Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności to tymczasowy instrument będący podstawą NextGenerationEU – planu, dzięki któremu UE wyjdzie z obecnego kryzysu silniejsza i bardziej odporna.
Za pośrednictwem tego instrumentu Komisja pozyskuje środki finansowe poprzez zaciąganie pożyczek na rynkach kapitałowych (emitując obligacje w imieniu UE). Są one następnie dostępne dla państw członkowskich w celu realizacji ambitnych reform i inwestycji, które:
- sprawią, że ich gospodarki i społeczeństwa będą bardziej zrównoważone, odporne i przygotowane na transformację ekologiczną i cyfrową, zgodnie z priorytetami UE
- stanowią odpowiedź na wyzwania wskazane w zaleceniach dla poszczególnych krajów w ramach europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej i społecznej.
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności jest również istotny dla realizacji planu REPowerEU, reakcji Komisji na trudności społeczno-gospodarcze i zakłócenia na światowym rynku energii spowodowane inwazją Rosji na Ukrainę.
- Instrument wszedł w życie 19 lutego 2021 r. Finansuje on reformy i inwestycje w państwach członkowskich dokonane od początku pandemii w lutym 2020 r. do 31 grudnia 2026 r. Państwa mogą otrzymać finansowanie do wcześniej uzgodnionej maksymalnej kwoty.
- Aby skorzystać ze wsparcia w ramach instrumentu, rządy UE przedłożyły krajowe plany odbudowy i zwiększania odporności, w których przedstawiły reformy i inwestycje, jakie zamierzają wdrożyć do końca 2026 r., wraz z jasno określonymi celami pośrednimi i końcowymi (tzw. kamieniami milowymi i wartościami docelowymi). Plany musiały przewidywać przeznaczenie co najmniej 37 proc. budżetu na działania w dziedzinie klimatu i 20 proc. na działania cyfrowe.
- Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności opiera się na wynikach. Oznacza to, że Komisja wypłaca kwoty każdemu państwu dopiero po osiągnięciu przez nie uzgodnionych celów pośrednich i końcowych na drodze do ukończenia reform i inwestycji ujętych w ich planie.
- Po osiągnięciu uzgodnionych celów pośrednich i końcowych rządy zwracają się o płatność (maksymalnie dwa razy w roku).
- Komisja ocenia te wnioski o płatność w celu sprawdzenia, czy osiągnięto wyznaczone cele. Jeżeli tak, wypłaca kwoty, które pozyskała na rynkach kapitałowych.
Member States can revise their plans based on the available legal grounds under the RRF Regulation. The Guidance on Recovery and Resilience Plans in the context of REPowerEU of February 2023 describes in detail how Member States can request such amendments.
A revision can be linked to financial aspects, that is:
- to benefit from additional REPowerEU funds;
- to reflect a change in a Member State's maximum financial allocation under the RRF;
- resources needed in order to take up additional RRF loans.
Member States can also amend their plan if they can demonstrate that objective circumstances render the implementation of certain milestones and targets unfeasible. For example, those objective circumstances could be linked to inflation, shortages in the supply chain or the fact that there is a better alternative to fulfil the intended policy objective of a measure.
The RRF Regulation requires that the Commission provides the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions with a mid-term evaluation on the implementation of the Recovery and Resilience Facility. This will be followed by an 'ex post evaluation' in 2028, once the measures included in the recovery plans are fully implemented.
W planie REPowerEU uznano, że Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności może odegrać ważną rolę w osiągnięciu bezpiecznej, przystępnej cenowo i czystej energii. Dzięki dodatkowemu finansowaniu unijnemu instrument pomoże krajom UE w przeprowadzeniu kluczowych reform i inwestycji niezbędnych do szybkiego uzyskania niezależności od rosyjskich paliw kopalnych.
Począwszy od cyklu w 2022 r., proces europejskiego semestru został dostosowany, tak aby uwzględnić utworzenie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz wdrażanie planów odbudowy i zwiększania odporności.
Tablica wyników zawiera przegląd postępów we wdrażaniu instrumentu oraz krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności.
Rozporządzenie w sprawie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności
Wytyczne
Dane liczbowe dotyczące wsparcia
Sprawozdania
Inne dokumenty
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w Twoim kraju.
Państwa członkowskie wykorzystują fundusze udostępnione w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności do wdrażania ambitnych reform i inwestycji, aby ich gospodarki i społeczeństwa stały się bardziej zrównoważone, odporne i przygotowane na transformację ekologiczną i cyfrową. Zapoznaj się z poniższymi stronami, aby dowiedzieć się, jak wygląda plan odbudowy i zwiększania odporności danego kraju i jak jest on wdrażany.
Strony te zawierają wszystkie istotne informacje dotyczące poszczególnych krajów, w tym plany odbudowy i zwiększania odporności, ocenę planów przez Komisję, a także informacje na temat płatności wymaganych przez państwa członkowskie i środków wypłaconych przez Komisję.
W tej sekcji przedstawiono dokumenty dotyczące poszczególnych krajów związane z europejskim semestrem, w szczególności (i) sprawozdania krajowe, (ii) krajowe programy reform i korekty budżetowej, (iii) ocenę tych programów, (iv) zalecenia UE dla poszczególnych krajów oraz (v) projekty planów budżetowych.
Mapa projektów wspieranych przez Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności
Na mapie przedstawiono przykłady reform i inwestycji wspieranych w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w różnych państwach członkowskich. Nie jest to wyczerpująca baza danych projektów wspieranych w ramach instrumentu i będzie ona regularnie aktualizowana w miarę postępów we wdrażaniu. Przedstawione kwoty finansowania odzwierciedlają wstępne szacunki kosztów zawarte w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności.
Zielona transformacja
położenie nacisku na ekologiczne technologie i zdolności – mobilność zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju, efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii oraz przystosowanie się do zmiany klimatu; gospodarka o obiegu zamkniętym i bioróżnorodność.
Polityki na rzecz następnego pokolenia
ułatwienie dostępu do kształcenia ogólnego i zawodowego oraz szkolnictwa wyższego, jak również poprawa ich jakości; położenie nacisku na edukację cyfrową, wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem; wspieranie zatrudnienia ludzi młodych.
Inteligentny i trwały wzrost gospodarczy, sprzyjający włączeniu społecznemu
promowanie przedsiębiorczości, konkurencyjności i uprzemysłowienia; poprawa otoczenia biznesowego; wspieranie badań, rozwoju technologicznego i innowacji, wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw.
Transformacja cyfrowa
promowanie rozwoju sieci o bardzo dużej przepustowości, cyfryzacji usług publicznych, procedur administracyjnych i przedsiębiorstw, w szczególności MŚP; rozwój podstawowych i zaawansowanych umiejętności cyfrowych; wspieranie badań i rozwoju związanych z cyfryzacją oraz wdrażanie zaawansowanych technologii.
Spójność społeczna i terytorialna
poprawa infrastruktury i usług społecznych i terytorialnych, w tym systemów ochrony socjalnej i opieki społecznej, włączenie grup defaworyzowanych; wspieranie zatrudnienia i rozwoju umiejętności; tworzenie stabilnych miejsc pracy wysokiej jakości.
Opieka zdrowotna oraz odporność gospodarcza, społeczna i instytucjonalna
poprawa odporności, dostępności i jakości opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej, w tym środki służące przyspieszeniu ich cyfryzacji; zwiększenie skuteczności systemów administracji publicznej.
Mapa służy wyłącznie celom informacyjnym i nie jest wyczerpującą bazą danych projektów wspieranych z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Na mapie nie pokazano, jak rozmieszczone są projekty finansowane z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności na terenie Unii Europejskiej w różnych obszarach geograficznych ani w sektorach w poszczególnych krajach. Kwoty finansowania w ramach RRF w odniesieniu do środków opierają się na wstępnych szacunkach kosztów przedstawionych w planach odbudowy i zwiększania odporności.
Prezentacja projektów pozostaje bez uszczerbku dla jakiejkolwiek przyszłej oceny przez Komisję w kontekście weryfikacji zadowalającej realizacji kamieni milowych i wartości docelowych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241 ustanawiającym Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
- W sierpniu 2020 r. Komisja Europejska powołała w swoim Sekretariacie Generalnym Grupę Zadaniową ds. Odbudowy i Zwiększania Odporności (RECOVER).
- Wspólnie z Dyrekcją Generalną Komisji do Spraw Gospodarczych i Finansowych RECOVER odpowiada za kierowanie wdrażaniem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. RECOVER koordynuje również europejski semestr i składa sprawozdania przewodniczącemu Komisji.
- Ta grupa ekspertów służy Komisji i rządom krajowym jako ważne forum wymiany poglądów na temat aspektów przekrojowych pojawiających się w kontekście wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
- Grupa składa się z członków krajowych organów koordynujących wdrażanie planów odbudowy i zwiększania odporności, a przewodniczy jej wspólnie grupa zadaniowa RECOVER ustanowiona w Sekretariacie Generalnym Komisji Europejskiej i Dyrekcja Generalna ds. Gospodarczych i Finansowych. Grupa spotyka się okresowo z ekspertami z każdego kraju UE w celu wymiany poglądów na temat realizacji krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności.
- Ponadto ułatwia i promuje wymianę dobrych praktyk w odniesieniu do wielu aspektów wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Komisja publikuje na specjalnej stronie internetowej wszystkie istotne dokumenty, takie jak porządki obrad, protokoły, sprawozdania, opinie, zalecenia i inne.
- INFORM EU to ogólnounijna sieć urzędników ds. komunikacji odpowiedzialnych za informowanie o unijnych i krajowych inwestycjach w ramach niektórych funduszy UE, w tym Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Więcej informacji i kontaktów.
- Beneficjenci finansowania unijnego mają ogólny obowiązek wskazania pochodzenia każdego otrzymanego finansowania unijnego i zapewnienia, że jest ono wyraźnie opisane. Dotyczy to również finansowania w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Więcej informacji i wytycznych dla organów krajowych na temat wymogów w zakresie komunikacji i widoczności w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE można znaleźć na specjalnych stronach internetowych.
- Zwalczanie nadużyć finansowych jest priorytetem Komisji Europejskiej. Jeżeli posiadasz wiedzę o tym, że doszło do nadużycia finansowego, prosimy o zawiadomienie Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.