Το πρόγραμμα πολιτικής για την ψηφιακή δεκαετία, με συγκεκριμένους στόχους και επιδιώξεις για το 2030, καθοδηγεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης:
Ειδικοί στις ΤΠΕ: 20 εκατομμύρια + σύγκλιση των φύλων
Βασικές ψηφιακές δεξιότητες: για τουλάχιστον 80 % του πληθυσμού
Υιοθέτηση τεχνολογιών: το 75 % των εταιρειών της ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιεί υπολογιστικό νέφος, τεχνητή νοημοσύνη ή μαζικά δεδομένα
Φορείς καινοτομίας: θα πρέπει να αυξηθούν οι επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και η χρηματοδότηση με σκοπό να διπλασιαστούν οι εταιρείες-μονόκεροι στην ΕΕ
Για όσους καθυστερούν να γίνουν χρήστες: πάνω από το 90 % των ΜΜΕ θα πρέπει να επιτύχει τουλάχιστον ένα στοιχειώδες επίπεδο ψηφιακής έντασης
Συνδεσιμότητα: Gigabit για όλους
Ημιαγωγοί αιχμής: διπλασιασμός του μεριδίου της ΕΕ στην παγκόσμια παραγωγή
Δεδομένα — Υπολογιστικό νέφος και υπολογιστική παρυφών: 10 000 κλιματικά ουδέτεροι κόμβοι παρυφών υψηλής ασφάλειας
Υπολογιστική: ο πρώτος υπολογιστής με κβαντική επιτάχυνση
Βασικές δημόσιες υπηρεσίες: 100 % διαδικτυακές
Ηλεκτρονική υγεία: το 100 % των πολιτών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ιατρικά μητρώα στο διαδίκτυο
Ψηφιακή ταυτότητα: το 100 % των πολιτών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακή ταυτότητα
Η πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία
Το πρόγραμμα πολιτικής 2030 «Ψηφιακή δεκαετία» καθιερώνει έναν ετήσιο κύκλο συνεργασίας για την επίτευξη των κοινών στόχων και επιδιώξεων. Αυτό το πλαίσιο διακυβέρνησης βασίζεται σε ετήσιο μηχανισμό συνεργασίας στον οποίο συμμετέχουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
Ο μηχανισμός συνεργασίας αποτελείται από τα εξής:
- ένα δομημένο, διαφανές και κοινό σύστημα παρακολούθησης, το οποίο βασίζεται στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) ώστε να μπορεί να μετρηθεί η πρόοδος προς την επίτευξη καθενός από τους στόχους για το 2030·
- μια ετήσια έκθεση στην οποία η Επιτροπή αξιολογεί την πρόοδο και διατυπώνει συστάσεις για δράσεις. Η πρώτη «έκθεση για την κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας» δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2023·
- προσαρμοσμένους στρατηγικούς χάρτες πορείας για την ψηφιακή δεκαετία, οι οποίοι καταρτίζονται ανά διετία και στους οποίους τα κράτη μέλη περιγράφουν τις πολιτικές που έχουν θεσπίσει ή προγραμματίσει για να επιτύχουν τους στόχους του 2030
- έναν μηχανισμό, την Κοινοπραξία Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Υποδομής, με τον οποίο θα στηριχθεί η εκτέλεση πολυκρατικών έργων.
Η Επιτροπή κατάρτισε πορείες εξέλιξης σε επίπεδο ΕΕ. Οι βασικές πορείες περιγράφουν την πρόοδο που θα σημειώσει η ΕΕ σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, ενώ οι μελλοντικές προβλέψεις σκιαγραφούν την πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει η ετήσια πρόοδος για να επιτευχθούν οι στόχοι έως το 2030. Η Επιτροπή θα μπορέσει να εποπτεύσει τα κενά όσον αφορά τις απαιτούμενες προσπάθειες, βασιζόμενη στη διαφορά που παρατηρείται μεταξύ των εκτιμώμενων τάσεων και της ιδανικής πορείας.
Έως το 2026, η Επιτροπή θα επανεξετάσει τους στόχους προκειμένου να συνυπολογίσει τις τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Πολυκρατικά έργα
Για να επιτευχθούν οι ψηφιακές επιδιώξεις και οι στόχοι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιταχύνει και θα διευκολύνει τη δρομολόγηση πολυκρατικών έργων μεγάλης κλίμακας, τα οποία κανένα μεμονωμένο κράτος μέλος δεν θα μπορούσε να αναπτύξει από μόνο του.
Τα έργα αυτά θα μπορούσαν να έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
- να συνδυάζουν επενδύσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, από τα κράτη μέλη και τον ιδιωτικό τομέα·
- να καλύπτουν τα κενά που εντοπίζονται στις κρίσιμες ικανότητες της ΕΕ·
- να στηρίζουν μια διασυνδεδεμένη, διαλειτουργική και ασφαλή ψηφιακή ενιαία αγορά.
Η Επιτροπή έχει καθορίσει έναν αρχικό κατάλογο πολυκρατικών έργων. Ο κατάλογος περιλαμβάνει τομείς για επενδύσεις όπως υποδομές δεδομένων, επεξεργαστές χαμηλής ενέργειας, επικοινωνίες 5G , υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, κβαντική επικοινωνία με ασφάλεια, δημόσια διοίκηση, αλυσίδα συστοιχιών, κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας, ψηφιακές δεξιότητες και κυβερνοασφάλεια.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 δημοσιεύτηκε μια πρώτη έκθεση προόδου για τα πολυκρατικά έργα.
Ψηφιακά δικαιώματα και ψηφιακές αρχές
Στις 15 Δεκεμβρίου 2022 η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπέγραψε την ευρωπαϊκή διακήρυξη σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές, μαζί με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Ρομπέρτα Μέτσολα, και τον Τσέχο πρωθυπουργό, κ. Πετρ Φιάλα, ο οποίος ασκούσε την εκ περιτροπής Προεδρία του Συμβουλίου.
Η διακήρυξη, την οποία πρότεινε η Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2022, καταδεικνύει τη δέσμευση της ΕΕ για έναν προστατευμένο, ασφαλή και βιώσιμο ψηφιακό μετασχηματισμό με επίκεντρο τον άνθρωπο, σύμφωνα με τις βασικές αξίες της ΕΕ και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες θα πρέπει να προστατεύουν τα δικαιώματα των ανθρώπων, να στηρίζουν τη δημοκρατία και να διασφαλίζουν ότι όλοι οι παράγοντες του ψηφιακού τομέα ενεργούν υπεύθυνα και με ασφάλεια. Η ΕΕ προωθεί τις αξίες αυτές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι άνθρωποι θα πρέπει να επωφελούνται από ένα δίκαιο διαδικτυακό περιβάλλον, να είναι προστατευμένοι από παράνομο και βλαβερό περιεχόμενο, και να ενδυναμώνονται όταν έρχονται σε επαφή με νέες και εξελισσόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη.
Το ψηφιακό περιβάλλον θα πρέπει να είναι προστατευμένο και ασφαλές. Όλοι οι χρήστες, από την παιδική ηλικία έως το γήρας, θα πρέπει να ενδυναμώνονται και να προστατεύονται.
Η τεχνολογία θα πρέπει να ενώνει και όχι να διχάζει τους ανθρώπους. Όλοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, σε ψηφιακές δεξιότητες, σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και σε δίκαιες συνθήκες εργασίας.
Οι πολίτες θα πρέπει να είναι σε θέση να συμμετέχουν στη δημοκρατική διαδικασία σε όλα τα επίπεδα και να έχουν τον έλεγχο των δικών τους δεδομένων.
Οι ψηφιακές συσκευές θα πρέπει να στηρίζουν τη βιωσιμότητα και την πράσινη μετάβαση. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την κατανάλωση ενέργειας των συσκευών τους.
Τα ψηφιακά δικαιώματα και οι ψηφιακές αρχές που περιγράφονται στη διακήρυξη θα συμπληρώσουν τα υφιστάμενα δικαιώματα, όπως αυτά που απορρέουν από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, και τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής. Θα παρέχουν ένα πλαίσιο αναφοράς για τους πολίτες σχετικά με τα ψηφιακά τους δικαιώματα, καθώς και καθοδήγηση για τα κράτη μέλη της ΕΕ και για τις επιχειρήσεις όταν ασχολούνται με νέες τεχνολογίες. Σκοπός τους είναι να βοηθήσουν όλους τους πολίτες της ΕΕ να αξιοποιήσουν στο έπακρο τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Στην έκθεση του 2023 για την κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας, παρατίθεται μια πρώτη αξιολόγηση της εφαρμογής των ψηφιακών αρχών.
Η Επιτροπή διενεργεί επίσης ετήσια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, με την οποία εποπτεύει τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη για να δώσουν συνέχεια στις αρχές αυτές. Η πρώτη σχετική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2023.