Komunikat i rozdziały dotyczące poszczególnych krajów
W sprawozdaniu na temat praworządności z 2021 r., w tym jego 27 rozdziałach poświęconych poszczególnym krajom, przedstawiono pozytywne i negatywne zmiany w państwach członkowskich w czterech kluczowych obszarach praworządności: system wymiaru sprawiedliwości, ramy antykorupcyjne, pluralizm mediów oraz inne instytucjonalne mechanizmy kontroli i równowagi. W ramach pracy nad tegorocznym sprawozdaniem ugruntowano działania rozpoczęte sprawozdaniem z 2020 r. Pogłębiono ocenę przeprowadzaną przez Komisję oraz rozwinięto analizę skutków pandemii COVID-19 i związanych z nią wyzwań. Rozdziały dotyczące poszczególnych krajów, które opierają się na przeprowadzonej przez Komisję ocenie jakościowej, zawierają analizę rozwoju sytuacji od czasu wydania pierwszego sprawozdania oraz działań następczych podjętych w związku z wyzwaniami i wydarzeniami wskazanymi w sprawozdaniu z 2020 r.
Sprawozdanie na temat praworządności jest elementem szerzej zakrojonych działań UE na rzecz promowania i obrony jej podstawowych wartości. Obejmują one europejski plan działania na rzecz demokracji, odnowioną strategię wdrażania Karty praw podstawowych, a także strategie ukierunkowane na postępy w realizacji „Unii równości”. Powiązane są też z monitorowaniem stosowania prawa UE i ochrony praw podstawowych na mocy Karty, realizowanym między innymi przez wszczynanie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
2021 Rule of law report - Communication and country chapters
Metodyka
Ocenę zawartą w 27 rozdziałach dotyczących poszczególnych krajów przygotowano zgodnie z metodyką omówioną z państwami członkowskimi. Poszczególne rozdziały nie mają na celu przedstawienia wyczerpującego opisu sytuacji w zakresie praworządności w państwach członkowskich, lecz przedstawienie istotnych zmian. Ocena odnosi się do wymogów prawa UE, w tym wymogów wynikających z orzecznictwa TSUE. Dodatkowy użyteczny punkt odniesienia dla odpowiednich norm i najlepszych praktyk stanowią zalecenia i opinie Rady Europy.
Sprawozdanie na temat praworządności jest wynikiem ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i opiera się na różnych źródłach. W procesie tym uczestniczyły wszystkie państwa członkowskie, wnosząc pisemne uwagi i przyłączając się do wizyt krajowych, które odbyły się w okresie od marca do maja. Na potrzeby tych wizyt w poszczególnych krajach Komisja zorganizowała ponad 400 wirtualnych spotkań z organami krajowymi, niezależnymi organami i zainteresowanymi stronami, w tym z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Cenny wkład, zarówno horyzontalny, jak i dotyczący poszczególnych krajów, wniosły również ukierunkowane konsultacje z zainteresowanymi stronami. Rada Europy przedstawiła z kolei przegląd swoich ostatnich opinii i sprawozdań dotyczących państw członkowskich UE. Przed przyjęciem tegorocznego sprawozdania państwa członkowskie miały możliwość dostarczenia aktualnych informacji na temat faktów opisanych w dotyczących ich rozdziałach.
Sieć krajowych punktów kontaktowych ds. praworządności ustanowiona w 2020 r., aby pomóc w ustanowieniu tego mechanizmu, nadal funkcjonuje jako stały kanał komunikacji z państwami członkowskimi, służący przygotowaniu sprawozdania oraz wymianie najlepszych praktyk.
2021 Rule of law report - methodology
Informacje od państw członkowskich
Wszystkie państwa członkowskie zostały poproszone o przekazanie informacji na temat istotnych zdarzeń, przede wszystkim tych, które miały miejsce od czasu przyjęcia pierwszego rocznego sprawozdania na temat praworządności. Informacje te opierały się na czterech filarach objętych sprawozdaniem: systemie wymiaru sprawiedliwości, ramach antykorupcyjnych, pluralizmie mediów oraz innych instytucjonalnych mechanizmach kontroli i równowagi i zostały dostarczone na uzgodnionym szablonie. Pisemne informacje od państw członkowskich zostały uzupełnione rozmowami podczas wizyt w państwach członkowskich oraz informacjami otrzymanymi od zainteresowanych stron.
2021 Rule of law report - input from member states
Ukierunkowane konsultacje z zainteresowanymi stronami
W ramach przygotowań do sprawozdania na temat praworządności z 2021 r. Komisja Europejska zwróciła się do zainteresowanych stron o przedstawienie pisemnych uwag w ramach ukierunkowanych konsultacji z zainteresowanymi stronami, które trwały od 1 lutego do 8 marca 2021 r. W ramach konsultacji otrzymano ponad 200 odpowiedzi horyzontalnych i dotyczących poszczególnych krajów, pochodzących od różnych agencji UE, sieci europejskich, krajowych i europejskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego, stowarzyszeń zawodowych oraz innych podmiotów międzynarodowych i europejskich. Dzięki informacjom uzyskanym w wyniku konsultacji ocenę przeprowadzoną przez Komisję wzbogacono o ustalenia faktyczne dotyczące zmian zachodzących w państwach członkowskich.