Invoer- en uitvoerverboden

Internationale handelssancties

In samenwerking met de G7-landen en andere gelijkgestemde partners behandelt de EU Rusland sinds 15 maart 2022 niet langer als een meestbegunstigd land in het kader van de WTO. Hierdoor kan Rusland niet langer profiteren van de belangrijke handelsvoordelen als WTO-lid.

De EU heeft besloten niet op te treden door middel van een verhoging van de invoertarieven, maar via sancties die bestaan uit verboden op en beperkingen van de in- of uitvoer van goederen, met name:

een EU-invoerverbod op alle eindproducten en halffabricaten van staal
een EU-uitvoerverbod op luxegoederen om de Russische elite rechtstreeks te raken
een EU-verbod op de invoer van niet-industriële diamanten die in Rusland worden gewonnen, verwerkt of geproduceerd. Dit maakt deel uit van een internationaal gecoördineerd verbod van de G7, met als doel Rusland deze belangrijke inkomstenstroom van naar schatting 4 miljard euro per jaar te ontnemen.
een EU-invoerverbod op grondstoffen voor staalproductie, primair aluminium, verwerkte aluminiumproducten en andere metaalproducten
een EU-invoerverbod op helium, dat aanzienlijke inkomsten genereert voor Rusland
een invoerverbod op gestolen Oekraïense cultuurgoederen
uitbreiding van het verbod op de uitvoer van luxe auto’s tot alle nieuwe en tweedehands auto’s vanaf een bepaalde motorgrootte (> 1900 cm³) en alle elektrische en hybride voertuigen
een volledig verbod op bepaalde soorten machineonderdelen
aanvullende invoerverboden, onder meer voor cement, rubberproducten, hout, gedistilleerde dranken, alcoholische dranken, hoogwaardige zeevruchten
gerichte uitvoerverboden op gebieden waar Rusland erg afhankelijk van Europese leveringen en dus kwetsbaar is. Dit omvat bijvoorbeeld kwantumcomputing, geavanceerde halfgeleiders, gevoelige machines en onderdelen, bouwgerelateerde goederen, verwerkt staal, koper- en aluminiumproducten, lasers, batterijen, vervoersmiddelen en chemicaliën. Ook gespecialiseerde katalysatoren voor gebruik in de raffinaderij-industrie vallen hieronder. Dit kan helpen om Ruslands technologische basis en industriële capaciteit te verzwakken
beperkingen op industriële goederen van militair belang, vooral gericht op mineralen, chemicaliën, staal, glas en vuurwerk
verbod op de levering van bedrijfs- en designsoftware aan de Russische regering of Russische bedrijven
een verbod op de directe of indirecte aankoop, invoer of overdracht van goud dat oorspronkelijk uit Rusland komt
beperking van de uitvoer van nog eens 15 technologische producten die op het slagveld in Oekraïne zijn aangetroffen of van apparatuur die nodig is om dergelijke producten te produceren.
verbod om intellectuele-eigendomsrechten en bedrijfsgeheimen die worden gebruikt in verband met goederen waarvoor beperkingen gelden, te verkopen, in licentie te geven, over te dragen of beschikbaar te stellen, om te voorkomen dat de aan sancties onderworpen goederen eenvoudigweg buiten de EU worden vervaardigd.
aanscherping van de beperkingen op de invoer van ijzer- en staalproducten door importeurs van aan sancties onderworpen ijzer- en staalproducten die in een derde land zijn verwerkt, te verplichten aan te tonen dat de gebruikte basisproducten niet uit Rusland afkomstig zijn.
strengere uitvoerbeperkingen voor goederen en technologie voor tweeërlei gebruik, en geavanceerde technologieproducten, voor Russische entiteiten en entiteiten uit derde landen die geassocieerd zijn met het militair-industriële complex van Rusland
uitvoerbeperkingen op bepaalde chemische verbindingen om vaste drijfgassen te produceren
uitvoerbeperkingen op computerapparatuur voor numerieke besturing die gebruikt wordt om gevechtsuitrusting te produceren
uitvoerverboden op machines en toestellen, vooral machines voor in de energiesector, zoals gasturbines
uitvoerverboden op chemicaliën, vooral voor het gebruik als grondstoffen in de industrie
uitvoerverboden op bepaalde metalen, zoals geraffineerd koper, aluminium en koperen, aluminium en stalen artikelen
uitvoerverboden op plastics
uitvoerverboden op zouten en ertsen
uitvoerverboden op bouwmaterialen
uitvoerverboden op rubberen producten

FEITEN

Aan de uitvoerzijde bedraagt de totale geschatte waarde van de uitvoerbeperkingen en -verboden voor goederen en technologieën tot op heden 48 miljard euro. Dit is 54% van de uitvoer van de EU vóór de invasie.
58% van de invoer van vóór de oorlog valt onder de maatregelen, wat neerkomt op 91,2 miljard euro.
De totale waarde van de uitvoerbeperkingen voor zakelijke diensten bedraagt 3,28 miljard euro (16% van de EU-uitvoer voor de invasie).
Het uitvoerverbod voor technologische producten uit de EU heeft geleid tot een krimp van de Russische technologie-intensieve industrieën. De daling van de productie van auto’s, andere vervoersmiddelen en de productie van computers was opmerkelijk groot.
Geen van de maatregelen die de EU heeft vastgesteld, is op enigerlei wijze gericht op de handel in landbouwproducten en levensmiddelen, waaronder tarwe en meststoffen, tussen landen buiten de EU en Rusland.

^{Voor het laatst bijgewerkt op: 23 oktober 2025}