L-UE tiżgura li l-maskri distribwiti permezz ta’ mekkaniżmi ta’ appoġġ tal-UE jkunu ta’ kwalità tajba biżżejjed permezz ta’ testijiet qabel il-forniment.

            icon magnified virus

            Il-coronavirus jista’ jinfetta u jiżviluppa kumplikazzjonijiet għal kulħadd, anke jekk ikunu fi grupp b’riskju baxx.

            Kull ġenerazzjoni ta’ Ewropej sabet quddiemha sfida jew theddida kbira – l-isfida tal-ġenerazzjoni tagħna hija l-coronavirus. Il-coronavirus hu daqshekk ta’ theddida minħabba li hu infettiv ħafna. Kulħadd jista’ jiġi infettat u dan jista’ jwassal għal kumplikazzjonijiet serji anke fost dawk li altrimenti huma żgħażagħ u b’saħħithom.

            L-UE wieġbet billi pprijoritizzat il-ħajja u l-għajxien b’ħidma mill-qrib mal-Istati Membri biex tikkoordina u tixxerja l-informazzjoni, kif ukoll billi tuża kull għodda għad-dispożizzjoni tagħha biex tnaqqas ir-ritmu tat-tixrid u ssib soluzzjonijiet. Bħalissa ma nafux kif se tiżviluppa l-pandemija fil-futur, iżda għandna nkunu ppreparati għal dik il-possibbiltà.

            Kemm iż-żgħażagħ kif ukoll l-anzjani huma f’riskju meta jinjoraw il-pariri uffiċjali. Barra minn hekk, għadna ma nafux x’inhuma l-effetti fit-tul tal-virus. Ir-riċerka xjentifika għadha għaddejja u sempliċiment ma nafux biżżejjed dwar il-virus biex nivvalutaw kemm jista’ jagħmel ħsara. Dak li nafu hu li kulħadd jista’ jiġi infettat.

            Kulħadd għandu sehem x’jaqdi fil-ġlieda kontra l-virus. Dan jinkludi l-ħasil ta’ idejk sew, l-evitar li tmiss wiċċek u r-rispett tat-tbegħid soċjali fl-ispazji pubbliċi, kif ukoll l-iżolament jekk għandek is-sintomi.

            icon data protection

            Il-miżuri tal-lockdown fl-Ewropa kollha huma temporanji u ma jindikawx it-tmiem tad-demokrazija jew tal-valuri Ewropej.

            Ir-rispett tat-tbegħid soċjali u t-twettiq tal-linji gwida tal-COVID-19 isalvaw il-ħajjiet u jwaqqfu t-tixrid tal-coronavirus. Dawn il-miżuri huma bbażati fuq l-aħħar evidenza xjentifika u fuq id-data disponibbli għal dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet f’kull Stat Membru. Il-gvernijiet nazzjonali u l-Kummissjoni huma konxji wkoll tal-effett mentali u ekonomiku li dawn il-lockdowns għandhom fuq il-popolazzjoni, u huma impenjati li l-virus jiġi kkontrollat u li l-UE terġa’ tinfetaħ malajr kemm jista’ jkun.

            Valuri fundamentali Ewropej bħal-libertà tal-moviment u tal-espressjoni huma integrali għall-mudell u l-istil ta’ ħajja tal-UE, u dawn l-oqsma issa huma aktar importanti minn qatt qabel f’dan iż-żmien ta’ kriżi. Il-miżuri ta’ lockdown ma jibagħtux is-sinjal ta’ tmiem jew ta’ kompromess dwar dawn il-valuri, iżda huma meħtieġa biex tiġi indirizzata ż-żieda rapida f’każijiet ġodda tal-Covid-19 li dehru matul il-pandemija. Kull darba li n-numru ta’ każijiet ġodda jonqos għal livell aċċettabbli, jitneħħew ir-restrizzjonijiet temporanji u l-Ewropej ikunu jistgħu jerġgħu jibdew il-movimenti normali tagħhom. Dawn il-miżuri huma implimentati biss mill-Istati Membri b’reazzjoni għal sitwazzjonijiet estremament ħżiena. L-UE hija impenjata li tiżgura li dawn il-valuri jiġu rispettati fl-Unjoni kollha matul dan il-perjodu diffiċli u lil hinn minn dan il-perjodu.

            robot

            Huma meħtieġa aktar investigazzjonijiet biex tiġi kkonfermata l-oriġini tal-pandemija tal-COVID-19.

            Huwa importanti aktar minn qatt qabel li naħdmu flimkien f’solidarjetà ma’ pajjiżi fid-dinja kollha fil-ġlieda kontra l-coronavirus. Id-diżinformazzjoni u l-akkużi bla bażi dwar l-oriġini tal-coronavirus jistgħu faċilment jagħmlu ħsara lin-networks ta’ appoġġ internazzjonali vitali u jipperikolaw il-ħajjiet. L-UE tappoġġja l-isforzi globali biex jiġu identifikati l-oriġini tal-pandemija, bħall-Istudju Globali tal-Oriġini tal-Coronavirus tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO).

            Il-marda tal-COVID-19 hi kkawżata minn razza ta’ coronavirus (li fiha nnifisha hi tip ta’ virus) imsejħa Sars-CoV-2, u ġiet irrappurtata lill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa fil-31 ta’ Diċembru 2019 f’Wuhan, iċ-Ċina. Il-coronaviruses jikkawżaw mard respiratorju u jistgħu jiġu trażmessi minn annimali għall-bnedmin. Ma nafux b’ċertezza assoluta minn fejn oriġina l-virus. Madankollu, l-Istudju Globali tal-Oriġini tal-Coronavirus tad-WHO jiddikjara li hu possibbli li l-COVID-19 oriġinat bħala riżultat ta’ riperkussjoni żoonotika diretta. Min-naħa l-oħra, abbażi tal-evidenza disponibbli, inċident fil-laboratorju fl-Istitut ta’ Viroloġija ta’ Wuhan ġie kklassifikat bħala estremament improbabbli. Madankollu, huma meħtieġa aktar investigazzjonijiet biex jiġu kkonfermati l-oriġini tal-COVID-19, mingħajr ma tiġi eskluża ebda possibbiltà.

            Għandhom isiru mistoqsijiet importanti u neċessarji dwar ir-rappurtar u t-trattament tat-tifqigħa, iżda li nwaħħlu mingħajr bażi fl-oħrajn għal din il-marda mhux se jagħmel is-sitwazzjoni attwali aħjar – flimkien biss jistgħu l-Ewropa, u d-dinja, jegħlbu l-pandemija tal-coronavirus. Is-saħħa globali hi responsabbiltà komuni għal kulħadd. Kull ommissjoni jew dewmien fl-ixxerjar ta’ informazzjoni dwar is-saħħa pubblika jista’ jkollu impatt negattiv fid-dinja kollha.

            Small icon showing a radio signal inside a speech bubble

            Filwaqt li l-UE għandha l-għan li taħdem b’mod kooperattiv u kostruttiv mal-ġirien tagħha, aħna dejjem se nikxfu d-diżinformazzjoni dannuża u s-sorsi tagħha.

            Id-diżinformazzjoni tagħmel ħsara lill-kapaċità tagħna li nieħdu deċiżjonijiet tajbin billi timlik b’informazzjoni kunfliġġenti, toħloqlok konfużjoni u tagħmlek inċert. Il-konsegwenzi jistgħu jkunu serji – tista’ saħansitra thedded is-sigurtà tan-nies filwaqt li tagħmel ħsara lill-fiduċja fil-gvernijiet u l-media, u ddgħajjef ir-rwol globali tagħna. Aħna partikolarment vulnerabbli għad-diżinformazzjoni f’mumenti ta’ stress – u xi wħud qed jużaw il-pandemija tal-coronavirus biex jolqtuna meta nkunu fl-aktar pożizzjoni vulnerabbli.

            L-analisti fl-EUvsDisinfo jsibu li qed jixxerrdu b’mod attiv informazzjoni u dikjarazzjonijiet foloz mad-dinja kollha biex ixerrdu l-konfużjoni u n-nuqqas ta’ fiduċja dwar ir-rispons tal-Ewropa għall-coronavirus. Atturi barranin inklużi pajjiżi terzi, b’mod partikolari r-Russja u ċ-Ċina, involvew ruħhom f’operazzjonijiet ta’ influwenza u f’kampanji ta’ diżinformazzjoni mmirati dwar il-coronavirus fl-UE, fil-viċinat tagħha u globalment, hekk kif ifittxu li jdgħajfu d-dibattitu demokratiku u li jaggravaw il-polarizzazzjoni soċjali, u b’hekk itejbu l-immaġni tagħhom fil-kuntest tal-coronavirus. L-aħjar mod biex naffaċjaw dawn l-attentati, hu li jiġu identifikati dawk responsabbli u li ngħidu l-verità aħna stess kmieni u ta’ spiss. Il-Kummissjoni Ewropea, il-Parlament Ewropew u s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna jaħdmu biex jidentifikaw u jqajmu kuxjenza dwar it-tixrid tad-diżinformazzjoni dwar il-virus.

            icon worldwide

            Il-viruses ma jinteressahomx minn fejn int. Ma jinteressahomx mill-etniċità tiegħek jew x’passaport għandek.

            Fi bnadi differenti tad-dinja, in-nies qed jippruvaw jitfgħu l-ħtija tal-coronavirus fuq gruppi differenti – billi jsejħulu l-virus Ewropew, il-virus Ċiniż, il-virus Brittaniku jew il-virus Amerikan. Il-fatt hu li l-virus jinfirex minn persuna infettata għal oħra permezz ta’ taqtiriet respiratorji li persuna ttajjar meta tagħtas, tisgħol jew titfa’ n-nifs ’il barra u ma tinġarr minn ebda popolazzjoni jew grupp partikolari. Jekk taqra li l-migranti jew gruppi etniċi speċifiċi qed ixerrdu l-virus apposta, kun żgur li ma hemm l-ebda bażi xjentifika għal tali dikjarazzjonijiet. Fil-fatt, il-coronavirus huwa kriżi globali li teħtieġ solidarjetà globali.

            Shield

            L-UE tappoġġja l-investimenti tal-Istati Membri fis-saħħa pubblika

            L-UE tappoġġja l-investiment sod fis-saħħa pubblika u r-regoli fiskali tal-UE qatt ma kien jeħtiġilhom tnaqqis f’dan il-qasam. Fl-Ewropa, in-nies u s-saħħa tagħhom jiġu l-ewwel u l-infiq pubbliku fuq il-kura tas-saħħa żdied fil-biċċa l-kbira tal-istati tal-UE matul l-aħħar għaxar snin. Din hi politika li b’mod konsistenti kienet ta’ distinzjoni għall-Unjoni Ewropea mad-dinja kollha. Dan l-aħħar, l-UE nediet pjan biex jiġu appoġġjati l-pajjiżi matul il-kriżi, biex ir-regoli jiġu aġġustati sabiex il-pajjiżi jkunu jistgħu jonfqu aktar fuq is-servizzi ta’ emerġenza u jiffukaw fuq dak li hu l-aktar importanti – li jipproteġu lin-nies.

            Dan lanqas mhu xi ħaġa ġdida – mill-kriżi finanzjarja tal-2008 ’l hawn, l-UE daħħlet fis-seħħ ħafna inizjattivi finanzjarji biex tappoġġja lill-Istati Membri kollha – b’mod partikolari f’dawk l-aktar milquta ħażin mill-kriżi, bħall-Greċja, Spanja u l-Italja. F’pajjiżi bħall-Greċja dawn ir-riformi ma sarrfux fi ħsara fis-sistemi tal-kura tas-saħħa tagħhom – għall-kuntrarju, il-Programm ta’ Appoġġ għall-Istabbiltà tal-UE għen biex tiġi msaħħa l-kopertura għall-kura tas-saħħa universali u sistema ta’ kura tas-saħħa komprensiva. Minbarra l-appoġġ għan-negozji ż-żgħar, ir-riċerka u l-innovazzjoni, u proġetti relatati mal-klima, il-Pjan ta’ Investiment għen biex jiffinanzja għadd kbir ta’ proġetti fis-settur tas-saħħa, bħall-iżvilupp ta’ trattamenti ġodda tal-kanċer u l-espansjoni u l-immodernizzar tal-isptarijiet. Il-Kummissjoni ressqet ukoll il-programm l-UE għas-Saħħa biex issaħħaħ l-azzjonijiet tal-UE kontra l-pandemiji. Il-programm hu mistenni li jkollu baġit ta’ €5.1 biljun, li se jipprovdi finanzjament għall-pajjiżi tal-UE, l-organizzazzjonijiet tas-saħħa u l-NGOs.

            law icon

            L-UE qed tieħu ħsieb l-affarijiet li hija responsabbli għalihom biex il-gvernijiet ikunu jistgħu jibqgħu ffukati fuq il-prijoritajiet tagħhom.

            Il-kapaċità li jgħaddu l-liġijiet nazzjonali u li jieħdu deċiżjonijiet biex jindirizzaw il-coronavirus hija kompletament f’idejn l-Istati Membri u xi reġjuni fi ħdan l-Istati Membri. Il-Kummissjoni Ewropea m’għandhiex id-dritt li tinterferixxi fil-leġiżlazzjoni u fid-deċiżjonijiet nazzjonali dwar suġġetti bħas-saħħa. Min-naħa l-oħra, l-UE tista’ tiġbor flimkien politiki Ewropej u tikkoordina inizjattivi pan-Ewropej biex tiġi indirizzata l-kriżi flimkien mal-Istati Membri. Eżempju ta’ dan huwa li d-deċiżjoni li jsir “lockdown” u li l-fruntieri ta’ pajjiż jingħalqu ssir fuq livell nazzjonali, filwaqt li l-mobilizzazzjoni ta’ aktar minn €100 miljun biex jinstabu vaċċin, trattamenti ġodda u testijiet dijanjostiċi ssir fuq il-livell tal-UE mill-programm tar-riċerka u l-innovazzjoni, Orizzont 2020. Dan żdied mal-wegħda attwali tal-Kummissjoni ta’ €15.9-il biljun lill-Inizjattiva ta’ Rispons Globali għall-Coronavirus, imnedija mill-President von der Leyen fl-4 ta’ Mejju.

            Tħallix il-bots iqarrquk

            Nirrappurtaw id-diżinformazzjoni u l-miżinformazzjoni lill-pjattaformi

            Informazzjoni falza u qarrieqa li qed tiċċirkola online dwar il-vaċċini kontra l-COVID-19 thedded l-abbiltà tagħna biex nirkupraw mill-pandemija. Id-diżinformazzjoni u l-miżinformazzjoni dwar il-vaċċini tnaqqas il-fiduċja tan-nies fix-xjenza medika u fil-professjonisti tas-saħħa. Għalhekk huwa kruċjali għal kulħadd li jagħmel il-parti tiegħu u jikseb il-fatti t-tajbin.

            Tista’ tgħin fit-trażżin tat-tixrid tal-miżinformazzjoni billi tirrapporta l-kontenut online li temmen li hu falz jew qarrieqi. Biex tgħinek tagħmel dan, id-WHO ħolqot paġna tal-web li turik kif tirrapporta l-kontenut falz jew qarrieqi fuq il-pjattaformi tal-media soċjali.

            Irrapporta d-diżinformazzjoni u l-miżinformazzjoni

            Identifikazzjoni ta’ teoriji ta’ komplott

            It-tifqigħa tal-coronavirus kienet akkumpanjata minn mewġiet ta’ teoriji perikolużi ta’ komplott, li fil-biċċa l-kbira nfirxu online. Dawn it-teoriji jippreżentaw spjegazzjonijiet perikolużi u pjuttost straordinarji dwar minn fejn seta’ oriġina l-virus u dwar min għandu jingħata t-tort għat-tixrid tiegħu. Bħala parti mill-approċċ komprensiv biex nindirizzaw l-impatt negattiv tat-teoriji ta’ komplott, il-Kummissjoni Ewropea u l-UNESCO qed jippubblikaw sett ta’ infografika edukattiva aċċessibbli li għandha l-għan li tgħin liċ-ċittadini jidentifikaw – u jiġġieldu – it-teoriji ta’ komplott.

            Tgħallem aktar

            Attent minn prattiki qarrieqa online

            Oqgħod attent għall-prattiki qarrieqa online relatati ma’ prodotti li jallegaw li jistgħu jfejqu jew jipprevjenu l-infezzjonijiet tal-COVID-19. Negozjanti diżonesti jistgħu jirreklamaw jew jippruvaw ibigħu prodotti bħal maskri protettivi jew sanitizzaturi li allegatament jistgħu jipprevjenu jew ifejqu infezzjoni iżda dawn il-prodotti jistgħu jkunu foloz u tista’ tkun ingannat. Hawnhekk tista’ ssib pariri li jistgħu jgħinuk tidentifika u tevita prattiki qarrieqa potenzjali.

            Fit-2 ta’ Marzu 2021, il-Kummissjoni ppubblikat ir-rapport annwali tagħha dwar is-Safety Gate, is-sistema ta’ twissija rapida tal-UE għal prodotti tal-konsumatur perikolużi li tgħin biex prodotti perikolużi mhux tal-ikel jitneħħew mis-suq.

            Dokumenti tas-Safety Gate

            Riżorsi u għodod online

            Skopri għażla ta’ riżorsi u għodod online għall-istudenti, l-għalliema u l-edukaturi matul it-tifqigħa tal-COVID-19.

            Aqra l-post tagħna fuq Medium dwar il-5 affarijiet utli li għandek tkun taf dwar il-coronavirus