Ocena przepisów, polityki i programów finansowania

Dlaczego Komisja ocenia przepisy

Komisja ocenia, czy konkretne przepisy, polityki i wydatki są adekwatne do celu i czy przynoszą obywatelom i firmom w UE oczekiwane korzyści po jak najmniejszych kosztach.

Kontrole sprawności i inne rodzaje ocen stanowią podstawę do ustalania priorytetów politycznych i są elementem planowania strategicznego oraz przeglądu polityki i przepisów. Oceny przeprowadza się po zakończeniu realizacji działań. Jednym z celów oceny jest przygotowanie podstaw pod ewentualne zmiany w polityce lub przepisach, jeżeli zostanie to uznane za konieczne.

Oceny pomagają w dokonaniu uporządkowanego przeglądu dorobku prawnego UE – tak zwanego testu warunków skrajnych – mającego na celu zapewnienie jego adekwatności, proporcjonalności i skuteczności w realizacji celów w sposób najbardziej racjonalny pod względem kosztów.

Ocena i kontrole sprawności

W ocenie chodzi o to, żeby w oparciu o dowody stwierdzić, w jakim stopniu konkretne unijne akty prawne, działania lub programy finansowania:

• skutecznie spełniają oczekiwania i realizują założone cele
• są efektywne pod względem opłacalności i proporcjonalności kosztów rzeczywistych do korzyści
• są potrzebne z punktu widzenia aktualnych i potencjalnych potrzeb zainteresowanych stron
• są spójne (wewnętrznie, jak i zewnętrznie, z innymi interwencjami UE i umowami międzynarodowymi)
• mają wartość dodaną w skali UE, czyli ich wyniki są lepsze od wyników, jakie mogłyby uzyskać kraje UE, działając samodzielnie.

Kontrola sprawności to rodzaj oceny, której przedmiotem jest szereg powiązanych ze sobą działań. Polega ona na sprawdzeniu, jak równolegle działają różne akty prawne, polityki i programy i jakie są ich wspólne rezultaty. 

Planowane oceny

Program prac Komisji obejmuje roczny plan ocen i kontroli sprawności, który jest punktem wyjścia testu warunków skrajnych w odniesieniu do prawodawstwa UE. Ostatecznie przeglądowi poddany zostanie cały dorobek prawny UE, co pozwoli stwierdzić, jakie są jego skumulowane wyniki, wykryć ewentualne niespójności i go uprościć. Komisja publikuje informacje o planowanych, trwających i zakończonych ocenach indywidualnych i kontrolach sprawności w portalu „Wyraź swoją opinię” Konsultacje publiczne.  Wszystkich obywateli i zainteresowane strony zapraszamy do odpowiadania na zaproszenia do zgłaszania uwag i konsultacje publiczne opublikowane w tym portalu. Dzięki nadesłanym uwagom polityka będzie w większym stopniu uwzględniać potrzeby zainteresowanych.

Gwarancja jakości

Wytyczne w sprawie programu lepszego stanowienia prawa i związane z nim narzędzia zapewniają wspólne standardy, które Komisja wykorzystuje do oceny wyników swoich działań. Wszystkie oceny są zgodne z zasadami opisanymi w tym dokumencie.

Rada ds. Kontroli Regulacyjnej bada jakość wybranych ocen i wszystkich kontroli sprawności i na tej podstawie wydaje opinie.

Wyniki oceny

Wszystkie oceny i kontrole sprawności są prezentowane w sprawozdaniu z oceny, które ma formę dokumentu roboczego służb Komisji. Oceny Komisji są publikowane w portalu „Wyraź swoją opinię” Konsultacje publiczne na stronie konkretnej inicjatywy, w rejestrze dokumentów Komisji i w serwisie EUR-Lex.

Inne linki:

Lepsze stanowienie prawa: dlaczego to ważne i jak to osiągnąć
REFIT – Uproszczenie prawa UE i zmniejszenie jego kosztów