Program polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie”, wraz z konkretnymi celami i założeniami na 2030 r., będzie wyznaczał kierunek transformacji cyfrowej Europy:
Specjaliści w dziedzinie ICT: 20 mln + większa równowaga płci w zawodzie
Podstawowe umiejętności cyfrowe: min. 80 proc. ludności
Wykorzystanie technologii: 75 proc. przedsiębiorstw w UE powinno korzystać z chmury, AI, dużych zbiorów danych
Innowatorzy: rozwój scale-upów i finansowanie, aby podwoić liczbę tzw. jednorożców w UE
Opóźnienia w rozwoju technologicznym: ponad 90 proc. MŚP powinno osiągnąć co najmniej podstawowy poziom wykorzystania technologii cyfrowych
Łączność: gigabit dla każdego
Najlepszej jakości półprzewodniki: dwukrotnie większy udział UE w światowej produkcji
Dane – rozwiązania brzegowe i chmurowe: 10 000 neutralnych dla klimatu węzłów brzegowych
Przetwarzanie danych: pierwszy komputer z przyspieszeniem kwantowym
Najważniejsze usługi publiczne: 100 proc. online
e-Zdrowie: 100 proc. obywateli ma dostęp do dokumentacji medycznej online
Tożsamość cyfrowa: 80 proc. obywateli ma dostęp do identyfikacji elektronicznej
Komisja będzie realizować ambicje cyfrowe UE na 2030 r. w konkretny sposób, przy pomocy:
- prognozowanych trajektorii realizacji celów cyfrowych na szczeblu unijnym i krajowym wraz z kluczowymi wskaźnikami skuteczności działania służącymi śledzeniu postępów
- rocznego cyklu współpracy służącego monitorowaniu postępów i składaniu sprawozdań z postępów
- projektów z udziałem różnych krajów opartych na wspólnych inwestycjach UE, państw członkowskich i sektora prywatnego.
Cyfrowe prawa i zasady
26 stycznia 2022 r. Komisja zaproponowała międzyinstytucjonalną deklarację praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie.
Technologie cyfrowe powinny chronić prawa człowieka, wspierać demokrację i zapewniać, aby wszystkie podmioty cyfrowe działały w sposób odpowiedzialny i bezpieczny. UE promuje te wartości na całym świecie.
Mieszkańcy UE powinni móc korzystać ze sprawiedliwego środowiska internetowego, wolnego od nielegalnych i szkodliwych treści oraz mieć mocną pozycję podczas korzystania z nowych i ewoluujących technologii, takich jak sztuczna inteligencja.
Środowisko cyfrowe powinno być bezpieczne i chronione. Wszystkich użytkowników, od dzieci do osób starszych, należy wzmacniać i chronić.
Technologia powinna ludzi łączyć, a nie dzielić. Każdy powinien mieć dostęp do internetu, umiejętności cyfrowych, cyfrowych usług publicznych i sprawiedliwych warunków pracy.
Obywatele powinni mieć możliwość angażowania się w proces demokratyczny na wszystkich szczeblach i sprawowania kontroli nad własnymi danymi.
Urządzenia cyfrowe powinny wspierać zrównoważoność i transformację ekologiczną. Ludzie muszą wiedzieć, jaki wpływ na środowisko mają ich urządzenia oraz ile zużywają energii.
Prawa i zasady cyfrowe przedstawione w deklaracji uzupełnią istniejące prawa, takie jak prawa wynikające z Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz przepisy dotyczące ochrony danych i prywatności. Będą one stanowić ramy odniesienia dla obywateli w zakresie ich praw cyfrowych, a także wytyczne dla państw członkowskich UE i dla przedsiębiorstw w odniesieniu do nowych technologii. Mają one pomóc wszystkim obywatelom UE w jak najlepszym wykorzystaniu transformacji cyfrowej.
Proponowane prawa i zasady:
- prawa człowieka jako najważniejszy element transformacji cyfrowej
- wspieranie solidarności i integracji społecznej
- zapewnienie swobody wyboru w internecie
- wspieranie uczestnictwa w cyfrowej przestrzeni publicznej
- zwiększenie bezpieczeństwa, ochrony i upodmiotowienia człowieka
- promowanie zrównoważonego charakteru cyfrowej przyszłości.
Komisja przedstawi ocenę wdrażania zasad cyfrowych w rocznym sprawozdaniu na temat stanu cyfrowej dekady. Przeprowadzi również coroczne badanie Eurobarometr w celu monitorowania działań następczych w państwach członkowskich. W sprawozdaniu Eurobarometr znajdą się dane jakościowe oparte na informacjach o tym, jak obywatele postrzegają stosowanie praw cyfrowych w praktyce w różnych państwach członkowskich.
W programie polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r. ustanowiono roczny cykl współpracy w celu osiągnięcia wspólnych celów. Ramy te są oparte na corocznym mechanizmie współpracy z udziałem Komisji i państw członkowskich. W pierwszej kolejności Komisja wraz z państwami członkowskimi opracuje prognozowane trajektorie UE dla każdego celu, a następnie państwa członkowskie będą proponować krajowe strategiczne plany działania mające służyć ich osiągnięciu.
Mechanizm współpracy będzie obejmował:
• ustrukturyzowany, przejrzysty i wspólny system monitorowania oparty na indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) w celu pomiaru postępów w realizacji każdego z celów na 2030 r.
• coroczne sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady, w którym Komisja oceni postępy i przedstawi zalecenia dotyczące działań
• co dwa lata odpowiednio dostosowane strategiczne plany działań dotyczące cyfrowej dekady, w których państwa członkowskie określą przyjęte lub planowane działania służące osiągnięciu celów na 2030 r.
• mechanizm wspierający realizację projektów z udziałem różnych krajów.
Projekty z udziałem różnych krajów
Aby osiągnąć cele i założenia cyfryzacji, Komisja Europejska będzie przyspieszać i ułatwiać realizację projektów z udziałem różnych krajów, projektów na dużą skalę, których żadne państwo członkowskie nie mogłoby przeprowadzić samodzielnie.
Projekty te mogą:
- być oparte na wspólnych inwestycjach z budżetu UE (również z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności), państw członkowskich i sektora prywatnego
- wyeliminować luki w krytycznych zdolnościach UE
- wspierać wzajemne połączenia, interoperacyjność i bezpieczeństwo jednolitego rynku cyfrowego.
Komisja przygotowała wstępną listę projektów z udziałem różnych krajów. Lista obejmuje takie obszary inwestycji jak: infrastruktura danych, procesory o niskim poborze mocy, łączność 5G, obliczenia wielkiej skali, bezpieczna komunikacja kwantowa, administracja publiczna, technologia blockchain, centra innowacji cyfrowych i umiejętności cyfrowe.
Przykład projektu z udziałem różnych krajów
UE może stworzyć centra monitorowania bezpieczeństwa, wykorzystujące sztuczną inteligencję oraz służące przewidywaniu i wykrywaniu cyberataków na szczeblu krajowym i unijnym oraz reagowaniu na takie cyberataki.
Konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej to nowy instrument, który ma pomóc zainteresowanym państwom członkowskim w przyspieszeniu i uproszczeniu realizacji projektów z udziałem różnych krajów.
Partnerstwa międzynarodowe w ramach cyfrowej dekady
UE będzie promować na arenie międzynarodowej agendę cyfrową skoncentrowaną na potrzebach człowieka oraz przestrzeganie norm i standardów UE. Będzie również dbać o bezpieczeństwo i odporność swoich cyfrowych łańcuchów dostaw oraz zapewniać globalne rozwiązania. Cele te będą realizowane przez:
- opracowanie zestawu narzędzi łączącego współpracę regulacyjną, budowanie zdolności i umiejętności, inwestycje we współpracę międzynarodową i partnerstwa w dziedzinie badań naukowych
- przygotowanie pakietów gospodarki cyfrowej finansowanych w ramach inicjatyw łączących środki UE, państw członkowskich, przedsiębiorstw prywatnych, partnerów realizujących podobne cele i międzynarodowych instytucji finansowych
- łączenie unijnych instrumentów inwestycji wewnętrznych i współpracy zewnętrznej
- inwestowanie w poprawę sieci połączeń z udziałem partnerów UE, na przykład za pośrednictwem ewentualnego funduszu na rzecz łączności cyfrowej.
Kolejne działania
Po wejściu w życie programu Komisja wraz z państwami członkowskimi w pierwszej kolejności opracuje kluczowe wskaźniki skuteczności działania, które będą służyły do pomiaru postępów w realizacji celów cyfrowych na 2030 r. Wskaźniki te zostaną zapisane w akcie wykonawczym, który zostanie przyjęty na początku 2023 r.
Pierwsze sprawozdanie roczne na temat stanu cyfrowej dekady ma zostać przyjęte w czerwcu 2023 r. Będzie ono zawierało trajektorie realizacji celów, w zestawieniu z którymi będą monitorowane postępy. Następnie w ciągu dziewięciu miesięcy państwa członkowskie przedstawią pierwsze krajowe strategiczne plany działania, które rozpoczną cykl współpracy.