22 ta’ Novembru - Biex tipproteġi n-negozji u l-unitajiet domestiċi tal-UE minn episodji ta’ prezzijiet għoljin b’mod eċċessiv tal-gass fl-UE, il-Kummissjoni pproponiet Mekkaniżmu ta' Korrezzjoni tas-Suq, strument temporanju u mmirat sew biex jintervjeni awtomatikament fis-swieq tal-gass f’każ ta’ żidiet qawwija estremi tal-gass. Il-mekkaniżmu l-ġdid għandu l-għan li jnaqqas il-volatilità fis-swieq tal-gass Ewropej filwaqt li jissalvagwardja s-sigurtà tal-provvista tal-gass.
Il-Kummissjoni ilha din l-aħħar sena tindirizza l-kwistjoni taż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija. Mill-invażjoni tal-Ukrajna mir-Russja u l-użu tar-Russja tar-riżorsi tal-enerġija bħala arma, is-sitwazzjoni fis-suq tal-enerġija marret għall-agħar b’mod konsiderevoli.
Minkejja t-tnaqqis sinifikanti fil-provvisti tal-enerġija Russi – minn 45% tal-importazzjonijiet tagħna tal-gass is-sena l-oħra, għal 14% biss f’Settembru 2022 – l-Ewropa rnexxielha ssib provvisti alternattivi u naqqset id-domanda tagħha biex tikkumpensa għan-nuqqas.
Ħadna wkoll miżuri biex intaffu l-volatilità tas-suq, u biex ngħinu liċ-ċittadini u lin-negozji billi nidderieġu mill-ġdid id-dħul eċċessiv tas-settur tal-enerġija lejhom.
Bis-saħħa tal-Għodda tal-Prezzijiet tal-Enerġija, l-Istati Membri implimentaw ħafna miżuri fil-livell nazzjonali biex itaffu l-pressjoni tal-prezzijiet fuq iċ-ċittadini u l-industrija. F’Mejju, adottajna l-Pjan REPowerEU biex intemmu d-dipendenza tagħna fuq il-fjuwils fossili Russi mill-aktar fis possibbli.
Biex niżguraw is-sigurtà tal-provvista għax-xtiewi li ġejjin, implimentajna obbligi minimi ġodda għall-ħżin tal-gass u mira ta’ tnaqqis fid-domanda tal-gass ta’ 15% biex jittejjeb il-bilanċ bejn il-provvista u d-domanda fl-Ewropa. L-isforzi biex tiġi ffrankata l-enerġija u jimtela l-ħżin s’issa taw riżultati tajbin.
F’Settembru 2022, ġew adottati miżuri ġodda biex inaqqsu d-domanda għall-elettriku u jużaw l-eċċessi tal-enerġija għall-benefiċċju taċ-ċittadini u l-industrija.
Fit-18 ta’ Ottubru 2022, il-Kummissjoni pproponiet miżuri ġodda għax-xiri konġunt tal-gass, il-mekkaniżmi li jillimitaw il-prezzijiet, u l-użu trasparenti tal-infrastruttura, kif ukoll is-solidarjetà bejn l-Istati Membri u l-ġestjoni tad-domanda. Dan se jipprovdi aktar stabbiltà lis-suq.
Ikoni magħmulin minn Pixel perfect minn www.flaticon.com
Fiġuri ewlenin
Diversfikazzjoni tal-provvisti tagħna
L-UE ilha diversi xhur taħdem ma’ sħab internazzjonali biex tiddiversifika l-provvisti, u żgurat livelli rekord ta’ importazzjoni ta’ gass naturali likwifikat (LNG) u konsenji akbar ta’ gass mill-pipeline.
Kisbiet
- Memorandum ta’ Qbil trilaterali ffirmat bejn l-UE, l-Eġittu u l-Iżrael għall-esportazzjoni tal-gass naturali lejn l-Ewropa
- Memorandum ta’ Qbil mal-Ażerbajġan dwar Sħubija strateġika fil-qasam tal-enerġija
- L-impenn tal-Istati Uniti li jipprovdi lill-UE b’mill-inqas 15-il biljun metru kubu addizzjonali ta’ LNG din is-sena
- Fl-ewwel nofs tal-2022, l-importazzjonijiet tal-LNG mhux Russi żdiedu b’19-il biljun metru kubu (bcm) meta mqabbla mal-istess perjodu s-sena l-oħra. Anki l-importazzjonijiet mill-pipelines mhux Russi żdiedu b’14-il bcm min-Norveġja, l-Ażerbajġan, ir-Renju Unit u l-Afrika ta’ Fuq
Tnaqqis fid-domanda
Biex tnaqqas ir-riskju u l-ispejjeż għall-Ewropa f’każ ta’ qtugħ fil-provvista, il-Kummissjoni adottat Pjan Ewropew għat-Tnaqqis tad-Domanda għall-Gass biex tgħin lill-Istati Membri jnaqqsu d-domanda għall-gass bi 15%.
Il-Pjan huwa bbażat fuq tliet pilastri ta’ azzjoni:
- il-qlib minn gass għal fjuwils alternattivi
- l-inċentivar tat-tnaqqis fil-konsum
- it-tnaqqis tat-tisħin u tat-tkessiħ
Barra minn hekk, il-Pjan jinkludi l-possibbiltà li jiġi ddikjarat stat ta’ twissija tal-UE li jwassal għal tnaqqis obbligatorju fil-konsum tal-gass fl-Istati Membri kollha. Dan huwa sinjal qawwi li l-UE se tagħmel dak kollu li hemm bżonn biex tiżgura s-sigurtà tal-provvista tagħha u tipproteġi lill-konsumaturi tagħha.
Il-Kummissjoni qed timmonitorja mill-qrib il-miżuri għat-tnaqqis fid-domanda. Analiżi preliminari abbażi tar-rappurtar minn 15-il Stat Membru turi li f’Awwissu u f’Settembru 2022 il-konsum tal-gass tal-UE kien 15% inqas mill-medja tal-5 snin preċedenti. Se jkunu meħtieġa sforzi simili kull xahar sa Marzu 2023. L-Istati Membri se jirrappurtaw kull xahrejn dwar il-progress tagħhom. Il-Kummissjoni tinsab lesta li tiskatta t-Twissija tal-UE jew tirrevedi tali miri jekk il-miżuri attwali ma jkunux biżżejjed.
Il-ħżin tal-gass għandu rwol importanti x’jaqdi biex jiggarantixxi s-sigurtà tal-provvista tal-UE, u jkopri, f’xitwa normali, 25-30% tal-gass ikkunsmat fl-UE.
Minn Ġunju 2022, hemm leġiżlazzjoni ġdida li tirrikjedi li l-ħżin tal-gass taħt l-art tal-UE jimtela sa 80% tal-kapaċità sal-1 ta’ Novembru 2022 – u sa 90% fis-snin ta’ wara - biex tiġi żgurata l-provvista għax-xitwa li ġejja.
Xiri ta’ enerġija flimkien
Sabiex tiġi żgurata l-provvista tal-enerġija tal-UE bi prezzijiet affordabbli, il-Kummissjoni u l-Istati Membri stabbilixxew Pjattaforma tal-UE għax-xiri komuni tal-gass, l-LNG u l-idroġenu. Dan huwa mekkaniżmu volontarju ta’ koordinazzjoni, li jappoġġja x-xiri tal-gass u tal-idroġenu għall-Unjoni, billi jagħmel l-aħjar użu mill-piż politiku u tas-suq kollettiv tal-UE.
Diġà nħolqu ħames gruppi reġjonali ta’ Stati Membri fi ħdan il-Pjattaforma. Il-ġbir tad-domanda u x-xiri konġunt tal-gass tal-UE se jippermettu lill-UE tuża l-kapaċità tal-akkwist kollettiv tagħha biex tinnegozja prezzijiet aħjar u tnaqqas ir-riskju li l-Istati Membri jagħmlu offerti ogħla minn ta’ xulxin f’suq li diġà hu ristrett. Dan se jtejjeb ukoll it-trasparenza u jgħin lill-Istati Membri ż-żgħar b’mod partikolari, li jinsabu f’sitwazzjoni inqas favorevoli bħala xerrejja.
Tnaqqis tal-kontijiet għall-unitajiet domestiċi u n-negozji Ewropej
Biex tindirizza ż-żieda drammatika reċenti fil-prezzijiet u ttaffi l-pressjoni fuq l-unitajiet domestiċi u n-negozji Ewropej, f’Settembru l-Kummissjoni pproponiet diversi passi li jinkludu:
- miżuri eċċezzjonali għat-tnaqqis tad-domanda għall-elettriku, li se jgħinu biex titnaqqas l-ispiża tal-elettriku għall-konsumaturi
- miżuri għar-ridistribuzzjoni tad-dħul żejjed fis-settur tal-enerġija lill-klijenti finali
L-ewwel rispons biex jiġu indirizzati l-prezzijiet għoljin huwa li titnaqqas id-domanda. Dan jista’ jkollu impatt fuq il-prezzijiet tal-elettriku u miegħu jġib effett kumplessiv ta’ kalma fis-suq. Abbażi tal-proposti tal-Kummissjoni, l-Istati Membri qablu dwar;
- mira għat-tnaqqis fid-domanda kumplessiva tal-elettriku b’mill-inqas 10%
- obbligu ta’ tnaqqis fid-domanda matul is-sigħat bl-ogħla prezz b’mill-inqas 5%
Billi nnaqqsu d-domanda għall-elettriku b’5% matul is-sigħat bl-ogħla prezz, innaqqsu l-użu tal-gass għall-enerġija b’madwar 4% matul ix-xitwa u nnaqqsu l-pressjoni fuq il-prezzijiet.
Limitu fuq id-dħul għall-ġenerazzjoni tal-enerġija bi prezz baxx
Il-produtturi tal-elettriku “inframarġinali” qed jagħmlu profitti eċċezzjonali peress li l-prezzijiet għoljin tal-gass għollew il-prezz tal-elettriku bl-ingrossa, filwaqt li l-kostijiet tal-ġenerazzjoni tagħhom baqgħu baxxi. Il-Kummissjoni għalhekk ipproponiet limitu massimu temporanju fuq id-dħul tal-UE ta’ €180 għal kull MWh ta’ elettriku prodott minn dawk it-teknoloġiji: nukleari, linjite u sorsi rinnovabbli, fost l-oħrajn.
Kwalunkwe dħul ’il fuq minn dan il-livell se jinġabar mill-Istati Membri u jiġi ridirett lejn il-konsumaturi tal-enerġija biex jittaffa l-impatt tal-prezzijiet għoljin tal-enerġija.
L-Istati Membri jistgħu jużaw dan id-dħul biex:
- Jagħtu kumpens lill-klijenti tal-elettriku għat-tnaqqis tal-konsum tagħhom
- Iwettqu trasferimenti diretti lill-klijenti
- Inaqqsu l-kostijiet tal-elettriku tal-klijenti għal volumi limitati
- Jippromwovu investimenti mill-klijenti f’sorsi ta’ enerġija rinnovabbli u fl-effiċjenza enerġetika
- Jagħtu kumpens lill-fornituri li jwasslu l-elettriku lill-klijenti bi prezzijiet inqas mill-kostijiet
Kontribuzzjoni ta’ solidarjetà mill-kumpaniji tal-fjuwils fossili
Il-kumpaniji taż-żejt, tal-gass, tal-faħam u tar-raffineriji għamlu wkoll profitti kbar f’dawn l-aħħar xhur, l-aktar minħabba t-tfixkil fis-suq tal-enerġija xprunat mill-invażjoni Russa tal-Ukrajna, aktar milli minħabba deċiżjonijiet jew investimenti kummerċjali. Dawn il-kumpaniji mhumiex affettwati mill-miżuri msemmija hawn fuq. Fl-interess tas-solidarjetà u l-ġustizzja, is-sorsi kollha tal-enerġija jridu jgħinu biex jittaffa l-impatt li kellhom il-prezzijiet għoljin fuq il-kontijiet tal-konsumatur. Biex tikseb dan, il-Kummissjoni pproponiet kontribuzzjoni temporanja ta’ solidarjetà fuq il-profitti surplus iġġenerati minn attivitajiet fis-setturi tal-fjuwils fossili fl-2022.
Kif tkun taħdem il-kontribuzzjoni ta’ solidarjetà:
- Tinġabar fuq il-profitti żejda fl-2022 u/jew fl-2023
- Tkopri profitti li huma ogħla minn żieda ta’ 20% fuq il-profitti medji tat-tliet snin preċedenti
- L-Istati Membri se jiġbru dan id-dħul
- Stmat li jiġġeneraw madwar €25 biljun biex jgħin jitnaqqsu l-kontijiet tal-enerġija
Tisħiħ tas-solidarjetà tal-UE
Is-solidarjetà hija l-pedament tal-Unjoni, u tirfed l-effiċjenza tal-azzjoni tagħha. Ħames snin wara li ntlaħaq qbil dwar ir-Regolament dwar is-Sigurtà tal-Provvista, ġew iffirmati biss 6 ftehimiet bilaterali ta’ solidarjetà bejn l-Istati Membri, mill-40 possibbli. Dan huwa bil-mod wisq, u l-Kummissjoni pproponiet li tistabbilixxi regoli prestabbiliti dwar is-solidarjetà, li se jiżguraw li Stat Membru li jkun qed jiffaċċja emerġenza jirċievi l-gass mill-oħrajn bi skambju għal kumpens ġust.
L-obbligu li tiġi pprovduta solidarjetà se jiġi estiż għall-Istati Membri mhux konnessi li għandhom faċilitajiet tal-LNG diment li l-gass ikun jista’ jiġi ttrasportat lejn l-Istat Membru fejn ikun meħtieġ.
Investiment fl-infrastruttura
Bl-investimenti tagħna fit-terminals tal-LNG u l-interkonnetturi tal-gass, kull Stat Membru issa jista’ jirċievi provvisti tal-gass minn mill-anqas żewġ sorsi, u l-flussi fid-direzzjoni opposta huma possibbli bejn il-ġirien. Skont ir-Regolament dwar is-Sigurtà tal-Provvista tal-Gass, l-Istati Membri jrid ikollhom fis-seħħ pjanijiet nazzjonali ta’ azzjoni preventiva u pjanijiet ta’ emerġenza, u mekkaniżmu ta’ solidarjetà li jiżgura l-provvista lill-“klijenti protetti” fil-pajjiżi ġirien jekk tinqala’ emerġenza serja.
Kisbiet
- Fl-1 ta’Mejju 2022, l-Interkonnettur tal-Gass bejn il-Polonja u l-Litwanja beda l-operat kummerċjali tiegħu li jsaħħaħ opzjonijiet ġodda u r-reżiljenza tas-suq Baltiku tal-gass kollu kemm hu u ġie appoġġjat ukoll permezz tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa tal-Kummissjoni Ewropea
- Fl-1 ta’ Ottubru 2022, ġie inawgurat l-Interkonnettur tal-Gass bejn il-Greċja u l-Bulgarija
Is-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli huma l-iktar tip ta’ enerġija nadifa u rħisa disponibbli, u jistgħu jkunu ġġenerati b’mod domestiku, filwaqt li jnaqqsu l-bżonn tagħna fuq l-importazzjonijiet tal-enerġija. L-adozzjoni kontinwa tal-enerġija rinnovabbli fil-ġenerazzjoni tal-enerġija, fl-industrija, fil-bini u fit-trasport se jaċċelleraw l-indipendenza tagħna, jagħtu spinta lit-tranżizzjoni ekoloġika, u jnaqqsu l-prezzijiet tul iż-żmien. Il-Kummissjoni pproponiet li żżid il-mira tal-UE għall-2030 rigward l-enerġija rinnovabbli, minn 40% għal 45%.
Bil-pjan REPowerEU, il-kapaċitajiet totali ta’ ġenerazzjoni tal-enerġija rinnovabbli jkunu ta’ 1236 GW sal-2030, meta mqabbla ma’ 1067 GW previsti taħt Lesti għall-mira ta’ 55%.
Appoġġ lill-unitajiet domestiċi u n-negozji: Eżempji reċenti
- Il-Kummissjoni approvat, skont ir-regoli tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat, skema Pollakka biex tikkumpensa parzjalment lill-kumpaniji intensivi fl-enerġija għal prezzijiet ogħla tal-elettriku li jirriżultaw minn kostijiet indiretti tal-emissjonijiet.
- Il-Kummissjoni approvat miżura Spanjola ta’ €220 miljun biex tappoġġja lil Cobra Instalaciones y Servicios, S.A. fil-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli. Il-miżura tikkontribwixxi għall-kisba tal-Istrateġija tal-UE għall-Idroġenu u l-miri tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, filwaqt li tgħin biex titnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili Russi u titħaffef it-tranżizzjoni ekoloġika f’konformità mal-Pjan REPowerEU.
- Il-Kummissjoni approvat, skont ir-regoli tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat, mekkaniżmu ta’ kapaċità Finlandiż ta’ €150 miljun biex tissalvagwardja s-sigurtà tal-provvista tal-elettriku fil-Finlandja. Il-miżura se tgħin ukoll biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tas-CO2 fis-settur tal-elettriku, f’konformità mal-Patt Ekoloġiku tal-UE, u se tikkontribwixxi għall-objettivi tal-Pjan REPowerEU biex titnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili Russi.
Azzjonijiet ta’ ffrankar tal-enerġija: kif tista’ tikkontribwixxi
Azzjonijiet ta’ ffrankar tal-enerġija - skeda taż-żmien
- 22 ta' Novembru 2022
Il-Kummissjoni tipproponi strument ġdid biex tillimita ż-żidiet qawwija u eċċessivi fil-prezzijiet tal-gass
- 30 ta' Settembru 2022
Ftehim tal-Ministri tal-Enerġija fuq ir-Regolament dwar intervent ta’ emerġenza biex jiġu indirizzati l-prezzijiet għoljin tal-enerġija
- 14 ta' Settembru 2022
Proposta għal regolament ġdid ta’ emerġenza biex jindirizza l-prezzijiet għoljin tal-gass fl-UE u jiżgura s-sigurtà tal-provvista matul din ix-xitwa.
- 26 ta' Lulju 2022
Ftehim tal-Ministri tal-Enerġija fuq ir-Regolament dwar miżuri kkoordinati għat-tnaqqis tad-domanda għall-gass
- 20 ta' Lulju 2022
Proposta tal-Kummissjoni għal Regolament dwar miżuri kkoordinati għat-tnaqqis tad-domanda għall-gass u Komunikazzjoni “Insalvaw il-gass għal xitwa sikura”
- 27 ta' Ġunju 2022
Adozzjoni tar-Regolament dwar il-Ħżin tal-Gass
- 18 ta' Mejju 2022
Il-Kummissjoni tippreżenta l-Pjan REPowerEU
- 23 ta' Marzu 2022
Proposta tal-Kummissjoni biex jiġi emendat ir-Regolament dwar is-Sigurtà tal-Provvista tal-Gass u Komunikazzjoni “Sigurtà tal-provvista u prezz affordabbli tal-enerġija”
- 8 ta' Marzu 2022
Komunikazzjoni “REPowerEU”: Azzjoni konġunta tal-UE għal enerġija aktar affordabbli, sikura u sostenibbli”
- 13 ta' Ottubru 2021
Il-Komunikazzjoni “L-indirizzar taż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija: sett ta' għodod għall-azzjoni u l-appoġġ”
Dokumenti