Zapewnienie skuteczności sankcji

Zapewnienie wdrażania sankcji

Skuteczne i skrupulatne wdrażanie sankcji ma zasadnicze znaczenie dla realizacji celu, w jakim są stosowane. Odpowiedzialność za takie wdrażanie leży w przeważającej mierze w gestii krajów UE. Aby wspierać je w realizacji tego celu, Komisja ściśle z nimi współpracuje za pośrednictwem:

• regularnych spotkań grup ekspertów ds. wdrażania sankcji, w ramach których Komisja może dotrzeć do wszystkich zaangażowanych organów państw członkowskich
• utworzonej przez Komisję w marcu 2022 r. grupy zadaniowej „Freeze and Seize”, która zapewnia lepszą koordynację zamrażania aktywów osób prywatnych i podmiotów z Rosji i Białorusi
• grupy wysokiego szczebla, pod przewodnictwem komisarz Mairead McGuinness, w ramach której 27 krajów UE wymienia się informacjami we współpracy z przedstawicielami unijnych sektorów przemysłu i przedsiębiorstw
• organizowanych przez Komisję doraźnych spotkań zainteresowanych stron w celu rozpowszechniania wytycznych i omawiania wdrażania sankcji z ich wykonawcami.

UE koordynuje unijne sankcje z pozostałymi najważniejszymi sojusznikami i partnerami międzynarodowymi, takimi jak USA, Wielka Brytania, Korea Południowa, Szwajcaria, Japonia, Australia, Kanada, Nowa Zelandia i Norwegia. Chodzi o to, aby każdy kraj stosował sankcje najskuteczniejsze z punktu widzenia swojej gospodarki.

Walka z obchodzeniem sankcji

Obchodzenie unijnych sankcji jest przestępstwem. Aby monitorować ten proceder, Komisja:

• wykorzystuje swoje służby handlowe i celne do wykrywania zmian w przepływach handlowych z niektórych państw trzecich, które mogą eksportować do Rosji
• kontaktuje się z państwami trzecimi w sprawie wspólnych ocen, porównywania danych oraz omawiania ewentualnych środków zaradczych
• pozyskuje z sektora prywatnego informacje o formach obchodzenia sankcji i jest otwarta na ich zalecenia co do najskuteczniejszych form zapobiegania.

W ramach 11. pakietu sankcji przyjętego 23 czerwca 2023 r. UE wprowadziła nowy instrument zapobiegający obchodzeniu sankcji poprzez wykorzystywanie jurysdykcji państw trzecich. Instrument miałby dotyczyć konkretnych towarów wysokiego ryzyka, które – co udowodniono – docierają do Rosji przez państwa trzecie, mimo że są objęte sankcjami UE. Dzięki temu instrumentowi UE może zakazać eksportu tych towarów do krajów, które są wykorzystywane do obchodzenia naszych sankcji, a także zabronić świadczenia powiązanych z nimi usług.

Towary i technologie podlegające temu ograniczeniu zostaną umieszczone na liście tylko wtedy, gdy nie będzie można znaleźć innego rozwiązania. Dlatego potrzebna jest ścisła współpraca i dialog ze wszystkimi państwami trzecimi, których dotyczy to zjawisko. W każdej sytuacji będziemy dawać ich władzom możliwość ustosunkowania się do ustaleń i wniosków UE. Instrument ten będzie zatem stosowany w ostateczności.

Inne środki, dzięki którym udaje nam się zwalczać obchodzenie sankcji:

Informacje dla zainteresowanych stron

Komisja zapewnia zainteresowanym stronom dostęp do informacji:

• Opublikowała setki odpowiedzi na popularne pytania dotyczące wszystkich sektorów przemysłu objętych sankcjami, takich jak finanse i bankowość, handel i cła, energetyka, rolnictwo, transport, zamówienia publiczne w mediach, oraz wydała szczegółowe wytyczne dotyczące kwestii humanitarnych. Prowadzi regularny dialog z zainteresowanymi stronami z branży i współpracuje z organami krajowymi właściwymi do wdrażania unijnych sankcji, udzielania zezwoleń i ścigania naruszeń.
• Opublikowała przystępne informacje na temat dotychczas przyjętych pakietów. Mapa sankcji UE oferuje przejrzysty obraz wszystkich obecnie obowiązujących systemów sankcji, w tym sankcji obejmujących osoby prywatne. Skonsolidowany wykaz sankcji finansowych, który obejmuje wszystkie osoby, grupy i podmioty podlegające – na mocy sankcji UE – zamrożeniu aktywów i zakazowi udostępniania funduszy i zasobów gospodarczych, jest dostępny w internecie.
• Wprowadziła narzędzie do sygnalizowania naruszania sankcji UE umożliwiające zgłaszanie naruszeń anonimowo. Unijne sankcje nakładają obecnie na państwa członkowskie obowiązek penalizacji naruszeń sankcji.
• Ustanowiła punkt kontaktowy na poziomie UE ds. pomocy humanitarnej, który zapewnia podmiotom działającym w dziedzinie pomocy humanitarnej praktyczne informacje na temat ubiegania się o odstępstwa od sankcji ze względów humanitarnych.
• Utworzyła centralny punkt kontaktowy udzielający organom i podmiotom spoza UE informacji na temat zakresu i wdrażania sankcji UE wobec Rosji – zwłaszcza w kwestiach związanych z bezpieczeństwem żywnościowym. Jego zadaniem jest między innymi zapewnienie, aby sankcje nie miały wpływu na przepływ produktów rolno-spożywczych i nawozów do krajów, w których działają te organy i podmioty.

^{Ostatnia aktualizacja: 23 października 2025 r.}