Κυρώσεις σχετικά με την ενέργεια

Στόχευση των εσόδων της Ρωσίας από το πετρέλαιο

Η ΕΕ απαγόρευσε τη δια θαλάσσης εισαγωγή αργού πετρελαίου και προϊόντων διύλισης πετρελαίου από τη Ρωσία. Ο αντίκτυπος της απαγόρευσης των εισαγωγών πετρελαίου είναι σημαντικός για τη Ρωσία. Περίπου το ήμισυ των συνολικών εξαγωγών πετρελαίου της χώρας απορροφάται από την ΕΕ. Το 2021 η ΕΕ εισήγαγε από τη Ρωσία πετρέλαιο αξίας 71 δισ. ευρώ: αργό πετρέλαιο (48 δισ. ευρώ) και προϊόντα διύλισης πετρελαίου (23 δισ. ευρώ). Η απώλεια αυτής της κορυφαίας επικερδούς αγοράς έχει σημαντικό διαρθρωτικό αντίκτυπο στη Ρωσία, ο προϋπολογισμός της οποίας εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τα εν λόγω έσοδα από το πετρέλαιο. 

Τα ανώτατα όρια τιμών, τα οποία συμφωνήθηκαν με τον συνασπισμό για τον καθορισμό ανώτατων τιμών και τη G7, μείωσαν περαιτέρω τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο και συνέβαλαν επίσης στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων αγορών ενέργειας. Τα ανώτατα όρια τιμών εμποδίζουν τις επιχειρήσεις της ΕΕ, για παράδειγμα, να παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς ή ασφάλισης για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου πάνω από το ανώτατο όριο. Επί του παρόντος ισχύουν τρία ανώτατα όρια τιμών για τις εξαγωγές

• ρωσικού αργού πετρελαίου διά θαλάσσης, η μέγιστη τιμή του οποίου έχει καθοριστεί στα 47,6 USD ανά βαρέλι, σύμφωνα με τη 18η δέσμη κυρώσεων
• προϊόντων πετρελαίου που πωλούνται σε υψηλότερη τιμή από το αργό πετρέλαιο, όπως το ντίζελ, η κηροζίνη και η βενζίνη, η τιμή των οποίων έχει καθοριστεί στα 100 USD ανά βαρέλι
• προϊόντων πετρελαίου που πωλούνται σε χαμηλότερη τιμή από το αργό πετρέλαιο, όπως το μαζούτ και η νάφθα, με τιμή 45 USD ανά βαρέλι

Η 18η δέσμη κυρώσεων εισήγαγε επίσης έναν αυτόματο και δυναμικό μηχανισμό για μελλοντικές επανεξετάσεις του ανώτατου ορίου τιμών του πετρελαίου. Με το νέο σύστημα διασφαλίζεται ότι το ανώτατο όριο θα είναι πάντα χαμηλότερο κατά 15 % από τη μέση αγοραία τιμή για το αργό πετρέλαιο Urals κατά το τελευταίο εξάμηνο, κάτι που θα οδηγήσει τόσο σε προβλεψιμότητα για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και σε πτωτική πίεση όσον αφορά τα ρωσικά ενεργειακά έσοδα.

Επιπροσθέτως, για την αντιμετώπιση του «σκιώδους στόλου» που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να παρακάμψει το ανώτατο όριο τιμών, η G7 και ο συνασπισμός για τον καθορισμό ανώτατων τιμών πρόσφατα θέσπισαν μέτρα για τη στενή παρακολούθηση της πώλησης δεξαμενόπλοιων σε τρίτες χώρες. 

Άλλα μέτρα στον τομέα της ενέργειας:

• απαγόρευση των εισαγωγών όλων των μορφών ρωσικού άνθρακα
• απαγόρευση των εισαγωγών υγροποιημένου αερίου πετρελαίου (LPG), η οποία θα έχει επίπτωση σε ετήσιες εισαγωγές αξίας άνω του 1 δισ. ευρώ, με εξαίρεση τις υφιστάμενες συμβάσεις για μέγιστη περίοδο 12 μηνών
• απαγόρευση των εισαγωγών μιας παραλλαγής LPG που χρησιμοποιείται για την παράκαμψη των υφιστάμενων περιορισμών
• απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) από την 1η Ιανουαρίου 2027 για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις και εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος των κυρώσεων για τις βραχυπρόθεσμες συμβάσεις
• απαγόρευση μελλοντικών επενδύσεων και εξαγωγών σε υπό κατασκευή έργα ΥΦΑ στη Ρωσία
• απαγόρευση της χρήσης λιμένων της ΕΕ για τη μεταφόρτωση ρωσικού ΥΦΑ
• απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού ΥΦΑ σε συγκεκριμένους τερματικούς σταθμούς που δεν είναι συνδεδεμένοι με το δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ
• απαγόρευση της παροχής αγαθών, τεχνολογίας και υπηρεσιών για ρωσικά έργα ΥΦΑ και αργού πετρελαίου
• απαγόρευση νέων ενωσιακών επενδύσεων στον ρωσικό εξορυκτικό τομέα, με εξαίρεση ορισμένες πρώτες ύλες
• απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων τεχνολογιών διύλισης, καθιστώντας δυσκολότερη και δαπανηρότερη για τη Ρωσία την αναβάθμιση των διυλιστηρίων πετρελαίου
• εκτεταμένη απαγόρευση νέων επενδύσεων σε ολόκληρο τον ρωσικό ενεργειακό τομέα, με περιορισμένες εξαιρέσεις για τη μη στρατιωτική πυρηνική ενέργεια και τη μεταφορά επιστροφής ορισμένων ενεργειακών προϊόντων στην ΕΕ
• απαγόρευση σε Ρώσους υπηκόους ή σε ρωσικές οντότητες να δεσμεύουν δυναμικότητα αποθήκευσης αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ
• λήξη της δυνατότητας εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών για τη Γερμανία και την Πολωνία.
• απαγόρευση της προσωρινής αποθήκευσης ή της υπαγωγής σε καθεστώτα ελεύθερης ζώνης ρωσικού αργού πετρελαίου ή προϊόντων πετρελαίου σε λιμένες της ΕΕ
• απαγόρευση της εξαγωγής, προμήθειας ή παροχής στη Ρωσία λογισμικού εξερεύνησης για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου
• απαγόρευση συναλλαγών για τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2
• απαγόρευση συναλλαγών με τους κολοσσούς πετρελαίου και φυσικού αερίου Rosneft και Gazprom Neft
• απαγόρευση των εισαγωγών προϊόντων διύλισης πετρελαίου που προέρχονται από ρωσικό αργό πετρέλαιο
• μέτρα που στοχεύουν τους φορείς εκμετάλλευσης τρίτων χωρών οι οποίοι διευκολύνουν τη ροή εσόδων της αγοράζοντας ρωσικό αέριο ή καθιστώντας δυνατή τη λειτουργία του σκιώδους στόλου της