Is tosaíocht de chuid an Choimisiúin Eorpaigh é a chinntiú go gcaitear gach euro ón mbuiséad go maith, i gcomhréir leis na rialacha agus go gcruthaíonn sé breisluach.
Chun an cuspóir sin a bhaint amach, oibríonn an Coimisiún Eorpach i ndlúthchomhar leis na Ballstáit, le hinstitiúidí eile an Aontais agus leis na comhpháirtithe cur chun feidhme amhail institiúidí idirnáisiúnta (e.g. an Banc Domhanda, an Banc Eorpach Athfhoirgníochta agus Forbartha). Tá ról lárnach ag Ballstáit an Aontais de réir mar a bhainistíonn siad thart ar 3/4 den bhuiséad faoi phrionsabal na comhbhainistíochta i gcomhar leis an gCoimisiún Eorpach. Ciallaíonn sé sin go ndáileann na Ballstáit na cistí ar thairbhithe. Dá bhrí sin, tá siad ar an líne thosaigh chun a chinntiú go dtéann an buiséad san áit a bhfuil gá leis, trí na córais bhainistíochta agus rialaithe ábhartha a chur ar bun.
Cosc
Déanann an Coimisiún rialuithe ex-ante, iniúchtaí agus seiceálacha ar an láthair chun a chinntiú go bhfuil na nósanna imeachta sin ann agus go ndéantar iad ar an mbealach ceart. Má fhaigheann an Coimisiún amach go bhfuil rud éigin ag dul amú, is féidir leis idirghabháil a dhéanamh trí chur isteach ar íocaíochtaí le tairbhithe nó leis na Ballstáit nó tríd na híocaíochtaí sin a chur ar fionraí. Ciallaíonn sé sin deireadh a chur go sealadach le cistí an Aontais a íoc go dtí go mbeidh na fadhbanna a bhraitear réitithe. Is féidir leis an gCoimisiún an méid a íocfaidh sé a laghdú i gcomparáid leis an éileamh ar chostais a fhaightear ón tairbhí. Is gníomhaíochtaí coisctheacha iad sin.
Brath agus ceartú
Is féidir leis an gCoimisiún beart a dhéanamh freisin tar éis na híocaíochtaí a bheith déanta. Bunaithe ar rialuithe ex-post, iniúchtaí agus seiceálacha ar an láthair, i gcás ina dtugann sé faoi deara go bhfuil rud éigin ag dul amú níos déanaí ar aghaidh, féadfaidh an Coimisiún ceartuithe airgeadais a thabhairt isteach agus an t-airgead a íocadh cheana a aisghabháil.
I gcás calaoise, déanann oifig frith-chalaoise na hEorpa – a bhfuil aithne uirthi ag a hacrainm Francach OLAF – céimeanna isteach. Má dhearbhaítear le himscrúdú OLAF go ndearnadh calaois le hairgead an Aontais, tosaíonn an Coimisiún ag obair chun na cistí a aisghabháil.
Ó 2020 i leith, oibríonn Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh chun coireanna i gcoinne bhuiséad an Aontais a imscrúdú, a ionchúiseamh agus breithiúnas a thabhairt orthu. Is ionann a cuid oibre agus ráthaíocht bhreise go ndéanfar buiséad an Aontais a chosaint go hiomlán.
