Herziening van de richtlijn alternatieve geschillenbeslechting (ADR)
Op 17 oktober 2023 heeft de Commissie voorgesteld het kader voor alternatieve geschillenbeslechting te herzien via:
- een wetgevingsvoorstel tot wijziging van de huidige ADR-richtlijn,
- een wetgevingsvoorstel tot intrekking van de verordening betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen (ODR),
- een aanbeveling gericht tot onlinemarktplaatsen en EU-handelsverenigingen met een geschillenbeslechtingsmechanisme en tot de lidstaten.
De doelstellingen van de herziening zijn:
- het ADR-kader geschikt maken voor de digitale markten door het alle categorieën geschillen over EU-consumentenrechten te laten bestrijken
- de toegang tot alternatieve beslechting van grensoverschrijdende geschillen verbeteren door het gebruik van digitale instrumenten en bijstand aan consumenten en ondernemers
- de ADR-procedures voor alle actoren vereenvoudigen het beperken van de rapportageverplichtingen van ADR-entiteiten en van de informatieverplichtingen van ondernemers, waarbij deze laatsten door middel van de antwoordplicht worden aangemoedigd om ADR-vorderingen ernstiger te nemen
- het ODR-platform stopzetten en vervangen door gebruiksvriendelijke digitale instrumenten om consumenten te helpen verhaal te halen en hun geschil op te lossen
- onlinemarktplaatsen en EU-brancheorganisaties die over een geschillenbeslechtingsmechanisme beschikken, aanzetten om zich aan te passen aan de kwaliteitscriteria van de ADR-richtlijn
De wetgevingsvoorstellen gaan vergezeld van:
- het gezamenlijke ADR/ODR-toepassingsverslag 2023 overeenkomstig artikel 26 van de ADR-richtlijn en artikel 21 van de ODR-verordening
- een volwaardige evaluatie van de tenuitvoerlegging van de ADR-richtlijn
- de effectbeoordeling
Alle documenten over de herziening van de ADR-richtlijn
| Verbeteringen | Huidig ADR/ODR-kader | Voorgestelde wijzigingen |
|---|---|---|
| Uitbreiding van het toepassingsgebied van de ADR-richtlijn | De richtlijn heeft momenteel alleen betrekking op geschillen die voortvloeien uit contractuele verplichtingen tussen consumenten die in de EU wonen en in de EU gevestigde handelaren. | De richtlijn wordt van toepassing op alle inbreuken op het EU-recht met een consumentenbeschermingsdimensie, bijvoorbeeld in verband met misleidende prijsaanduiding, discriminerende praktijken, kwesties in verband met het overstappen naar een andere dienstverlener, het weglaten van precontractuele informatie, portabiliteit van inhoud, rechtsmiddelen in verband met het recht op reparatie enz. |
| Ondernemers uit derde landen kunnen vrijwillig deelnemen aan ADR-procedures. | ||
| De deelname van ondernemers aan alternatieve geschillenbeslechting stimuleren | De deelname van ondernemers aan alternatieve geschillenbeslechting is vrijwillig, tenzij vereist op grond van EU- of nationale wetgeving. | Dit blijft ook zo, maar zij zullen binnen 20 werkdagen na het verzoek van een ADR-entiteit moeten antwoorden of zij al dan niet aan alternatieve geschillenbeslechting willen deelnemen. |
| Onlinehandelaren hoeven niet langer de link naar het ODR-platform te vermelden of een specifiek e-mailadres te hebben. | ||
| Gerichte consumentenbijstand bij grensoverschrijdende en binnenlandse alternatieve geschillenbeslechting | Consumenten kunnen hulp krijgen om toegang te krijgen tot grensoverschrijdende alternatieve geschillenbeslechting via Europese consumentencentra, consumentenorganisaties of andere instanties. | De lidstaten moeten een Europees consumentencentrum, een consumentenorganisatie of een ander orgaan aanwijzen als ADR-contactpunt om de communicatie tussen de partijen mogelijk te maken, bijstand te verlenen bij de procedure, de partijen en ADR-entiteiten algemene informatie te verstrekken over consumentenrechten in de EU en over de procedureregels die door de aangewezen ADR-entiteiten worden toegepast, of over andere rechtsmiddelen wanneer een geschil niet via een ADR-procedure kan worden opgelost. |
| Alle actoren die consumenten bijstaan, moeten te goeder trouw handelen en vooraf alle nodige informatie verstrekken. | ||
| De Commissie houdt het ODR-platform in stand om consumenten in staat te stellen hun geschillen met ondernemers op te lossen. | Het ODR-platform wordt vervangen door een digitaal interactief instrument dat consumenten in staat zal stellen verhaal te halen. | |
| Bescherming van kwetsbare consumenten op digitale markten | Consumenten kunnen klachten en ondersteunende documenten online indienen en op verzoek toegang krijgen tot documenten in een niet-digitaal formaat. | |
| Het voorstel vereist het gebruik van digitale ADR-procedures met behulp van gemakkelijk toegankelijke en inclusieve instrumenten. | ||
| Gebruiksvriendelijkere en transparantere ADR-procedures | Partijen krijgen het recht te verzoeken dat het resultaat van de alternatieve geschillenbeslechting door een natuurlijke persoon wordt getoetst wanneer de procedure geautomatiseerd werd uitgevoerd. | |
| Het wordt mogelijk voor ADR-entiteiten om zaken met soortgelijke elementen te bundelen nadat zij de consument van deze mogelijkheid in kennis hebben gesteld en hem de mogelijkheid hebben geboden dit af te wijzen. | ||
| Gerationaliseerde rapportagevereisten voor ADR-entiteiten | ADR-entiteiten zullen gedetailleerde jaarlijkse activiteitenverslagen op hun website publiceren. | ADR-entiteiten worden verplicht om de 2 jaar beknopte activiteitenverslagen publiceren. |
| De informatievereisten in de kennisgevingsfase voor ADR-entiteiten worden beperkt. | ||
| Nieuwe aanbeveling voor onlinemarktplaatsen en EU-handelsverenigingen die systemen voor geschillenbeslechting aanbieden | De Commissie verzoekt hen hun systemen af te stemmen op de kwaliteitscriteria van de ADR-richtlijn. | |
| Indien zij gebruikmaken van geautomatiseerde procedures om geschillen op te lossen, wordt dit openbaar gemaakt en verlenen zij de partijen bij het geschil het recht om te verzoeken dat het resultaat door een natuurlijke persoon wordt getoetst. | ||
| Zij moeten regelmatig, minstens om de 2 jaar, zelfbeoordelingsverslagen publiceren over de wijze waarop de kwaliteitscriteria worden toegepast. |
Openbare raadpleging
In 2022 heeft de Commissie 2 openbare raadplegingen gehouden: één terugblikkende en één toekomstgerichte, parallel met het verzoek om input. Deze raadplegingen zijn gehouden met het oog op de evaluatie en de effectbeoordeling bij het wetgevingsvoorstel van de Commissie tot hervorming van het ADR/ODR-kader.
Buitengerechtelijke geschillenbeslechting
Alternatieve geschillenbeslechting betekent een geschil oplossen zonder naar de rechter te stappen, met de hulp van een onpartijdig geschillenorgaan. Consumentengeschillen op deze wijze oplossen is gemakkelijker, sneller en goedkoper dan naar de rechter te stappen.
Er bestaan diverse soorten alternatieve geschillenbeslechting, zoals
- bemiddeling
- verzoening
- ombudsman
- arbitrage
- klachtenkamers
Buitengerechtelijke geschillenbeslechting per land
In de hele EU bestaat een groot aantal organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Door op een van deze organen een beroep te doen, kunt u de geschillen over de meeste producten of diensten zonder de rechter oplossen (klachten over gezondheidszorg of hoger onderwijs worden door deze organen niet behandeld).
Het doet er niet toe of u het product of de dienst online of in een winkel heeft gekocht, dan wel of de handelaar in uw land of in een andere EU-lidstaat is gebaseerd.
Op het platform voor onlinegeschillenbeslechting vindt u per land een lijst met organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting.
ADR-bijeenkomst 2021 — materialen
De ADR-bijeenkomst is het grootste ADR-evenement voor consumenten in de EU. Voor de tweede editie van het halfjaarlijkse evenement, dat op 28 en 29 september 2021 plaatsvond, heeft de Commissie meer dan 400 entiteiten voor alternatieve geschillenbeslechting (ADR) en andere belanghebbenden op het gebied van consumentenbescherming uitgenodigd voor een virtueel evenement. Het materiaal van het evenement is beschikbaar op onderstaande links.
Presentaties van evenementen en bijbehorend materiaal
Video van de slotceremonie met conclusies en slotopmerkingen van commissaris Didier Reynders
Grensoverschrijdende rondetafel voor ADR
Gezien de verschuiving naar online winkelen is efficiënte grensoverschrijdende buitengerechtelijke geschillenbeslechting (ADR) relevanter geworden voor de goede werking van de interne markt. Uit gegevens blijkt echter dat de consumenten niet kiezen voor grensoverschrijdende ADR om verschillende redenen, waaronder complexe juridische, taalkundige en procedurele kwesties, een geringe bekendheid met de voordelen van ADR, of omdat de klacht alleen kan worden opgelost via het klachtenbehandelingsmechanisme dat wordt beheerd door het door de consument gekozen onlineplatform.
Het netwerk van Europese consumentencentra (ECC-Net) en de Europese Commissie organiseerden een rondetafelconferentie over grensoverschrijdende ADR. ADR-entiteiten, bevoegde ADR-instanties, ECC’s, academici, consumenten- en ondernemersorganisaties werden uitgenodigd.
Discussiemateriaal
Verslagen over ADR-toepassing
Overeenkomstig artikel 26 van de ADR-richtlijn en artikel 21, lid 2, van de ODR-verordening publiceert de Commissie een gezamenlijk verslag over de toepassing van ADR/ODR waarin zij de ontwikkeling en het gebruik van kwalitatief hoogwaardige ADR-entiteiten en de gevolgen van alternatieve geschillenbeslechting en onlinebeslechting van geschillen voor consumenten en ondernemers belicht. Dit verslag is gebaseerd op nationale ADR-verslagen die de bevoegde ADR-autoriteiten om de 4 jaar bij de Commissie indienen en andere vormen van gegevensverzameling (specifieke workshops, openbare raadpleging, studies, enz.).
ADR-gerelateerde studies