Commissie stelt maatregelen voor om de grensbeveiliging te versterken en hybride dreigingen tegen te gaan

Aan de oostgrens van de EU is het aantal migranten dat aankomt, aanzienlijk gestegen. In 2024 is het aantal mensen dat de EU binnenkomt aan de Belarussische grens, met 66 % gestegen ten opzichte van 2023. Rusland en Belarus misbruiken mensen met een Russisch studenten- of toeristenvisum, door hen in een daad van vijandigheid te gebruiken als politiek instrument om de samenleving van de EU te destabiliseren en zo misbruik te maken van het EU-beginsel van het recht op asiel. Deze hybride oorlogvoering moet worden tegengegaan. Daarom heeft de EU een reeks maatregelen genomen om de EU-landen beter in staat te stellen zich tegen deze hybride dreiging te verzetten en de veiligheid aan de buitengrenzen van de EU te versterken. 

Het gaat om de volgende maatregelen: 

• de uitdagingen aan de landbuitengrenzen van de EU met Rusland en Belarus en de bedreiging voor de veiligheid van de Unie in kaart brengen. De Europese Commissie zal de EU-landen ondersteunen om te voorkomen dat Rusland en Belarus de Europese beginselen en waarden, waaronder het recht op asiel, tegen de EU gebruiken; 
• de beleidsrespons en operationele ondersteuning van de EU versterken. In Finland, Letland, Litouwen en Polen zijn reeds verschillende EU-maatregelen genomen tegen het inzetten van migranten als wapen. Om de grensbewaking aan de grenzen met Rusland en Belarus verder te verbeteren, stelt de EU nu 170 miljoen euro beschikbaar voor de modernisering van elektronisch bewakingsmaterieel, de verbetering van telecommunicatienetwerken, de uitrol van mobiele detectieapparatuur en de bestrijding van indringing van drones; 
• het rechtskader vaststellen. De EU-landen zijn wettelijk verplicht om de buitengrenzen van de EU te beschermen, met inachtneming van de grondrechten en het beginsel van non-refoulement (de garantie dat niemand mag worden teruggestuurd naar een land waar hij het slachtoffer zou worden van foltering, wrede, onmenselijke of onterende behandeling). In het licht van de huidige hybride dreiging en in overeenstemming met de EU-Verdragen kunnen de EU-landen nationale maatregelen nemen die van invloed kunnen zijn op de grondrechten, zoals het recht op asiel. Dergelijke maatregelen moeten uitzonderlijk, tijdelijk, evenredig en voor duidelijk omschreven gevallen zijn; 
• de samenwerking met de Unie en andere lidstaten intensiveren. De getroffen EU-landen wordt verzocht nauw samen te werken met de EU en andere EU-landen om te zorgen voor consistentie en doeltreffendheid van alle gerelateerde maatregelen. 

De Unie zal de EU-landen altijd steunen bij hun inspanningen om te zorgen voor een veilige en beveiligde Unie met een volledig functionerend Schengengebied, ten behoeve van alle EU-burgers. De EU-landen moeten gebruikmaken van alle mogelijkheden die de EU-wetgeving biedt, terwijl de Commissie bereid is samen te werken met de landen die uitzonderlijke maatregelen nemen. 

Meer informatie 

Een nieuw tijdperk voor Europese defensie en veiligheid 

Mededeling over de bestrijding van hybride dreigingen als wapen tegen migratie en de versterking van de veiligheid aan de buitengrenzen van de EU 

Middelen van het instrument voor grensbeheer en visa (BMVI)): 

Persbericht: Commissie intensiveert steun voor lidstaten om de veiligheid van de EU te versterken en de inzet van migratie als wapen tegen te gaan