Γιατί χρειαζόμαστε τον Χάρτη;

Ιστορικό

Τα δικαιώματα κάθε ατόμου στην ΕΕ καθιερώθηκαν σε διάφορες χρονικές στιγμές, με διάφορους τρόπους και με διάφορες μορφές.

Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ αποφάσισε να τα συμπεριλάβει όλα σε ένα ενιαίο κείμενο, επικαιροποιημένο σύμφωνα με τις αλλαγές στην κοινωνία, την κοινωνική πρόοδο και τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. 

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ συγκεντρώνει σε ένα ενιαίο κείμενο όλα τα προσωπικά, αστικά, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα που απολαμβάνουν οι πολίτες εντός της ΕΕ.

Καλύπτει:

• όλα α δικαιώματα που περιέχονται στη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ

• τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατοχυρώνονται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

• άλλα δικαιώματα και αρχές που απορρέουν από κοινές συνταγματικές παραδόσεις των χωρών της ΕΕ και άλλες διεθνείς πράξεις

Τι καλύπτει

Ο χάρτης περιλαμβάνει δικαιώματα και ελευθερίες που κατανέμονται σε έξι κεφάλαια (Τίτλους).

• αξιοπρέπεια
• ελευθερίες
• ισότητα
• αλληλεγγύη
• δικαιώματα των πολιτών
• δικαιοσύνη

Ο χάρτης έγινε νομικά δεσμευτικός για την ΕΕ με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, τον Δεκέμβριο του 2009.

Για να αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη κοινωνία, ο χάρτης περιλαμβάνει θεμελιώδη δικαιώματα «τρίτης γενιάς», όπως:

• προστασία των δεδομένων
• εγγυήσεις για τη βιοηθική
• διαφανής διαχείριση

Δικαιώματα του παιδιού

Η προώθηση και η προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού αποτελούν δύο κύριους στόχους της ΕΕ στους οποίους έχει δώσει μεγαλύτερη έμφαση η Συνθήκη της Λισαβόνας.

Με την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του παιδιού, ο χάρτης:

• αναγνωρίζει ότι οι πολιτικές της ΕΕ που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τα παιδιά πρέπει να σχεδιάζονται, να εφαρμόζονται και να παρακολουθούνται λαμβάνοντας υπόψη την αρχή του υπέρτατου συμφέροντος του παιδιού

• εγγυάται το δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την για την καλή διαβίωση των παιδιών

• αναγνωρίζει την ανάγκη προστασίας των παιδιών από κακοποίηση, παραμέληση, παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους και από καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο την καλή διαβίωσή τους.

Σε εναρμόνιση με την εφαρμογή του χάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, της ομοφοβίας και την προστασία των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες.

Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Ο χάρτης συνάδει με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Όταν ο χάρτης περιλαμβάνει δικαιώματα που απορρέουν από την εν λόγω σύμβαση, η έννοια και η εμβέλειά τους είναι οι ίδιες.

Ο χάρτης ενισχύει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων καθιστώντας τα δικαιώματα αυτά πιο αντιληπτά και πιο σαφή για τους πολίτες.

Το 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στρατηγική για την παρακολούθηση και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των δικαιωμάτων και ελευθεριών που περιέχει ο χάρτης.

The Charter contains rights and freedoms under six titles:

• dignity
• freedoms
• equality
• solidarity
• citizens' rights
• justice

The Charter has become legally binding on the EU with the entry into force of the Treaty of Lisbon, in December 2009.

To reflect modern society, the Charter includes 'third generation' fundamental rights, such as:

• data protection
• guarantees on bioethics
• transparent administration

The promotion and protection of the rights of the child are two key objectives of the EU on which the Treaty of Lisbon has put further emphasis.

By enshrining the rights of the child, the Charter:

• recognises that EU policies which directly or indirectly affect children must be designed, implemented and monitored taking into account the principle of the best interests of the child

• guarantees the right to such protection and care as is necessary for the well-being of children

• recognises the need to protect children from abuse, neglect and violations of their rights, and situations which endanger their well-being

In line with the implementation of the Charter, the European Commission is promoting the fight against racism and xenophobia, homophobia and the protection of persons belonging to minorities.

The Charter is consistent with the European convention on human rights. When the Charter contains rights that stem from this convention, their meaning and scope are the same

The Charter strengthens the protection of fundamental rights by making those rights more visible and more explicit for citizens.

In 2010, the European Commission adopted a strategy to monitor and ensure the effective implementation of the rights and freedoms in the Charter.