W odpowiedzi na trudności i zakłócenia na światowym rynku energii spowodowane inwazją Rosji na Ukrainę Komisja Europejska przedstawiła plan REPowerEU.
REPowerEU to plan:
- oszczędzania energii
- produkcji ekologicznej energii
- dywersyfikacji dostaw energii.
Stoją za nim środki finansowe i prawne służące budowie nowej infrastruktury energetycznej i systemu energetycznego, jakich potrzebuje Europa.
Działania w ramach planu REPowerEU
Nowa rzeczywistość geopolityczna i sytuacja na rynku energii wymaga od nas zdecydowanego przyspieszenia procesu przejścia na czystą energię i zwiększenia niezależności energetycznej Europy od nierzetelnych dostawców i niestabilnego sektora paliw kopalnych.
REPowerEU to plan Komisji Europejskiej polegający na uniezależnieniu Europy od rosyjskich paliw kopalnych na długo przed 2030 r. w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę.
85 proc. Europejczyków uważa, że UE powinna jak najszybciej zmniejszyć swoją zależność od rosyjskiego gazu i ropy naftowej, aby wesprzeć Ukrainę. Działając jako Unia, Europa może osiągnąć to szybciej.
W planie REPowerEU określono szereg środków mających na celu szybkie zmniejszenie zależności od rosyjskich paliw kopalnych i przyspieszenie transformacji ekologicznej, przy jednoczesnym zwiększeniu odporności ogólnounijnego systemu energetycznego. Podstawa planu to:
Wraz z partnerami międzynarodowymi UE szuka alternatywnych źródeł dostaw energii. W perspektywie krótkoterminowej potrzebujemy jak najszybciej alternatywnych dostaw gazu, ropy naftowej i węgla, a w przyszłości będziemy potrzebować również wodoru odnawialnego.
Każdy obywatel, każda firma i organizacja może oszczędzać energię. Niewielkie zmiany zachowań, wprowadzone przez wszystkich ludzi, mogą przynieść znaczącą poprawę. Potrzebne będą również środki awaryjne na wypadek przerw w dostawach.
Energia ze źródeł odnawialnych jest najtańsza, najczystsza i może być produkowana w Unii, co zmniejszyłoby nasze zapotrzebowanie na import energii. REPowerEU przyspieszy transformację ekologiczną i pobudzi ogromne inwestycje w energię ze źródeł odnawialnych. Musimy również umożliwić szybsze zastąpienie paliw kopalnych w przemyśle i transporcie, aby zmniejszyć emisje i zależność.
- wspólne zakupy gazu, LNG i wodoru za pośrednictwem unijnej platformy energetycznej, dostępne dla wszystkich chętnych państw członkowskich oraz dla Ukrainy, Mołdawii, Gruzji i Bałkanów Zachodnich
- nowe partnerstwa energetyczne z wiarygodnymi dostawcami, w tym współpraca w przyszłości w zakresie odnawialnych źródeł energii i gazów niskoemisyjnych
- szybkie uruchomienie projektów związanych z energią słoneczną i wiatrową, które w połączeniu z zastosowaniem wodoru odnawialnego pozwoli zaoszczędzić 50 mld m³ importowanego gazu
- zwiększenie produkcji biometanu, aby zaoszczędzić 17 mld m³ importowanego gazu
- zatwierdzenie do lata pierwszych ogólnounijnych projektów w zakresie wodoru
- komunikat UE w sprawie oszczędzania energii z zaleceniami dla obywateli i przedsiębiorstw dotyczącymi zaoszczędzenia około 13 mld m³ importowanego gazu
- napełnienie magazynów gazu do 80 proc. pojemności do 1 listopada 2022 r.
- koordynacja na poziomie Unii planów ograniczania popytu w przypadku zakłóceń w dostawach gazu.
- nowe krajowe plany REPowerEU oparte na zmienionym Funduszu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w celu wsparcia inwestycji i reform o wartości 300 mld euro
- przyspieszenie dekarbonizacji przemysłu dzięki projektom, w których wydatki będą skoncentrowane na wstępie, o wartości 3 mld euro w ramach funduszu innowacyjnego
- nowe przepisy i zalecenia dotyczące szybszego wydawania zezwoleń na odnawialne źródła energii, szczególnie w specjalnych obszarach o niskim ryzyku środowiskowym
- inwestycje w zintegrowaną i przystosowaną sieć infrastruktury gazowej i elektroenergetycznej
- większe ambicje w obszarze oszczędności energii dzięki podniesieniu ogólnounijnego celu w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r. z 9 do 13 proc.
- podniesienie europejskiego celu w zakresie odnawialnych źródeł energii do 2030 r. z 40 do 45 proc.
- nowe wnioski ustawodawcze UE zapewniające przemysłowi dostęp do surowców krytycznych
- środki regulacyjne mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej w sektorze transportu
- przyspieszenie wykorzystania wodoru: zwiększenie do 2025 r. mocy produkowanych elektrolizerów do 17,5 GW, aby móc produkować na terenie Unii 10 mln ton wodoru odnawialnego i pobudzić przemysł UE
- nowoczesne ramy regulacyjne dotyczące wodoru.
Czysta energia
Położenie kresu zależności UE od rosyjskich paliw kopalnych wymagało będzie ogromnego zwiększenia udziału źródeł odnawialnych, a także szybszej elektryfikacji i zastąpienia paliw kopalnych i energii cieplnej wytwarzanej z tych paliw w przemyśle, budownictwie i sektorze transportowym. Przejście na czystą energię pomoże z czasem obniżyć ceny energii i zmniejszyć zależność od importu.
Energia odnawialna jest najtańszą i najczystszą dostępną energią i może być wytwarzana na poziomie krajowym, co zmniejsza nasze zapotrzebowanie na import energii. Komisja proponuje podniesienie unijnego celu w zakresie odnawialnych źródeł energii na 2030 r. z obecnych 40 proc. do 45 proc. Realizacja planu REPowerEU ma sprawić, że do 2030 r. całkowite moce wytwórcze energii ze źródeł odnawialnych wyniosą 1 236 GW w porównaniu z wartością 1 067 GW do 2030 r. przewidzianą w pakiecie „Gotowi na 55” w perspektywie roku 2030.
Unijna strategia na rzecz energii słonecznej zwiększy upowszechnienie energii fotowoltaicznej. W ramach planu REPowerEU strategia ta ma na celu udostępnienie do 2025 r. ponad 320 GW z nowych instalacji fotowoltaicznych, czyli ponad dwa razy więcej niż obecnie, i prawie 600 GW do 2030 r. Te przyspieszone dodatkowe zdolności wytwórcze umożliwiają zastąpienie zużycia gazu ziemnego na poziomie 9 mld m³ rocznie do 2027 r.
Czysty przemysł
Zastąpienie węgla, ropy naftowej i gazu w procesach przemysłowych pomoże zmniejszyć uzależnienie od rosyjskich paliw kopalnych, przy jednoczesnym przejściu na czystsze źródła energii, wzmocnieniu konkurencyjności przemysłu i wsparciu pozycji lidera technologicznego na arenie międzynarodowej.
- Elektryfikacja, efektywność energetyczna i upowszechnienie odnawialnych źródeł energii mogłyby umożliwić uzyskanie przez przemysł oszczędności rzędu 35 mld m³ gazu ziemnego do 2030 r., co wykracza poza cele pakietu „Gotowi na 55”.
- Największe redukcje, jeśli chodzi o gaz, prawie 22 mld m³, można uzyskać w związku z produkcją i rafinacją minerałów niemetalicznych, cementu, szkła i ceramiki oraz chemikaliów.
- Oczekuje się, że do 2030 r. około 30 proc. podstawowej produkcji stali w UE zostanie poddane dekarbonizacji w oparciu o wodór odnawialny.
Sektor przemysłowy będzie również odgrywał kluczową rolę w zwiększaniu produkcji urządzeń i komponentów niezbędnych do szybkiej transformacji naszego systemu energetycznego.
Oszczędzanie energii
Oszczędzanie energii jest najtańszym, najbezpieczniejszym i najczystszym sposobem, by ograniczyć naszą zależność od importu paliw kopalnych z Rosji. Wszyscy możemy łatwo zmniejszyć zużycie energii – od konsumentów i przedsiębiorstw po wszystkie sektory gospodarki. Wraz ze środkami na rzecz efektywności energetycznej nasze indywidualne działania będą miały pozytywny wpływ na poziom cen – bezpośrednio obniżą rachunki za energię, dzięki czemu nasza gospodarka będzie bardziej odporna, przyspieszając przejście na czystą energię w UE.
Energię w codziennym życiu możemy oszczędzać na wiele sposobów, na przykład:
- przykręcając ogrzewanie / ograniczając użycie klimatyzacji
- wydajniej używając artykułów gospodarstwa domowego
- prowadząc samochód bardziej ekonomicznie
- częściej jeżdżąc transportem publicznym i stosując aktywną mobilność
- gasząc światło.
Wszyscy użytkownicy powinni wiedzieć, jak mogą najefektywniej oszczędzać energię. Komisja zapewni obywatelom ukierunkowane informacje, aby pomóc im podejmować świadome decyzje i dokonywać energooszczędnych zakupów. Będziemy współpracować z organizacjami takimi jak Międzynarodowa Agencja Energetyczna oraz z państwami członkowskimi i samorządami terytorialnymi, aby identyfikować i promować działania, które najskuteczniej prowadzą do oszczędności energii.
We are also working together with organisations like the International Energy Agency, Member States and local authorities to identify and promote the most effective energy saving actions.
Finansowanie REPowerEU
Potrzebne będą dodatkowe inwestycje w wysokości 210 mld euro w okresie od dziś do 2027 r. w celu stopniowego wycofania importu rosyjskich paliw kopalnych, które kosztują dziś europejskich podatników prawie 100 mld euro rocznie.
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) jest centralnym elementem wdrażania planu REPowerEU i zapewnia dodatkowe finansowanie unijne. Państwa członkowskie powinny dodać rozdziały dotyczące REPowerEU do swoich planów odbudowy i zwiększania odporności, aby ukierunkować inwestycje na priorytety REPowerEU i przeprowadzić niezbędne reformy.
Państwa członkowskie mogą wykorzystać pozostałe pożyczki w ramach RRF (obecnie 225 mld euro) oraz nowe dotacje w ramach RRF finansowane z licytacji uprawnień w ramach systemu handlu emisjami, obecnie w rezerwie stabilności rynkowej (o wartości 20 mld euro).
Inne źródła finansowania REPowerEU obejmują:
- fundusze polityki spójności
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
- instrument „Łącząc Europę”
- fundusz innowacyjny
- finansowanie krajowe i unijne na rzecz realizacji celów REPowerEU
- krajowe środki polityki budżetowej
- inwestycje prywatne
- Europejski Bank Inwestycyjny.
Współpraca z partnerami międzynarodowymi
Chcemy budować długoterminowe partnerstwa przynoszące wzajemne korzyści: pobudzanie energii ze źródeł odnawialnych i zwiększanie efektywności energetycznej na całym świecie oraz współpraca w zakresie ekologicznych technologii i innowacji. Nowa unijna platforma zakupu energii będzie pełnić kluczową rolę w łączeniu popytu, koordynacji korzystania z infrastruktury, negocjowaniu z partnerami na arenie międzynarodowej i przygotowaniu do wspólnego zakupu gazu i wodoru.
Działania:
- zwiększenie dostaw skroplonego gazu ziemnego (LNG) ze Stanów Zjednoczonych i Kanady oraz dostaw gazociągu i gazu LNG z Norwegii
- zacieśnienie współpracy z Azerbejdżanem, zwłaszcza w zakresie południowego korytarza gazowego
- porozumienia polityczne z dostawcami gazu, takimi jak Egipt i Izrael, w sprawie zwiększenia dostaw LNG
- wznowienie dialogu energetycznego z Algierią
- kontynuowanie współpracy z głównymi producentami w Zatoce Perskiej, w tym z Katarem, jak również z Australią
- koordynacja z nabywcami gazu, takimi jak Japonia, Chiny i Korea
- analiza potencjału krajów Afryki Subsaharyjskiej, takich jak Nigeria, Senegal i Angola, w zakresie eksportu.
UE będzie ponadto współpracować z G7, G20 i innymi forami międzynarodowymi, w tym z OPEC i MAE, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynków naftowych na świecie.
Kalendarium
- 26 lipca
W oparciu o wniosek Komisji Rada osiąga porozumienie w sprawie zorganizowanego i skoordynowanego ograniczenia zużycia gazu w całej UE w celu przygotowania się na nadchodzącą zimę.
- 20 lipca
Save Gas for a Safe Winter: The Commission proposes gas demand reduction plan to prepare EU for supply cuts
- 18 lipca
UE i Azerbejdżan podpisują nowy protokół ustaleń w sprawie strategicznego partnerstwa w dziedzinie energii, który kładzie podwaliny pod długoterminowe partnerstwo w zakresie efektywności energetycznej i czystej energii. Dzięki temu podwoi się zdolność przesyłowa południowego korytarza gazowego, tak aby w perspektywie do 2027 r. do UE trafiało co najmniej 20 mld metrów sześciennych gazu rocznie.
- 15 lipca
Komisja zatwierdza „IPCEI Hy2Tech”, pierwszy w historii ważny projekt stanowiący przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania w sektorze wodoru. Celem projektu jest opracowanie innowacyjnych technologii dla łańcucha wartości wodoru w celu dekarbonizacji procesów przemysłowych i sektora mobilności. Obejmuje on 35 przedsiębiorstw i 41 projektów z 15 państw członkowskich.
- 27 czerwca
Przyjęto nowe przepisy dotyczące magazynowania gazu. Wzmocnią one bezpieczeństwo dostaw gazu w UE podczas najbliższych okresów zimowych. Nowe przepisy zobowiążą państwa członkowskie do wypełnienia magazynów gazu do 80 proc. pojemności do listopada bieżącego roku i do 90 proc. w kolejnych latach.
- 23 czerwca
UE i Norwegia pogłębiają partnerstwo w celu zwiększenia krótko- i długoterminowych dostaw gazu, rozwiązania problemu wysokich cen energii oraz zacieśnienia współpracy w zakresie czystej energii, w tym wodoru.
- 17 czerwca
UE, Stany Zjednoczone i 11 państw uruchomiają ścieżkę energetyczną dla globalnego zobowiązania dotyczącego redukcji emisji metanu w celu przyspieszenia redukcji emisji metanu w sektorze ropy naftowej i gazu, co przyczyni się zarówno do postępów w dziedzinie klimatu, jak i do bezpieczeństwa energetycznego.
- 15 czerwca
UE, Egipt i Izrael podpisują trójstronny protokół ustaleń w sprawie eksportu gazu ziemnego do Europy. Gaz ziemny z Izraela, Egiptu i innych źródeł we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego będzie przesyłany do Europy za pośrednictwem egipskiej infrastruktury eksportowej LNG.
- 25 maja
Komisja ustanawia grupę zadaniową ds. unijnej platformy energetycznej w celu zabezpieczenia alternatywnych dostaw.
- 18 maja
Komisja przedstawia plan REPowerEU, tj. plan szybkiego zmniejszenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych i przyspieszenia transformacji ekologicznej.
Dokumenty
- Communication
REPowerEU related documents
A clear and complete repository of the thematic areas that are shaping the REPowerEU initiative
- Pobierzfrançais(5.95 KB - HTML)
- Pobierzfrançais(5.95 KB - HTML)