Sábháilteacht bia

Leis na rialacha san Aontas Eorpach maidir le lipéadú, is féidir leis na saoránaigh eolas cuimsitheach a fháil faoi ábhar agus comhdhéanamh táirgí bia.

An dul chun cinn leanúnach sa bhiteicneolaíocht nua-aimseartha. Nuálaíocht in earnáil an bhia agus na talmhaíochta.

Sainmhínítear Bia Núíosach mar bhia nach n-itheadh daoine go suntasach san Aontas roimh an 15 Bealtaine 1997.

Tá ról tábhachtach ag substaintí ceimiceacha maidir le táirgeadh bia agus dáileadh bia.

Creat dlíthiúil cuimsitheach chun leibhéal na sábháilteachta bia san Eoraip a mhéadú.

Ní hamháin gur fadhb eiticiúil agus eacnamaíoch é an cur amú bia, ach is amhlaidh a laghdaíonn sé acmhainní nádúrtha teoranta an chomhshaoil.

Is éard is ‘lotnaidicíd’ ann rud a choisceann, a scriosann nó a rialaíonn orgánach díobhálach (‘lotnaid’) nó galar, nó rud a dhéanann plandaí nó táirgí plandaí a chosaint.

Tógann thart ar 5 mhilliún feirmeoir san Aontas ainmhithe le haghaidh táirgeadh bia, agus luach thart ar €130 billiún orthu.

Is ann do bheartas an Aontais maidir le sláinte ainmhithe mar thoradh ar dhul chun cinn i gcaitheamh na mblianta fada sa chomhrac i gcoinne galair in-tarchurtha ainmhithe.

Tugtar ‘oibreáin feabhsaithe bia’ ar bhreiseáin bhia, ar einsímí bia agus ar bhlastáin bhia freisin.

Rinneadh comhchuibhiú ar cheanglais sláinte ainmhithe maidir le seamhan, úicítí agus suthanna atá saor ó phataiginí a bheith ag teacht isteach san Aontas agus a bheith ag gluaiseacht laistigh den Aontas.

I ngeall ar a chasta atá ár slabhra domhandaithe soláthair agraibhia agus i ngeall ar an spreagadh eacnamaíoch atá ann táirgí bia níos saoire a chur ar fáil, méadaítear leis an fhéidearthacht calaois a dhéanamh.

Tá caighdeán sábháilteachta bia an Aontais ar na cinn is airde ar domhan, rud a chinntíonn go mbíonn an bia sábháilte do thomhaltóirí.

Is éard is seachtháirgí ainmhithe ann ábhair de bhunadh ainmhíoch nach n-itheann daoine.

Caithfidh teacht a bheith ag saoránaigh na hEorpa ar bhia slán folláin den chaighdeán is airde is féidir.

Slándáil an tslabhra bia arna soláthar ag RASFF. Ó 2014 i leith, tá an Córas Mear-rabhaidh um Bia don Duine agus d’Ainmhithe ina phríomhuirlis chun a chinntiú go mbíonn an bia sábháilte do thomhaltóirí.

Tá an Coimisiún Eorpach tiomanta do bhuiséad sábháilteachta bia amach anseo agus do bheartas cothaithe atá comhleanúnach freagrach.

Tá an tAontas agus a údaráis inniúla freagrach as a fhíorú go gcomhlíonann gnólachtaí na ceanglais chun an reachtaíocht maidir leis an slabhra agraibhia a fhorfheidhmiú.

Chuidigh comhaontuithe trádála idirnáisiúnta an Aontais le caighdeáin idirnáisiúnta a fhorbairt laistigh de shábháilteacht bia, sláinte ainmhithe agus an dlí.

Déanann an Coimisiún monatóireacht ar chur chun feidhme agus ar fhorfheidhmiú reachtaíocht an Aontais maidir le bia, sábháilteacht beatha, sláinte ainmhithe, leas ainmhithe, sláinte plandaí, agus sláinte an duine.

Tionscnamh oiliúna an Choimisiúin Eorpaigh chun feabhas a chur ar an eolas ar rialacha an Aontais maidir le bia, dlí beatha, sláinte agus leas ainmhithe, chomh maith le rialacháin maidir le sláinte plandaí.

Is é is aidhm do Shaotharlanna Tagartha an Aontais Eorpaigh (EURLanna) tástáil aonfhoirmeach ardcháilíochta a chinntiú san Aontas.

Le tacaíocht agus dlúthchomhar ó na tíortha san Aontas, tá leas ainmhithe á chur chun cinn ag an gCoimisiún Eorpach le breis agus 40 bliain anuas, rud a chuireann feabhas ar shaol na n-ainmhithe feirme.

Gach bliain, trádáiltear líon ollmhór ainmhithe beo agus earraí laistigh den Aontas Eorpach agus isteach ann, ar mhaithe le breis agus 500 milliún Eorpach

Déantar ainmhithe beo a thrádáil nó a thabhairt isteach san Aontas gach lá. Tá ceanglais sláinte ainmhithe leagtha síos ag an Aontas ionas go bhféadfar na hainmhithe sin go léir a bhogadh go sábháilte.

Gach lá, aistrítear táirgí de bhunadh ainmhíoch idir tíortha san Aontas nó isteach san Aontas. Chuige sin, tá raon ceanglas maidir le sláinte ainmhithe leagtha síos ag an Aontas.

Ó glacadh rialacha comhchuibhithe maidir le taisteal in éineacht le peataí, tá sé níos éasca do na saoránaigh den Aontas agus dá gcuid peataí leas a bhaint as an tsaorghluaiseacht laistigh den Aontas.

Cur chuige iomlánaíoch an Aontais maidir le galair ainmhithe a rialú, tá sé bunaithe ar roinnt gnéithe

Is iad seo a leanas bunchuspóirí rialacha an Aontais maidir le hainmhithe a shainaithint: Logánú agus rianú ainmhithe chun críoch tréidliachta, rud atá ríthábhachtach

Cuireann reachtaíocht zóiteicniúil an Aontais saorthrádáil chun cinn maidir le hainmhithe pórúcháin agus a n-ábhar géiniteach.

Tá an rialú tréidliachta ag teorainneacha ríthábhachtach chun a chinntiú go mbíonn na hainmhithe beo agus na táirgí ainmhithe a thagann isteach san Aontas Eorpach sábháilte

Rialaíonn an tAontas Eorpach margú ábhair atáirgthe plandaí de speicis talmhaíochta, glasraí, foraoise, torthaí, agus ornáideacha agus fíniúnacha