Roze oktober: vrouwen bijstaan in de strijd tegen borstkanker

"Mis niet één bevolkingsonderzoek, stel het onderzoek zelfs geen maand uit", zegt Maria, vicevoorzitter van een vrijwillige cancer support group op haar werkplek in Brussel. Maria kreeg in 2013 op 38-jarige leeftijd na een routinecontrole te horen dat ze kanker had. "Ik ben een jaar met ziekteverlof geweest en had een zware operatie nodig. Ik was de jongste persoon in het ziekenhuis waar ik behandeld werd. De leeftijd waarop je kanker kunt krijgen, daalt drastisch.”

Oktober is de maand tegen borstkanker. Het is een kans om de ziekte onder de aandacht te brengen, vrouwen met borstkanker te steunen en te benadrukken dat als je er door screening vroeg bij bent, de kans op een goed resultaat veel groter is.  

De EU speelt een actieve rol in de strijd tegen borstkanker. Als onderdeel van haar strategie voor de Europese gezondheidsunie heeft zij een kankerbestrijdingsplan opgesteld. Via dit plan werkt zij aan betere kankerpreventie, -behandeling, -zorg en -kwaliteit voor alle EU-burgers. In 2022 kwam de EU met bijgewerkte richtsnoeren voor kankerscreening op basis van de meest recente wetenschappelijke gegevens over borst-, darm- en baarmoederhalskanker. Het doel van de EU is screening aan te bieden aan 90% van de doelgroepen in de hele EU.  

Momenteel maakt borstkanker bijna 30% uit van alle kankerdiagnoses bij vrouwen in de EU. Tussen verschillende landen en bevolkingsgroepen zijn er echter duidelijke verschillen in deelname aan het bevolkingsonderzoek. In 2022 heeft de EU het allereerste Europees register voor ongelijkheid bij kanker opgezet. Het doel daarvan is om trends, verschillen en ongelijkheden tussen en binnen de EU-landen en -regio’s in kaart te brengen. De resultaten worden meegenomen in het toekomstige EU-beleid en de investeringen in de behandeling van borstkanker. 

 "Ik was alleen toen ik mijn diagnose kreeg", zegt Valentina, die deel uitmaakt van de cancer support group van Maria.  "De steungroep werd een tweede familie voor mij. Het leven wordt gemakkelijker als je met anderen kunt praten. Een vriendelijk woord van een collega kan wonderen doen." De groep heeft 200 leden, die allemaal kanker hebben, hebben gehad, of die mantelzorger zijn voor mensen met kanker. 

"Ik wil iedereen aanraden te proberen zo'n groep te organiseren", zegt Valentina. De groep biedt allerlei ondersteuning, van advies om je weg te vinden in de zee van procedures rond kankerbehandeling tot yogalessen en boswandelingen. Valentina benadrukt het belang van lichaamsbeweging voor het verbeteren van je energieniveau na een kankerbehandeling. "Voordat ik kanker kreeg, was ik niet echt sportief," zegt ze lachend, "maar nu sport ik elk weekend." 

Als onderdeel van haar herstel heeft Valentina zich aangesloten bij een lokaal initiatief in België dat vrouwen met borstkanker aanmoedigt om in groep te sporten om hen te helpen genezen en om het risico dat hun kanker terugkomt te verminderen. Met een groep van tien vrouwen wandelde Valentina ruim 100 km in IJsland. "Het was druk op mijn werk, maar toch voelde ik me zo energiek toen ik hoorde dat ik mocht deelnemen." De groep noemt zichzelf "Les Amazones". "We ontdekten pas later de Griekse etymologie van die naam: a-mazos – zonder borst.  Deze dappere vrouwen sneden hun rechterborst af zodat die niet in de weg zat bij het boogschieten," legt Valentina uit.

Een ander lid van de steungroep, Alice, kreeg de diagnose borstkanker toen ze in Niger werkte. "Ik was net gestopt met borstvoeding geven aan mijn 15 maanden oude dochter en het was het begin van COVID. De arts raadde me aan terug naar Europa te gaan voor een biopsie. Ik heb toen de laatste vlucht genomen voordat de luchthaven enkele weken dicht ging. Helaas bleek uit de biopsie dat ik kanker had en toen begon mijn behandeling. In Niger hebben vrouwen niet dezelfde mogelijkheden als hier." Hoe kijkt ze nu terug op haar ervaring? "Ik heb geluk dat ik in Europa geboren ben", zegt Alice. 

Meer informatie 

Een Europees kankerbestrijdingsplan 

Europese gezondheidsunie 

Campagne #GetScreenedEU, informatie over kankerscreeningsprogramma’s in de EU-landen 

Kankerscreening, diagnose en zorg