Direct naar de inhoud

Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie: niemand aan zijn lot overlaten

Inleiding

Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie is een onmisbaar instrument om de transitie naar een klimaatneutrale economie rechtvaardig te laten verlopen, zodat niemand aan zijn lot wordt overgelaten. Het gaat om gerichte steun om in de periode 2021-2027 ongeveer 55 miljard euro te mobiliseren om de sociaaleconomische gevolgen van de transitie in de meest getroffen regio’s te verlichten.

foto Frans Timmermans

We moeten solidair zijn met de zwaarst getroffen regio’s in Europa, zoals steenkoolwinningsgebieden en dergelijke, om ervoor te zorgen dat de Green Deal de volledige steun van iedereen krijgt en een succes wordt.

Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie

Financiering

Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie speelt in op de sociale en economische gevolgen van de transitie, en is gericht op regio’s, bedrijfstakken en werknemers die met de grootste uitdagingen worden geconfronteerd, via drie pijlers:

  • alt=""

    Een nieuw Fonds voor een rechtvaardige transitie

    van 19,7 miljard euro in lopende prijzen zal naar verwachting ongeveer 7,3 miljard euro aan nationale medefinanciering mobiliseren, wat neerkomt op in totaal 27 miljard euro.

  • money.png

    InvestEU-regeling voor een rechtvaardige transitie

    zal in het kader van het InvestEU-programma een begrotingsgarantie bieden voor de vier beleidsvensters en een InvestEU-advieshub die zal fungeren als centraal toegangspunt voor verzoeken om advies. Deze regeling zal naar verwachting 10-15 miljard euro aan investeringen mobiliseren.

  • alt=""

    Een nieuwe leenfaciliteit voor de overheidssector

    zal 1,5 miljard euro aan subsidies uit de EU-begroting combineren met 10 miljard euro aan leningen van de Europese Investeringsbank, om 18,5 miljard euro aan overheidsinvesteringen te mobiliseren.

Fonds voor een rechtvaardige transitie

In de geografische plannen voor een rechtvaardige transitie wordt bepaald in welke gebieden het Fonds voor een rechtvaardige transitie zal worden ingezet. Het bepalen van de gebieden gebeurt in samenspraak met de Commissie. Deze plannen schetsen de problemen in elk gebied, evenals de ontwikkelingsbehoeften en de doelstellingen die voor 2030 bereikt moeten zijn. Ook de overwogen soorten acties en de governancemechanismen worden erin gespecificeerd. De goedkeuring van de geografische plannen voor een rechtvaardige transitie opent de deur naar specifieke financiering in het kader van de twee andere pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie.

Platform voor een rechtvaardige transitie

Het platform voor een rechtvaardige transitie ondersteunt de EU-landen bij de energietransitie. Het bestaat uit een centraal toegangspunt en een helpdesk. Het biedt uitgebreide technische bijstand en advies. Autoriteiten en begunstigden vinden hier alles wat zij moeten weten over financiering, recente regelgeving en sectorspecifieke initiatieven. Het platform bevordert ook actief de uitwisseling van beste praktijken tussen alle betrokken belanghebbenden, o.a. door middel van regelmatige fysieke en virtuele bijeenkomsten.

Bij vragen over het mechanisme, fonds of platform voor een rechtvaardige transitie, kunt u het contactformulier invullen.

Platform voor een rechtvaardige transitie

Wie heeft hier baat bij?

De steun is beschikbaar voor alle lidstaten, met name voor de regio’s die het meest koolstofintensief zijn of waar het aantal mensen dat in de sector fossiele brandstoffen werkt, het hoogst is. De lidstaten kunnen toegang krijgen door geografische plannen voor een rechtvaardige transitie voor de periode tot 2030 op te stellen, waarin zij aangeven welke regio’s de meeste steun zouden moeten krijgen. In de plannen moet ook worden aangegeven hoe de sociale, economische en ecologische uitdagingen het best kunnen worden aangepakt.

  • head icon

    Personen die het meest door de transitie getroffen worden

    Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie beschermt hen door

    • de overstap naar werk in nieuwe en transitiesectoren te vergemakkelijken
    • herscholing aan te bieden
    • woningen energie-efficiënter te maken
    • te investeren in de strijd tegen energiearmoede
    • de toegang tot schone. betaalbare en veilige energie te vergemakkelijken
  • icon

    Koolstofintensieve bedrijven en sectoren

    Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie beschermt hen door

    • steun te bieden voor de overgang naar koolstofarme technologieën en economische diversificatie op basis van klimaatbestendige investeringen en banen
    • aantrekkelijke voorwaarden voor publieke en particuliere investeerders te scheppen
    • de toegang tot leningen en financiële steun te vergemakkelijken
    • te investeren in de oprichting van nieuwe, zowel grote als kleine bedrijven
    • te investeren in onderzoek en innovatie
  • icon globe

    EU-landen en regio’s die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen en koolstofintensieve industrieën

    Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie beschermt hen door

    • de transitie naar koolstofarme en klimaatbestendige activiteiten te ondersteunen
    • nieuwe banen in de groene economie te scheppen
    • te investeren in openbaar en duurzaam vervoer
    • technische bijstand te verlenen
    • te investeren in hernieuwbare energiebronnen
    • de digitale connectiviteit te verbeteren
    • lokale overheden betaalbare leningen te bieden
    • de energie-infrastructuur, stadsverwarming en vervoersnetwerken te verbeteren.