Eċċellenza u fiduċja fl-intelliġenza artifiċjali

Benefiċċji tal-IA

L-UE għandha l-potenzjal li ssir il-mexxejja globali fl-IA. Billi tiżviluppa qafas regolatorju b’saħħtu bbażat fuq id-drittijiet tal-bniedem u l-valuri fundamentali, l-UE tista’ tiżviluppa sistema tal-IA li tkun ta’ benefiċċju għan-nies, għan-negozji u għall-gvernijiet.

L-UE u l-IA

• Propost mill-Kummissjoni f’April 2021, u maqbul mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill f’Diċembru 2023, l-Att dwar l-IA se jindirizza r-riskji potenzjali għas-saħħa, is-sikurezza u d-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini filwaqt li jappoġġja l-iżvilupp ta’ IA innovattiva u responsabbli fl-UE. 
• Flimkien mal-Att dwar l-IA, l-aġġornament tal-Pjan Ikkordinat dwar l-IA se jiggarantixxi s-sikurezza u d-drittijiet fundamentali tan-nies u tan-negozji, filwaqt li jsaħħaħ l-investiment u l-innovazzjoni fil-pajjiżi kollha tal-UE.
• Il-Kummissjoni nediet ukoll pakkett ta’ innovazzjoni fil-qasam tal-IA biex tappoġġja lin-negozji ġodda u lill-SMEs Ewropej fl-iżvilupp ta’ IA affidabbli li tirrispetta l-valuri u r-regoli tal-UE. 

Nibnu l-fiduċja permezz tal-ewwel qafas legali li qatt kien hemm dwar l-IA.

L-Att tal-UE dwar l-IA huwa l-ewwel qafas legali komprensiv li qatt sar fid-dinja dwar l-intelliġenza artifiċjali. Hu se jiżgura li s-sistemi tal-IA użati fl-UE jkunu sikuri, trasparenti, etiċi, imparzjali u taħt il-kontroll tal-bniedem. Għalhekk huma kkategorizzati skont ir-riskju: 

Riskju mhux aċċettabbli

Kwalunkwe ħaġa li titqies ta’ theddida ċara għaċ-ċittadini tal-UE se tiġi pprojbita: mill-klassifikazzjoni soċjali mill-gvernijiet għall-ġugarelli li jużaw assistenza ta’ vuċi li jħeġġu mġiba perikoluża tat-tfal.

Riskju kbir

• Infrastrutturi kritiċi (eż. trasport), li jistgħu jpoġġu fir-riskju l-ħajja u s-saħħa taċ-ċittadini
• Taħriġ edukattiv jew vokazzjonali, li jista’ jiddetermina l-aċċess għall-edukazzjoni u l-perkors professjonali tal-ħajja ta’ xi ħadd (eż. l-għoti ta’ marki fl-eżamijiet)
• Komponenti tas-sikurezza tal-prodotti, fosthom l-użu tal-IA fil-kirurġija robotika)
• Impjiegi, ġestjoni tal-ħaddiema u aċċess għal xogħol indipendenti, (eż. software għall-issortjar tas-CVs fi proċeduri ta’ reklutaġġ)
• Servizzi privati u pubbliċi essenzjali (eż. punteġġ tal-kreditu li jċaħħad liċ-ċittadini l-opportunità li jiksbu self)
• Infurzar tal-liġi li jista’ jinterferixxi mad-drittijiet fundamentali tan-nies (eż. evalwazzjoni tal-affidabbiltà tal-evidenza)
• Il-ġestjoni tal-migrazzjoni, l-ażil u l-kontroll tal-fruntieri (eż. eżami awtomatizzat tal-applikazzjonijiet għall-viża)
• L-amministrazzjoni tal-ġustizzja u l-proċessi demokratiċi (eż. soluzzjonijiet tal-IA għat-tfittxija tas-sentenzi tal-qorti)

Sistemi tal-IA ta’ riskju għoli se jiġu vvalutati bir-reqqa qabel ma jitqiegħdu fis-suq u matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom.

Riskju limitat

Is-sistemi tal-IA bħaċ-chatbots huma soġġetti għal obbligi minimi ta’ trasparenza maħsuba biex dawk li jinteraġixxu mal-kontenut ikunu jistgħu jieħdu deċiżjonijiet infurmati. L-utenti mbagħad jistgħu jiddeċiedu li jkomplu jew jieqfu jużaw l-applikazzjoni.

Riskju minimu

Użu ħieles ta’ applikazzjonijiet bħal-logħob tal-kompjuter attivat bl-IA jew il-filtri tal-ispam. Il-maġġoranza vasta tas-sistemi tal-IA li qed jintużaw bħalissa fl-UE taqa’ f’din il-kategorija fejn ir-regoli l-ġodda ma jintervjenux peress li dawn is-sistemi jirrappreżentaw biss riskju minimu jew l-ebda riskju għad-drittijiet jew is-sikurezza taċ-ċittadini.

Regoli għall-fornituri ta’ sistemi tal-IA b’riskju għoli

Jekk iseħħu bidliet sostanzjali fiċ-ċiklu tal-ħajja tas-sistema tal-IA, mur lura għall-Pass 2.

Ladarba sistema tal-IA tkun fis-suq, l-awtoritajiet ikunu responsabbli għas-sorveljanza tas-suq, min ikun qed jimplimentahom jiżgura s-sorveljanza u l-monitoraġġ uman, filwaqt li l-fornituri jkollhom fis-seħħ sistema ta’ monitoraġġ wara t-tqegħid fis-suq. Il-fornituri u min jimplimentahom se jirrapportaw ukoll inċidenti serji u funzjonament ħażin.

Spinta lill-eċċellenza fl-IA

Fl-2018, il-Kummissjoni u l-Istati Membri tal-UE ħadu l-ewwel pass billi ngħaqdu flimkien permezz ta’ Pjan Ikkoordinat dwar l-IA li għen biex titwitta t-triq għal strateġiji nazzjonali u żviluppi ta’ politika.

L-aġġornament tal-2021 tal-Pjan Ikkoordinat dwar l-IA poġġa l-istrateġija fl-azzjoni u huwa allinjat mal-prijoritajiet diġitali u ekoloġiċi tal-Kummissjoni, kif ukoll mar-rispons tal-Ewropa għall-pandemija tal-coronavirus. 

Filwaqt li jrawwem l-eċċellenza fl-IA mil-laboratorju għas-suq, il-Pjan Ikkoordinat ippreżenta viżjoni biex jaċċellera l-investimenti fl-IA, biex jaġixxi fuq l-istrateġiji tal-IA għall-implimentazzjoni f’waqtha tagħhom u biex jallinja l-politiki tal-IA fl-UE kollha.

Bħala parti minn dawn l-isforzi, il-Kummissjoni qed tippjana li tistabbilixxi:

• Sħubija Pubblika-Privata dwar l-Intelliġenza Artifiċjali, id-Data u r-Robotika biex tiddefinixxi, timplimenta u tinvesti f’aġenda strateġika komuni ta’ innovazzjoni u implimentazzjoni tar-riċerka għall-Ewropa
• Networks addizzjonali ta’ Ċentri ta’ Eċċellenza tal-IA biex jitrawwem l-iskambju tal-għarfien u l-għarfien espert, tiġi żviluppata kollaborazzjoni mal-industrija u jitrawmu d-diversità u l-inklużjoni
• Faċilitajiet tal-Ittestjar u l-Esperimentazzjoni għall-esperimentazzjoni u l-ittestjar ta’ teknoloġija tal-ogħla livell f’ambjenti tad-dinja reali
• Ċentri ta’ Innovazzjoni Diġitali, one-stop shops biex jipprovdu aċċess għal għarfien espert tekniku u esperimentazzjoni, sabiex il-kumpaniji jkunu jistgħu “jittestjaw qabel jinvestu”
• Pjattaforma tal-IA fuq talba bħala sett ta’ għodod Ewropew ċentrali ta’ riżorsi tal-IA (eż. għarfien espert, algoritmi, oqfsa ta’ software, għodod ta’ żvilupp) meħtieġa għall-użu tal-industrija u tas-settur pubbliku

Proġetti ffinanzjati mill-UE fl-IA

L-UE diġà ffinanzjat varjetà ta’ proġetti tal-IA li joffru soluzzjonijiet fl-oqsma kollha tas-soċjetà, mill-agrikoltura sal-kura tas-saħħa, il-manifattura, jew it-trasport.

Tliet eżempji ta’ oqsma fejn l-użu tat-teknoloġija tal-IA kien partikolarment ta’ benefiċċju huma s-saħħa, l-ambjent u l-ġlieda kontra d-diżinformazzjoni.

L-IA u l-UE f’ċifri