De handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK

De handels- en samenwerkingsovereenkomst dat de EU en het VK gesloten hebben, bevat preferentiële regelingen op gebieden als de handel in goederen en diensten, digitale handel, intellectuele eigendom, overheidsopdrachten, luchtvaart en wegvervoer, energie, visserij, coördinatie van de sociale zekerheid, rechtshandhaving en justitiële samenwerking in strafzaken, thematische samenwerking en deelname aan EU-programma’s. Zij berust op bepalingen die zorgen voor een gelijk speelveld voor eerlijke concurrentie en eerbiediging van de grondrechten.

Hoewel de handels- en samenwerkingsovereenkomst niet in de buurt komt van het niveau van economische integratie dat bestond toen het VK een EU-lidstaat was, gaat zij een stuk verder dan traditionele vrijhandelsovereenkomsten en biedt zij een solide basis voor het behoud van onze al lang bestaande vriendschap en samenwerking.

De handels- en samenwerkingsovereenkomst is op 30 december 2020 ondertekend, werd met ingang van 1 januari 2021 voorlopig toegepast en is op 1 mei 2021 in werking getreden.

De handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK bestaat uit:

• een vrijhandelsovereenkomst met ambitieuze samenwerking op het gebied van economie, sociale zaken, milieu en visserij
• een nauw partnerschap op het gebied van de veiligheid van burgers
• een overkoepelend governancekader

Samenwerking op het gebied van buitenlands beleid, externe veiligheid en defensie valt niet onder de overeenkomst, aangezien het VK niet over deze kwestie wilde onderhandelen. Sinds 1 januari 2021 beschikken het VK en de EU dus niet over een kader voor het ontwikkelen en coördineren van gezamenlijke antwoorden op uitdagingen op het gebied van buitenlands beleid, bijvoorbeeld het opleggen van sancties aan onderdanen of economieën van derde landen.

Andere onderwerpen die niet onder de overeenkomst vallen zijn besluiten met betrekking tot gelijkwaardigheid voor financiële diensten, de adequaatheid van de Britse gegevensbeschermingsregeling en de beoordeling van de Britse sanitaire en fytosanitaire regeling met het oog op de opname van het VK op de lijst van derde landen die levensmiddelen naar de EU mogen uitvoeren. Dit zijn unilaterale besluiten van de EU, waarover niet wordt onderhandeld.

Vrijhandelsovereenkomst

Een nieuw economisch en sociaal partnerschap met het Verenigd Koninkrijk

De overeenkomst gaat niet alleen over de handel in goederen en diensten, maar ook over een breed scala van andere gebieden die in het belang van de EU zijn, zoals investeringen, mededinging, staatssteun, fiscale transparantie, lucht- en wegvervoer, energie en duurzaamheid, visserij, gegevensbescherming en coördinatie van de sociale zekerheid.

• De overeenkomst voorziet in nultarieven en nulquota voor alle goederen die voldoen aan de toepasselijke oorsprongsregels.
• Beide partijen hebben afgesproken een robuust gelijk speelveld te waarborgen door een hoog beschermingsniveau te handhaven op gebieden als milieubescherming, de strijd tegen klimaatverandering, koolstofbeprijzing, sociale en arbeidsrechten, fiscale transparantie en staatssteun, met doeltreffende binnenlandse handhaving, een bindend geschillenbeslechtingsmechanisme en de mogelijkheid voor beide partijen om corrigerende maatregelen te nemen.
• De EU en het VK zijn het eens geworden over een nieuw kader voor het gezamenlijk beheer van de visbestanden in de wateren van de EU en het VK. Het Verenigd Koninkrijk zal de Britse visserijactiviteiten verder kunnen ontwikkelen, terwijl de activiteiten en de bestaansmiddelen van de Europese visserijgemeenschappen worden gevrijwaard en de natuurlijke hulpbronnen worden behouden.
• Wat het vervoer betreft, voorziet de overeenkomst in continue en duurzame luchtvaart-, weg-, spoor- en scheepvaartverbindingen, hoewel de markttoegang minder goed is dan in de eengemaakte markt. De overeenkomst bevat bepalingen om ervoor te zorgen voor een gelijkwaardige mededinging tussen exploitanten uit de EU en het VK, zodat de passagiersrechten, de rechten van werknemers en de veiligheid van het vervoer niet worden ondermijnd.
• Wat energie betreft, voorziet de overeenkomst in een nieuw model voor handel en interconnectiviteit, met garanties voor open en eerlijke mededinging, met inbegrip van veiligheidsnormen voor offshore-energie en de productie van hernieuwbare energie.
• Qua coördinatie van de sociale zekerheid beoogt de overeenkomst een aantal rechten van EU-burgers en onderdanen van het VK te waarborgen. Dit geldt voor EU-burgers die na 1 januari 2021 in het VK werken of erheen reizen of verhuizen, en voor Britse onderdanen die in de EU werken, of erheen reizen of verhuizen.
• Tot slot maakt de overeenkomst het mogelijk dat het VK blijft deelnemen aan een aantal vlaggenschipprogramma’s van de EU voor de periode 2021-2027 (afhankelijk van een financiële bijdrage van het VK aan de EU-begroting), zoals Horizon Europa.

Meer informatie:

• DG Handel: Export uit de EU, import in de EU - alles wat u moet weten, per product, over tarieven en belastingen, douaneprocedures, oorsprongsregels, handelsbelemmeringen, productvereisten en statistieken voor alle EU-landen en ruim 120 exportmarkten in de hele wereld

• DG TAXUD - Belastingen en douane: Vragen en antwoorden over de gevolgen van de terugtrekking van de terugtrekking van het VK uit de EU, de Europese interne markt en de douane-unie  

• DG TAXUD - Belastingen en douane: EU-VK: een nieuwe relatie

• DG TAXUD - Belastingen en douane: Richtsnoeren inzake de handels- en samenwerkingsovereenkomst over oorsprongsregels en preferentiële behandeling
• DG TAXUD - Belastingen en douane: Informatie over het feit dat het VK niet meer valt onder de preferentiële handelsregelingen van de EU met derde landen

Nieuw partnerschap voor de veiligheid van onze burgers

De handels- en samenwerkingsovereenkomst voorziet in een nieuw kader voor rechtshandhaving en justitiële samenwerking in strafrechtelijke en civielrechtelijke zaken. De overeenkomst erkent de noodzaak van nauwe samenwerking tussen de nationale politiële en gerechtelijke instanties in strafzaken, vooral bij de bestrijding en vervolging van grensoverschrijdende criminaliteit en terrorisme.

Zij bouwt nieuwe operationele capaciteiten op, rekening houdend met het feit dat het VK, als niet-EU-lid buiten het Schengengebied, niet over dezelfde faciliteiten zal beschikken als voorheen. De samenwerking op veiligheidsgebied kan worden opgeschort wanneer het VK geen gevolg geeft aan zijn verbintenis om het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de binnenlandse handhaving ervan te blijven naleven.

Horizontale overeenkomst over governance

Een kader dat de tijd trotseert

Om bedrijven, consumenten en burgers maximale rechtszekerheid te bieden, biedt een specifiek hoofdstuk over governance duidelijkheid over de wijze waarop de handels- en samenwerkingsovereenkomst zal worden toegepast en gecontroleerd. Er wordt ook een Gezamenlijke Partnerschapsraad opgericht, die ervoor zal zorgen dat de overeenkomst correct wordt toegepast en geïnterpreteerd, en waarin alle zich voordoende problemen worden besproken.

Bindende handhavings- en geschillenbeslechtingsmechanismen zullen ervoor zorgen dat de rechten van bedrijven, consumenten en particulieren worden geëerbiedigd. Hierdoor kunnen bedrijven in de EU en het VK onder gelijke voorwaarden concurreren en wordt voorkomen dat een van beide partijen gebruik maakt van haar regelgevingsautonomie om oneerlijke subsidies toe te kennen of de mededinging te verstoren. De overeenkomst voorziet in de mogelijkheid om evenwichtsherstellende, corrigerende, compenserende en vrijwaringsmaatregelen vast te stellen.

Beide partijen kunnen sectoroverschrijdende vergeldingsmaatregelen nemen wanneer de handels- en samenwerkingsovereenkomst wordt geschonden. Deze sectoroverschrijdende vergelding geldt voor alle onderdelen van het economisch partnerschap. Specifieke opschortingsclausules zijn van toepassing op de samenwerking op het gebied van rechtshandhaving en justitiële indien een partij haar verplichtingen niet nakomt.

Sollicitatieoproep: geschillenbeslechting in het kader van de handels- en samenwerkingsovereenkomst EU-VK

De interne adviesgroep van de EU in het kader van de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK (EESC)

Klachten

Toezicht op de toepassing van de handels- en samenwerkingsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat burgers en bedrijven van de Europese Unie er ten volle van kunnen profiteren. Heeft u een klacht over de wijze waarop het Verenigd Koninkrijk de overeenkomst ten uitvoer legt? Gelieve dan enkele eenvoudige vragen te beantwoorden en wij zullen uw klacht doorsturen naar de bevoegde dienst van de Commissie.

Een klacht indienen

Heeft u een klacht over de wijze waarop een lidstaat van de Europese Unie de overeenkomst ten uitvoer legt, gebruik dan het klachtenformulier voor inbreuken op de EU-wetgeving.