Migracja: Komisja proponuje nowe podejście Unii do odsyłania migrantów

Odsetek odesłanych migrantów (tzw. odsetek powrotów) w całej UE wynosi obecnie około 20 proc. Osoby, którym nakazano opuszczenie kraju UE, często uciekają przed władzami. Komisja Europejska zaproponowała ustanowienie wspólnego unijnego systemu powrotów, aby pomóc krajom UE zwiększyć odsetek odsyłanych migrantów przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych. System ten będzie uzupełnieniem unijnego paktu o migracji i azylu, który wejdzie w życie w połowie 2026 r. i umożliwi szybsze i bardziej efektywne rozpatrywanie wniosków o udzielenie azylu. 

Nowe wspólne przepisy przewidują: 

• Wspólne procedury wydawania decyzji nakazujących powrót oraz wydawanie europejskiego nakazu powrotu wraz z krajową decyzją nakazującą powrót. 
• Wzajemne uznawanie decyzji nakazujących powrót, co umożliwi państwom UE wykonywanie decyzji wydanych przez inne państwa UE bez konieczności wszczynania nowej procedury.  
• Jasne zasady dotyczące powrotów przymusowych, a jednocześnie zachęcanie do dobrowolnych powrotów.
• Bardziej rygorystyczne zobowiązanie osób, którym nakazano powrót, do współpracy z organami krajowymi w trakcie całej procedury powrotu, np. jeżeli chodzi o weryfikację tożsamości i pozostanie w danym kraju.  
• Silne zabezpieczenia podczas całej procedury powrotu, które mają zagwarantować pełne poszanowanie praw podstawowych i międzynarodowych standardów praw człowieka.  
• Zaostrzone przepisy, które mają zapobiegać niedozwolonemu przemieszczaniu się migrantów oraz umożliwić krajom UE skuteczniejsze lokalizowanie odsyłanych migrantów, m.in. przez nałożenie wymogu, by zgłaszali się regularnie lub przebywali w miejscu wyznaczonym przez organy krajowe.  
• Konkretne przepisy dotyczące osób stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa: kraje UE na wczesnym etapie sprawdzać będą, czy dana osoba stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa. W przypadku takiego zagrożenia stosowane będą rygorystyczne przepisy, m.in. obowiązkowy powrót przymusowy. 
• Zapewnienie, by decyzji nakazującej powrót systematycznie towarzyszył wniosek o readmisję do kraju pochodzenia.  
• Ośrodki powrotowe: nowe przepisy umożliwią krajom UE zawieranie umów lub porozumień w sprawie powrotów z państwami trzecimi, które przestrzegają międzynarodowych standardów praw człowieka zgodnie z prawem międzynarodowym. 

Projekt nowych procedur zarządzania powrotami zapowiedziała przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen w wytycznych politycznych, a do ich opracowania wezwała Rada Europejska w październiku 2024 r. 

Więcej informacji 

Priorytety na lata 2024–2029: bezpieczeństwo i obrona 

Zestawienie informacji – Kompleksowe podejście do migracji 

Zestawienie informacji – Nowy wspólny europejski system powrotów

Pytania i odpowiedzi na temat wniosku Komisji dotyczącego nowego wspólnego europejskiego systemu powrotów 

Komunikat prasowy: Komisja składa wniosek w sprawie nowego wspólnego europejskiego systemu powrotów