Δράσεις βιώσιμης κατανάλωσης

Δέσμευση της Coca-Cola να βελτιώσει τους ισχυρισμούς περί ανακύκλωσης στα πλαστικά μπουκάλια

Τον Νοέμβριο του 2023, η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) εξέδωσε εξωτερική προειδοποίηση κατά των εταιρειών εμφιάλωσης που περιλαμβάνουν διαφημιστικά μηνύματα με περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς σε πλαστικά μπουκάλια.

Μετά από αυτή την προειδοποίηση, η εταιρεία Coca-Cola επικοινώνησε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ξεκίνησε οικειοθελώς διάλογο με το δίκτυο CPC υπό την καθοδήγηση του Σουηδικού Οργανισμού Καταναλωτών και της ουγγρικής αρχής ανταγωνισμού.

Ως αποτέλεσμα του διαλόγου, η Coca-Cola δεσμεύτηκε:

• να αντικαταστήσει τους ισχυρισμούς στις ετικέτες των μπουκαλιών όπως «Είμαι μπουκάλι που έχει φτιαχτεί από 100% ανακυκλωμένο πλαστικό» (με χωριστή δήλωση αποποίησης ευθύνης σε διαφορετική γραμματοσειρά στην οποία αναγράφεται «μπουκάλι, όχι ετικέτα και πώμα») με σαφέστερες δηλώσεις, όπως «Το μπουκάλι αυτό, με εξαίρεση την ετικέτα και το πώμα, έχει φτιαχτεί από 100% ανακυκλωμένο πλαστικό»
• να αντικαταστήσει τους ισχυρισμούς στις ετικέτες των μπουκαλιών όπως «Ανακύκλωσέ με ξανά» με την ένδειξη «Ανακύκλωσέ με», ώστε να προωθείται η διάθεση των κενών μπουκαλιών με τρόπο που καθιστά σαφέστερο για τους καταναλωτές ότι δεν υπάρχει κλειστός βρόχος όσον αφορά τη διαδικασία ανακύκλωσης
• να διασφαλίσει ότι η συνολική εντύπωση που δημιουργούν η ετικέτα και το μάρκετινγκ δεν λειτουργεί παραπλανητικά για τους καταναλωτές όσον αφορά τα περιβαλλοντικά οφέλη της συσκευασίας, για παράδειγμα μέσω του συνδυασμού τους με άλλους οικολογικούς ισχυρισμούς ή σύμβολα
• να διασφαλίσει ότι οι εκστρατείες ψηφιακού μάρκετινγκ στους ιστοτόπους της Coca-Cola και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντανακλούν το περιεχόμενο αυτών των δεσμεύσεων.

Ως επόμενα βήματα, οι εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών θα παρακολουθούν την εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων.

Υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι αρχές θα αξιολογήσουν επίσης τις πρακτικές άλλων μεγάλων εταιρειών εμφιάλωσης που δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά και, αν χρειαστεί, θα απαιτήσουν από αυτές τις εταιρείες να τηρήσουν τις ίδιες δεσμεύσεις.

Δεξαμενές AdBlue σε αυτοκίνητα Stellantis

Μετά τις προειδοποιήσεις που εξέδωσαν ενώσεις καταναλωτών στην Ιταλία και την Ισπανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση Καταναλωτών (BEUC) κάλεσε το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC) να κινήσει έρευνα σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τεχνικά ζητήματα που αφορούν τις δεξαμενές AdBlue σε ορισμένα ντιζελοκίνητα οχήματα που έχουν κατασκευαστεί από τη Stellantis.

Το AdBlue είναι ένα υγρό σχεδιασμένο για κινητήρες ντιζελοκίνητων οχημάτων που έχει σκοπό να καθιστά δυνατή τη λειτουργία του συστήματος SCR (σύστημα επιλεκτικής καταλυτικής αναγωγής) και, εντέλει, να μειώνει τις επιβλαβές εκπομπές οξειδίου του αζώτου.  

Οι πελάτες διαμαρτυρήθηκαν ότι το ενσωματωμένο λογισμικό σε ορισμένα ντιζελοκίνητα οχήματα που κατασκευάστηκαν από τη Stellantis (όπως τα οχήματα Peugeot, Citroën, DS και Opel) μεταξύ Ιανουαρίου 2014 και Αυγούστου 2020 εμφάνιζε εσφαλμένη ένδειξη ότι η δεξαμενή AdBlue ήταν σχεδόν ή εντελώς κενή. Ως εκ τούτου, ο κινητήρας σταματούσε χωρίς να υπάρχει δυνατότητα επανεκκίνησης, κάτι που συνεπαγόταν δαπανηρές επισκευές για τους ιδιοκτήτες.

Η Stellantis διευκρίνισε ότι έχουν εμφανιστεί τεχνικά ζητήματα που σχετίζονται με τη δεξαμενή ουρίας σε παλαιότερες γενιές οχημάτων, ενώ τα νεότερα οχήματα είναι εξοπλισμένα με βελτιωμένα κατασκευαστικά στοιχεία.  

Μέτρα αποζημίωσης που συμφώνησε η Stellantis  

Τον Σεπτέμβριο του 2023 η ιταλική αρχή ανταγωνισμού (AGCM) διερεύνησε το ζήτημα και συμφώνησε με τη Stellantis μια σειρά από μέτρα αποζημίωσης για τους καταναλωτές στην Ιταλία.

Μετά από διάλογο με την Επιτροπή και το δίκτυο CPC, η Stellantis συμφώνησε να επεκτείνει τα μέτρα αυτά σε όλα τα κράτη μέλη, προσφέροντας κάποιες πρόσθετες δεσμεύσεις όπως, μεταξύ άλλων:

• Επέκταση της ειδικής κάλυψης για τις μάρκες οχημάτων της Stellantis (Peugeot, Citroën, DS και Opel). Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην εγγύηση, η κάλυψη του κόστους των εξαρτημάτων από τη Stellantis θα παραταθεί στα 8 έτη από την ημερομηνία κατασκευής του εκάστοτε οχήματος, ανάλογα με την ηλικία και τα διανυθέντα χιλιόμετρα του οχήματος. Ως εκ τούτου, για τα οχήματα που κατασκευάστηκαν τον Αύγουστο του 2020, η κάλυψη θα διαρκέσει έως το 2028. Για τα επιλέξιμα οχήματα ηλικίας έως 5 ετών που έχουν διανύσει έως 150.000 χιλιόμετρα, η Stellantis παρέχει αποζημίωση για το 100 % του κόστους των εξαρτημάτων. Εάν το όχημα είναι μεταξύ 5 και 8 ετών, η εταιρεία καλύπτει ποσοστό μεταξύ 30 % και 90 % του κόστους των εξαρτημάτων, ανάλογα με τα διανυθέντα χιλιόμετρα.
• Συμπλήρωση της ειδικής κάλυψης με ποσό ύψους 30 ευρώ για το κόστος εργασίας, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις αντιπροσωπεύει περίπου το 20 % του μέσου κόστους εργασίας.
• Κάλυψη του 100 % του κόστους των ανταλλακτικών και της εργασίας για τους καταναλωτές που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα (για πελάτες που απευθύνθηκαν σε εξουσιοδοτημένο επισκευαστή για να αντικαταστήσουν ξανά τη δεξαμενή ουρίας, εντός 50.000 χλμ. ή 24 μηνών από την προηγούμενη αντικατάσταση που πραγματοποιήθηκε σε εξουσιοδοτημένο επισκευαστή και τεκμηριώνεται με τιμολόγιο. Εξαιρούνται τα μεταχειρισμένα οχήματα, ενώ το μέτρο ισχύει έως τον Αύγουστο του 2028).
• Αναδρομική εφάπαξ αποζημίωση για τους καταναλωτές που έλαβαν επιστροφή χρημάτων από την 1η Ιανουαρίου 2021 και μετά, η οποία ήταν λιγότερο ευνοϊκή σε σχέση με τη διευρυμένη ειδική κάλυψη.
• Διοργάνωση επιμορφώσεων για το δίκτυο διανομής και το προσωπικό εξυπηρέτησης πελατών, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές ενημερώνονται σωστά σχετικά με την κάλυψη που τους παρέχεται. =

Η Stellantis θα δημιουργήσει επίσης ειδική πλατφόρμα για το αναδρομικό μέτρο, όπου οι καταναλωτές που έχουν ήδη λάβει κάποιο ποσό στο παρελθόν θα μπορούν να υπολογίσουν την επιπλέον αποζημίωση που δικαιούνται. Η πλατφόρμα θα είναι διαθέσιμη στα μέσα Ιανουαρίου του 2025.  

«Πράσινο ξέπλυμα» στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών

Μετά από διάλογο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρχές του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC), 21 αεροπορικές εταιρείες δεσμεύτηκαν να αλλάξουν τις πρακτικές τους όσον αφορά τους παραπλανητικούς περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς.

Αυτή η συντονισμένη δράση, με επικεφαλής τη βελγική Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Επιθεώρησης, την ολλανδική Αρχή για τους Καταναλωτές και τις Αγορές, τη νορβηγική Αρχή Καταναλωτών και την ισπανική Γενική Διεύθυνση Καταναλωτών, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2023, μετά από καταγγελία που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) για παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με το κλίμα από 17 ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες.

Οι αεροπορικές εταιρείες συζήτησαν τις ακόλουθες δεσμεύσεις:

1. να διευκρινίζουν ότι οι εκπομπές CO₂ από μια συγκεκριμένη πτήση δεν μπορούν να εξουδετερωθούν, να αντισταθμιστούν ή να μειωθούν άμεσα μέσω εισφορών ή πληρωμών
2. να χρησιμοποιούν τον όρο «βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα» (SAF) μόνο όταν αυτός τεκμηριώνεται κατάλληλα
3. να μη χρησιμοποιούν ασαφείς οικολογικούς όρους ή εικόνες και να δηλώνουν με σαφήνεια ότι οι αερομεταφορές είναι ένας εξαιρετικά ρυπογόνος κλάδος
4. να αποσαφηνίζουν τους ισχυρισμούς που σχετίζονται με μελλοντικές περιβαλλοντικές επιδόσεις (π.χ. για μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου)
5. να παρουσιάζουν τους υπολογισμούς των εκπομπών CO₂ με σαφήνεια και διαφάνεια σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία
6. να παρέχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία και πληροφορίες που να τεκμηριώνουν τυχόν συγκρίσεις περιβαλλοντικών επιδόσεων.

Όλες οι αεροπορικές εταιρείες συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, να κάνουν αλλαγές στις πρακτικές τους, και ιδίως να καταργήσουν τις δηλώσεις που ισχυρίζονται ότι οι εκπομπές CO₂ από μεμονωμένες πτήσεις μπορούν να εξουδετερωθούν, να αντισταθμιστούν ή να μειωθούν άμεσα μέσω πληρωμών για έργα για το κλίμα ή εναλλακτικά αεροπορικά καύσιμα. Παρακάτω παρατίθεται αναλυτικός πίνακας με τις δεσμεύσεις που συμφωνήθηκαν για κάθε αεροπορική εταιρεία.

Οι εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών θα παρακολουθούν την έγκαιρη εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων. Όταν οι δεσμεύσεις θεωρούνται ανεπαρκείς ή δεν εφαρμόζονται ορθά, οι αρχές μπορούν να λάβουν μέτρα επιβολής για να ευθυγραμμίσουν τις πρακτικές των αεροπορικών εταιρειών με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών και να διασφαλίσουν θεμιτό ανταγωνισμό και ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρο τον τομέα των αερομεταφορών.

Zalando

Μετά από διάλογο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών, η Zalando δεσμεύτηκε να αφαιρέσει τα σήματα και τα εικονίδια βιωσιμότητας που εμφανίζονται δίπλα σε προϊόντα που προσφέρονται στην πλατφόρμα της. Οι ισχυρισμοί αυτοί μπορούν να παραπλανήσουν τους καταναλωτές σχετικά με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των προϊόντων.    

Το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC), υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με επικεφαλής τέσσερις αρχές από τη Γερμανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία, ξεκίνησε συντονισμένη δράση με τη Zalando τον Απρίλιο του 2022. Σε αυτό το στάδιο, το κύριο σημείο που προβλημάτιζε το δίκτυο ήταν η χρήση ενός σήματος βιωσιμότητας από τη Zalando. Κατά τη διάρκεια της συντονισμένης δράσης και ως αποτέλεσμα αυτής, η Zalando κατάργησε το σήμα βιωσιμότητας και δεσμεύτηκε να μην το χρησιμοποιήσει στο μέλλον. Ωστόσο, εξακολουθούσαν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με παραπλανητικά περιβαλλοντικά εικονίδια τα οποία εισήγαγε η Zalando μετά την κατάργηση του σήματος βιωσιμότητας. Το δίκτυο CPC ανησυχούσε επίσης σχετικά με την παρουσίαση και τη λειτουργία του φίλτρου και τα απαιτούμενα αποδεικτικά στοιχεία για την τεκμηρίωση των περιβαλλοντικών ισχυρισμών.  

Ως αποτέλεσμα του διαλόγου με το δίκτυο CPC, η Zalando δεσμεύτηκε: 

• να αφαιρέσει το σήμα βιωσιμότητας που χρησιμοποιούσε αρχικά από όλες τις ιστοσελίδες. 
• να αφαιρέσει όλα τα παραπλανητικά περιβαλλοντικά εικονίδια που εμφανίζονταν δίπλα σε προϊόντα (όπως ένα φύλλο ή ένα δέντρο).  
• να μη χρησιμοποιεί πλέον τον όρο «βιωσιμότητα» ή άλλους όρους που υποδεικνύουν περιβαλλοντικό και/ή ηθικό όφελος, χωρίς να παρέχει κάποια διευκρίνιση σε κοντινή απόσταση από αυτόν τον ισχυρισμό. Αντ’ αυτού, η Zalando θα χρησιμοποιεί τον όρο «Πρότυπο προϊόντος», ή παρόμοια φράση, με σαφείς πληροφορίες σχετικά με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένου ποσοστού που θα δηλώνει κατά πόσον το προϊόν αποτελείται π.χ. από ανακυκλωμένα υλικά. 
• να αφαιρέσει τα εικονίδια και τον όρο «βιωσιμότητα» και από το φίλτρο και, αντ’ αυτού, να εισαγάγει τον όρο «πρότυπο προϊόντος», δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να φιλτράρουν και να επιλέγουν προϊόντα με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. 
• να τροποποιήσει τη λειτουργία αντιστοίχισης («match any») του φίλτρου, ώστε να είναι δυνατή η επιλογή προϊόντων βάσει ενός μόνο κριτηρίου σε σχέση με ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. 
• να παρέχει σαφείς και συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό και/ή ηθικό όφελος του προϊόντος στη σελίδα στοιχείων του προϊόντος, π.χ. το ή τα χαρακτηριστικά του προϊόντος μαζί με το ή τα συγκεκριμένα ποσοστά.  
• να αναδιαμορφώσει τη «σελίδα βιωσιμότητας» εισάγοντας δύο νέες ιστοσελίδες, μία με περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πρότυπα προϊόντων και μία με πληροφορίες σχετικά με τις προσεγγίσεις και τις στρατηγικές της Zalando όσον αφορά τη βιωσιμότητα.  
• να διασφαλίσει ότι οι περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί της σχετίζονται με πτυχές που είναι σημαντικές όσον αφορά τις επιπτώσεις του προϊόντος στο περιβάλλον.