Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη

Η μεγαλύτερη δέσμη μέτρων ανάκαμψης που υπήρξε ποτέ

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, σε συνδυασμό με το NextGenerationEU (NGEU), το προσωρινό μέσο που σχεδιάστηκε για την τόνωση της ανάκαμψης, αποτελεί τη μεγαλύτερη δέσμη μέτρων ανάκαμψης που έχει χρηματοδοτηθεί ποτέ στην Ευρώπη. Συνολικά 2,018 τρισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές* συμβάλλουν στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά την COVID-19. Η Ευρώπη θα γίνει πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο ανθεκτική.

Τα κονδύλια χορηγούνται για την αντιμετώπιση των κυριότερων προκλήσεων της Ευρώπης και για την παροχή στήριξης σε όσους έχουν ανάγκη. Ύστερα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο προϋπολογισμός της ΕΕ κινητοποιήθηκε για την παροχή βοήθειας και στήριξης έκτακτης ανάγκης προς την Ουκρανία και τις χώρες της ΕΕ, καθώς και για να μετριαστούν οι επιπτώσεις της σύρραξης στον ανθρωπιστικό τομέα.

^{*1,8 τρισ. ευρώ σε τιμές 2018}

Στοιχεία και αριθμοί του ΠΔΠ 2021-2027 και του NextGenerationEU

Κύρια στοιχεία της δέσμης μέτρων

Πάνω από το 50 % των κονδυλίων του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ και του NextGenerationEU στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό, για παράδειγμα με τις εξής πολιτικές:

Επιπλέον, η δέσμη μέτρων αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στα εξής:

Βασικές καινοτομίες

Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 και NextGenerationEU — σύνολο κονδυλίων ανά τομέα

_{Όλα τα ποσά είναι σε ευρώ, σε τρέχουσες τιμές. Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή}

Η ραχοκοκαλιά του NextGenerationEU είναι ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), στο πλαίσιο του οποίου χορηγούνται επιδοτήσεις και δάνεια συνολικού ύψους 723,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ. Για τη χορήγηση των κονδυλίων στο πλαίσιο του εν λόγω μηχανισμού, τα κράτη μέλη οφείλουν να καταρτίσουν σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στα οποία εξηγούν πώς θα επενδύσουν τα κονδύλια αυτά. Επιπλέον, πρέπει να συμμορφωθούν με τα προβλεπόμενα ορόσημα και τους στόχους και πριν από την εκταμίευση των κονδυλίων στο πλαίσιο του ΜΑΑ η Επιτροπή αξιολογεί αν όλα τα σχετικά ορόσημα και οι στόχοι τηρήθηκαν ικανοποιητικά.

Για να δείτε τα σχέδια των διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και το ύψος των κονδυλίων που έχουν εκταμιευθεί μέχρι στιγμής, συμβουλευθείτε τον διαδραστικό πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα.

Τα υπόλοιπα κονδύλια του NextGenerationEU παρέχονται στα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω διαφόρων προγραμμάτων της ΕΕ: Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης (REACT-EU), Ορίζων Ευρώπη, InvestEU, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης ή Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ).

Ύστερα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τα κράτη μέλη της ΕΕ μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν κάποια από τα κονδύλια αυτά για να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων που έφτασαν στο έδαφός τους.

Κατανομή του μέσου NextGenerationEU

_{Όλα τα ποσά είναι σε  ευρώ, σε τρέχουσες τιμές. Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή}

Εθνικές πιστώσεις

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ δεν αφορά ούτε αφορούσε ποτέ το δούναι και λαβείν. Όλα τα κράτη μέλη κερδίζουν από τη συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά και από την από κοινού αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων. Τα κονδύλια της ΕΕ, για παράδειγμα τα κονδύλια συνοχής ή το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», φτάνουν σε όλες τις γωνιές της ΕΕ.

Ωστόσο, σε ορισμένους τομείς πολιτικής, τα κράτη μέλη έλαβαν προκαθορισμένα ποσά. Μπορείτε να τα δείτε εδώ.

Δανεισμός για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης

Για τη χρηματοδότηση του NextGenerationEU, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δανείζεται από τις αγορές με ευνοϊκότερους όρους απ’ ό,τι τα περισσότερα κράτη μέλη και ανακατανέμει τα ποσά.

Πριν από το NextGenerationEU η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδιδε ήδη ομόλογα, για παράδειγμα για τη χρηματοδότηση δανείων προς κράτη μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου ποσού ύψους έως και 100 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα SURE με σκοπό τη στήριξη της απασχόλησης και για να διατηρηθούν στις θέσεις τους οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συγκεντρώσει έως και περίπου 800 εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές έως το 2026 για το NextGenerationEU, εφαρμόζοντας μια διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης.

Η ΕΕ ως δανειολήπτης

Σαφής χάρτης πορείας προς νέες πηγές εσόδων που θα συμβάλουν στην αποπληρωμή του δανεισμού

Στη διοργανική συμφωνία του Δεκεμβρίου 2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν να συνεργαστούν για να εξασφαλίσουν επάρκεια νέων ίδιων πόρων ώστε να καλύψουν τις αποπληρωμές του NextGenerationEU.

Κατά συνέπεια, τον Δεκέμβριο του 2021 η Επιτροπή πρότεινε τρεις νέες πηγές εσόδων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, οι οποίες θα συμβάλουν στην αποπληρωμή του σκέλους των επιχορηγήσεων του NextGenerationEU. Η πρόταση αυτή θα συνεισφέρει επίσης στη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, το οποίο έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι η μετάβαση σε μια οικονομία απαλλαγμένη από ανθρακούχες εκπομπές δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο.

Στις 20 Ιουνίου 2023 η Επιτροπή ολοκλήρωσε την πρότασή της για την επόμενη γενιά ιδίων πόρων. Η τελική δέσμη μέτρων περιλαμβάνει νέο προσωρινό στατιστικό ίδιο πόρο που βασίζεται στα εταιρικά κέρδη. Μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας σχετικά με τη δέσμη Fit For 55, η οποία επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές της ΕΕ συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα της ηπείρου μας, η Επιτροπή προσάρμοσε και τις προτάσεις για τους ιδίους πόρους με βάση το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ) και τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) σε σύγκριση με τις αρχικές προτάσεις του Δεκεμβρίου 2021.

Επιπλέον, διατηρείται ο ίδιος πόρος που βασίζεται στο μερίδιο των υπολειπόμενων κερδών πολυεθνικών επιχειρήσεων που θα ανακατανεμηθούν στα κράτη μέλη της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας ΟΟΣΑ/G20 για την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων («πρώτος πυλώνας»). Η Επιτροπή συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ στο Συμβούλιο για την ταχεία έγκριση των νέων πηγών εσόδων.

Πηγές εσόδων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027

Η επόμενη γενιά ιδίων πόρων της ΕΕ

Οι δικαιούχοι

Όλοι μπορούν να επωφεληθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Βρείτε ανοικτές και επικείμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης, ενημερωθείτε για τις διαδικασίες και τα προγράμματα χρηματοδότησης και κάντε αίτηση μέσω διαδικτύου.

Ενημερωθείτε για τη διαδικασία υποβολής προσφορών και τις δυνατότητες επιχειρηματικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ιστορικό

Στις 2 Μαΐου 2018 η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ.

Στις 27 Μαΐου 2020, ως απάντηση στην πρωτοφανή κρίση που προκάλεσε ο κορονοϊός, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το προσωρινό μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU, καθώς και στοχευμένες ενισχύσεις στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.

Στις 21 Ιουλίου 2020, λιγότερο από δύο μήνες μετά, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με τη δέσμη μέτρων.

Το Συμβούλιο έδωσε την τελική του έγκριση στις 17 Δεκεμβρίου 2020.

Η διαδικασία διαπραγμάτευσης