Dlaczego potrzebne są oceny skutków?
Oceny skutków sporządza się w odniesieniu do inicjatyw, w przypadku których spodziewane są znaczące skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Do tych inicjatyw należą:
- wnioski ustawodawcze
- inicjatywy nieustawodawcze (np. programy finansowe, zalecenia dotyczące negocjowania umów międzynarodowych)
- akty wykonawcze i akty delegowane.
Wyniki oceny skutków są podsumowywane w sprawozdaniu z oceny skutków. Jakość każdego sprawozdania sprawdza niezależny organ – Rada ds. Kontroli Regulacyjnej – który wydaje opinie.
Sprawozdanie z oceny skutków musi zawierać:
- opis wpływu środowiskowego, społecznego i gospodarczego, również skutków dla małych i średnich przedsiębiorstw i konkurencyjności oraz wyraźne oświadczenie, jeżeli któryś z elementów tych skutków nie jest uznawany za znaczący
- informacje o tym, kogo dotyczy dana inicjatywa i jaki będzie miała na niego wpływ
- informacje o strategii konsultacji i ich wynikach.
Sprawozdania z ocen skutków są publikowane wraz z wnioskami ustawodawczymi lub aktami prawnymi przyjętymi przez Komisję. Są również przesyłane do unijnych prawodawców – Parlamentu Europejskiego i Rady – aby zdecydowali o przyjęciu lub odrzuceniu zaproponowanych przepisów.
Lepsze stanowienie prawa
Oceny skutków stanowią zasadniczy element programu lepszego stanowienia prawa Komisji, który ma na celu kształtowanie i ocenę unijnych polityk i przepisów tak, aby spełniały swoje cele w najbardziej skuteczny i efektywny sposób.
Wytyczne dotyczące lepszego stanowienia prawa zawierają wskazówki dla Komisji na temat sposobu przeprowadzania ocen skutków. Uzupełnia je zestaw narzędzi obejmujący dodatkowe wskazówki.
Jak zgłosić uwagi?
Zainteresowane strony mogą przedstawiać swoje uwagi w odniesieniu do wstępnej oceny skutków, w której Komisja Europejska przedstawia wstępną analizę problemu, cele polityczne i różne rozwiązania, a także ich potencjalne skutki.
Przekaż swoje uwagi na temat wstępnych ocen skutków
Po tym etapie następuje ocena skutków, podczas której w sprawie wszystkich kluczowych aspektów prowadzone są konsultacje z zainteresowanymi stronami w ramach otwartych konsultacji społecznych.
Miej swój udział w ocenie skutków
Po tym, jak wniosek ustawodawczy, który jest uzupełniony sprawozdaniem z oceny skutków, zostanie sfinalizowany i opublikowany przez Komisję, obywatele i zainteresowane podmioty mają kolejną okazję do przedstawienia uwag w sprawie wniosku, kiedy trafi on do prawodawców UE.
Uwagi na temat wniosków ustawodawczych i związanych z nimi ocen skutków
Współpraca między instytucjami UE
Nowe porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa uzgodnione w kwietniu 2016 r. podkreśla pozytywny wkład ocen skutków w poprawę jakości prawodawstwa UE.
Zgodnie z tym porozumieniem Parlament Europejski i Rada przy podejmowaniu decyzji w sprawie wniosków ustawodawczych w pełni biorą pod uwagę oceny skutków Komisji. Współprawodawcy mogą również sporządzać oceny skutków w związku z istotnymi zmianami wniosku wprowadzonymi podczas procesu ustawodawczego.
Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa
Zasada pomocniczości i zasada proporcjonalności
W ramach ocen skutków ocenie poddaje się prawidłowe stosowanie zasady pomocniczości (UE nie interweniuje w sprawach, które mogą zostać skutecznie uregulowane na szczeblu państw członkowskich) i zasady proporcjonalności (działanie UE nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów) przy opracowywaniu kierunków polityki.