Aby ułatwić bezpieczne i swobodne przemieszczanie się w czasie pandemii COVID-19, Unia Europejska wprowadziła unijne cyfrowe zaświadczenie COVID.
1 lipca 2023 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaczęła korzystać z unijnego systemu certyfikacji cyfrowej COVID-19 w związku z planami ustanowienia ogólnoświatowego systemu, który ma pomóc chronić obywateli na całym świecie przed zagrożeniami dla zdrowia, w tym przed pandemiami, teraz i w przyszłości.
Skuteczny system umożliwiający ponowne otwarcie gospodarki i społeczeństwa
Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID stanowi zasadniczy element reakcji Europy na pandemię COVID-19. Dotychczas wydano już ponad 2,3 mld tego typu zaświadczeń.
Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID potwierdzało zaszczepienie przeciwko COVID-19, odbycie testów i wyzdrowienie. Co więcej, ułatwiało ono bezpieczne podróżowanie i odegrało kluczową rolę we wspieraniu europejskiej branży turystycznej, która mocno ucierpiała na skutek pandemii.
Dzięki temu zaświadczeniu obywatele mogli bezpiecznie podróżować po całej Unii Europejskiej, gdy państwa członkowskie wprowadziły ograniczenia w przemieszczaniu się ze względu na zdrowie publiczne. Zaświadczenie umożliwiło również zniesienie tych ograniczeń w sposób skoordynowany, gdy tylko stało się to możliwe. Od sierpnia 2022 r. nie ma już obostrzeń związanych z podróżowaniem wewnątrz UE.
Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID było z powodzeniem stosowane na całym świecie: wyznaczyło ono globalny standard dla podróży poza granicami własnego kraju i stało się jedynym systemem funkcjonującym na poziomie międzynarodowym. Z tego systemu korzystało 51 krajów na czterech kontynentach.
Rozporządzenie w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID weszło w życie 1 lipca 2021 r. i wygasło 30 czerwca 2023 r.
Krok w kierunku światowego bezpieczeństwa zdrowia publicznego
1 lipca 2023 r. WHO zaczęła korzystać z unijnego systemu certyfikacji cyfrowej COVID-19 w związku z planami ustanowienia ogólnoświatowego systemu, który ma pomóc chronić obywateli na całym świecie przed zagrożeniami dla zdrowia, w tym przed pandemiami, teraz i w przyszłości. Jest to pierwszy element składowy budowanej przez WHO światowej sieci cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych, który umożliwi stworzenie systemu weryfikacji na skalę światową dokumentów dotyczących zdrowia, aby zapewnić wszystkim ludziom lepszą ochronę zdrowia.
WHO będzie realizowała ten proces na całym świecie w ramach swojej własnej struktury, przy czym pierwszym etapem będzie ujednolicenie cyfrowych zaświadczeń COVID-19. Oznacza to stosowanie norm UE i zatwierdzanie podpisów cyfrowych w celu zapobiegania oszustwom. W trakcie tego procesu WHO nie uzyska jednak dostępu do danych osobowych. Taki dostęp pozostanie w wyłącznej gestii władz krajowych.
Partnerstwo cyfrowe UE-WHO
Aby ułatwić WHO korzystanie z unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID oraz przyczynić się do ich funkcjonowania i dalszego rozwoju, WHO i Komisja Europejska nawiązały współpracę partnerską w dziedzinie e-zdrowia.
W ramach partnerstwa prowadzone będą prace nad etapowym rozwojem technicznym systemu WHO w celu uwzględnienia dodatkowych form jego zastosowania, na przykład cyfryzacji międzynarodowego świadectwa szczepienia lub profilaktyki. Rozszerzenie skali tego rodzaju rozwiązań cyfrowych będzie miało zasadnicze znaczenie dla zapewnienia lepszej ochrony zdrowia na całym świecie.
Globalna sieć cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych
Globalna sieć cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych jest dobrowolnym systemem, dzięki któremu osoby prywatne będą mogły w bezpieczny i pewny sposób udowodnić ważność swoich dokumentów dotyczących zdrowia i wykorzystywać swoje elektroniczne dane dotyczące zdrowia.
Udział państw członkowskich w globalnej sieci cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych WHO ma charakter dobrowolny. W zaleceniu Rady przyjętym 27 czerwca 2023 r. zachęca się wszystkie państwa członkowskie do przystąpienia do systemu WHO oraz do dalszego wydawania zaświadczeń COVID-19 na życzenie zainteresowanych.
Komisja i WHO podpisały niewiążące porozumienie administracyjne. Porozumienie administracyjne jest dokumentem technicznym, w którym wyznaczono cel współpracy między Komisją Europejską a WHO w zakresie wdrażania ram unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID oraz dalszego rozwoju globalnej sieci cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych.
Kalendarium
- 1 lipca 2023 r.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaczyna korzystać z unijnego systemu certyfikacji cyfrowej COVID-19, aby ustanowić system o zasięgu ogólnoświatowym, który pomoże chronić obywateli na całym świecie przed zagrożeniami dla zdrowia, w tym przed pandemiami, teraz i w przyszłości.
- 30 czerwca 2023 r.
Wygasa rozporządzenie w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID.
- 13 grudnia 2022 r.
Rada UE przyjmuje zmienione zalecenie w sprawie zniesienia wszystkich ograniczeń w podróżowaniu wewnątrz UE.
- 29 czerwca 2022 r.
Przedłużenie okresu obowiązywania rozporządzenia w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID do 30 czerwca 2023 r. Od tej pory państwa członkowskie mogą wydawać zaświadczenia o szczepieniu uczestnikom badań klinicznych i będą uznawać dodatkowe rodzaje testów antygenowych.
- 29 marca 2022 r.
Według nowych przepisów osoby nieletnie zwolnione są z wiążącego okresu uznawania zaświadczeń o szczepieniu (9 miesięcy).
- 22 lutego 2022 r.
Od tej pory zaświadczenia o powrocie do zdrowia można wydawać na podstawie szybkich testów antygenowych.
- 25 stycznia 2022 r.
Rada przyjmuje zmienione zalecenie w sprawie środków zapewniających koordynację bezpiecznych podróży w UE, które stosowane mają być w zależności od indywidualnej sytuacji poszczególnych osób, a nie od miejsca rozpoczęcia podróży.
- 21 grudnia 2021 r.
Komisja przyjmuje zasady, w których określono wiążący okres uznawania zaświadczeń o szczepieniu (9 miesięcy) na potrzeby podróży w obrębie UE.
- 1 lipca – 12 sierpnia 2021 r.
Okres stopniowego wprowadzania: jeżeli dane państwo członkowskie nie jest jeszcze gotowe do wydawania nowego zaświadczenia, nadal może stosować inne formaty, które powinny być akceptowane w innych państwach członkowskich.
- 1 lipca 2021 r.
Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID zaczyna obowiązywać w całej UE.
- połowa czerwca 2021 r.
Zmienione zalecenie Rady w sprawie podróży w obrębie UE
- 1–30 czerwca 2021 r.
Faza uruchamiania: państwa członkowskie mogą wprowadzić zaświadczenie na zasadzie dobrowolności, pod warunkiem że zakończyły niezbędne techniczne i prawne przygotowania do wydawania i weryfikacji zaświadczeń.
- 1 czerwca 2021 r.
Wprowadzona zostaje brama sieciowa UE (powiązanie krajowych systemów).
- 20 maja 2021 r.
Parlament Europejski i Rada osiągnęły porozumienie w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID.
- 7 maja 2021 r.
Komisja rozpoczęła test pilotażowy unijnej infrastruktury zapewniającej interoperacyjność (tzw. brama sieciowa UE), która ułatwi weryfikację unijnych zaświadczeń.
- 22 kwietnia 2021 r.
Przedstawiciele państw członkowskich w sieci e-zdrowie uzgodnili wytyczne opisujące główne specyfikacje techniczne dotyczące wdrożenia systemu. Był to ważny krok w kierunku utworzenia niezbędnej infrastruktury na szczeblu UE.
- 14 kwietnia 2021 r.
Rada przyjęła mandat do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim w sprawie propozycji Komisji.
- 17 marca 2021 r.
Komisja przedstawiła propozycję aktu prawnego ustanawiającego wspólne ramy dla unijnego zaświadczenia.
- 27 stycznia 2021 r.
W następstwie dyskusji prowadzonych od listopada 2020 r. między Komisją a państwami członkowskimi w ramach sieci e-zdrowie przyjęto wytyczne określające wymogi dotyczące interoperacyjności cyfrowych zaświadczeń o szczepieniu.