Działania na rzecz równouprawnienia osób LGBTIQ

Ochrona i bezpieczeństwo osób LGBTIQ

Osoby LGBTIQ (lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe, interpłciowe i queer) w UE na co dzień doznają dyskryminacji, nienawiści i napastowania, co może mieć szkodliwe skutki dla ich dobrostanu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Musimy dążyć do ochrony praw i bezpieczeństwa osób LGBTIQ.

Dla wielu osób w UE nadal niebezpiecznie jest mówić otwarcie o swojej orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej i cechach płciowych czy po prostu być sobą bez poczucia zagrożenia. Duża liczba osób LGBTIQ jest również zagrożona ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Nie wszyscy czują się wystarczająco bezpiecznie, by zgłaszać policji przypadki zniewagi słownej i przemocy fizycznej.

UE musi odgrywać wiodącą rolę w wysiłkach na rzecz lepszej ochrony praw osób LGBTIQ. Musi ona aktywnie promować równość i niedyskryminację w państwach członkowskich.

64% respondentów LGBTIQ
przyznało, że doświadczyło dyskryminacji z powodu bycia osobą LGBTIQ
72% Europejczyków
zgadza się, że małżeństwa osób tej samej płci powinny być dozwolone w całej UE
43% osób LGBTIQ
doświadczyło napastowania z powodu bycia osobą LGBTIQ
Prawie połowa mężczyzn i kobiet transpłciowych
doświadczyła jakiegoś rodzaju praktyki konwersyjnej

^Źródła:^{Eurobarometer 2023}^{, badania}^{Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA)}^{z 2019 i 2024 r.}

Strategia na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2026–2030

Korzystając z osiągnięć w ramach pierwszej strategii na rzecz równości osób LGBTIQ, w 2025 r. Komisja przedstawiła nową pięcioletnią strategię. Ma ona rozwiązać problem nierówności, z którymi wciąż mają do czynienia w swoim codziennym życiu osoby LGBTIQ.

W nowej strategii zwraca się szczególną uwagę na zwalczanie nienawiści i przemocy – zarówno w internecie, jak i w codziennym życiu. Zaproponowano działania, które mają uwolnić osoby LGBTIQ od dyskryminacji, oraz przeanalizowano możliwość wprowadzenia zakazu praktyk konwersyjnych. W strategii kładzie się również większy nacisk na współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, aby każdy mógł angażować się w ochronę praw i wolności osób LGBTIQ we wszystkich dziedzinach życia.

Strategia opiera się na trzech filarach:

ochrona osób LGBTIQ

wzmocnienie pozycji osób LGBTIQ

zaangażowanie społeczeństwa na rzecz równości osób LGBTIQ

Monitorowanie postępów w realizacji strategii na rzecz osób LGBTIQ na lata 2020–2025

W 2020 r. Komisja po raz pierwszy przyjęła strategię na rzecz równości osób LGBTIQ. Celem strategii było: zaradzenie problemowi nierówności, który dotyka osoby LGBTIQ, wprowadzenie równości osób LGBTIQ we wszystkich obszarach polityki oraz zadbanie o nagłośnienie stanowiska osób LGBTIQ w życiu publicznym.

Opublikowane w 2023 r. sprawozdanie z postępu realizacji tej strategii pokazuje, że w ostatnich latach w europejskich społeczeństwach znacznie rozpowszechniły się nienawiść oraz narracje wymierzone w osoby LGBTIQ. Komisja podejmuje działania w celu zwalczania tego problemu i nie waha się wszcząć postępowania w sprawie naruszenia przepisów w przypadkach, gdy łamane są prawa podstawowe osób LGBTIQ.

Postępy mogą wymagać czasu, jednak wiele ze środków uwzględnionych w strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025 zostało już zrealizowanych lub jest obecnie wdrażanych. Celem tych działań jest branie pod uwagę równości we wszystkich obszarach polityki i prawodawstwie UE oraz w unijnych programach finansowania. Dzięki strategii nadal propagowane będzie podejście intersekcjonalne z uwzględnieniem osób LGBTIQ.

Wsparcie dla osób LGBTIQ

Komisja Europejska wspiera finansowo projekty promujące równość osób LGBTIQ, między innymi za sprawą programu „Obywatele, równość, prawa i wartości” (CERV).

Ponadto bezpośrednie wsparcie finansowe w formie dotacji CERV otrzymuje pięć europejskich organizacji parasolowych działających na rzecz praw osób LGBTIQ:

Programy CERV będą nadal realizowane do 2027 r. W nowym długoterminowym budżecie UE środki finansowane zostaną zapewnione w ramach komponentu CERV+ w programie AgoraEU. Na propagowanie równości i niedyskryminacji, zwalczanie przemocy ze względu na płeć oraz promowanie demokratycznego uczestnictwa przewidziano do 3,6 mld euro.

Więcej informacji na temat finansowania i nowe zaproszenia do składania wnioskó w

Reportaże

Komisja Europejska udostępnia osobiste historie osób LGBTIQ z całej Europy w formie nagrań wideo.

Ochrona prawna dla osób LGBTIQ

Prawo Unii zapewniające ochronę prawną przed dyskryminacją ma kluczowe znaczenie dla działań na rzecz równości osób LGBTIQ.

Przepisy unijne zabraniają obecnie wszelkiej dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w zakresie zatrudnienia i pracy, w tym w dostępie do rynku pracy, ochronie przed złym traktowaniem i nękaniem ze strony współpracowników oraz w dostępie do awansu i do szkoleń.

Unia Europejska skupia się na egzekwowaniu i poprawie ochrony prawnej osób LGBTIQ w różnych ważnych obszarach. Obejmują one między innymi:

wzmocnienie ochrony prawnej osób LGBTIQ przed przestępstwami z nienawiści, nawoływaniem do nienawiści i przemocą
zapewnianie praw i poprawę ochrony osób LGBTIQ i ich rodzin w sytuacjach transgranicznych
poszanowanie praw migrujących osób LGBTIQ ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej

Kraje UE są zobowiązane do przestrzegania Karty praw podstawowych UE przy wdrażania prawa unijnego. Prawa podstawowe przeważnie chroni także konstytucja Twojego kraju. Jeżeli uważasz, że Twoje prawa dotyczące równości są naruszane, dowiedz się, jak możesz złożyć skargę na szczeblu krajowym.