Επισκόπηση της πράξης για τις ψηφιακές αγορές
Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές ορίζει ένα σύνολο σαφώς καθορισμένων αντικειμενικών κριτηρίων για τον ορισμό μιας μεγάλης επιγραμμικής πλατφόρμας ως «πυλωρού» και διασφαλίζει ότι συμπεριφέρονται με δίκαιο τρόπο στο διαδίκτυο και αφήνουν περιθώρια διεκδίκησης. Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές αποτελεί ένα από τα κεντρικά στοιχεία της ψηφιακής στρατηγικής της ΕΕ.
Τι είναι οι πυλωροί;
Οι πυλωροί είναι μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες που παρέχουν οποιοδήποτε από τα προκαθορισμένα σύνολα ψηφιακών υπηρεσιών («βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας»), όπως επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης, καταστήματα εφαρμογών και υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων. Οι εταιρείες αυτές διαθέτουν:
- ισχυρή οικονομική θέση, σημαντικό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά και δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες της ΕΕ·
- ισχυρή θέση διαμεσολάβησης, δηλαδή συνδέουν μεγάλη βάση χρηστών με μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων·
- παγιωμένη και σταθερή θέση στην αγορά, που σημαίνει ότι η θέση τους είναι σταθερή με την πάροδο του χρόνου.
Στις 6 Σεπτεμβρίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε για πρώτη φορά έξι πυλωρούς, τις πλατφόρμες Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta, Microsoft. Συνολικά, ορίστηκαν 22 βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας τις οποίες παρέχουν οι πυλωροί αυτοί.
Ποια είναι τα οφέλη της πράξης για τις ψηφιακές αγορές;
- Οι επιχειρηματικοί χρήστες που εξαρτώνται από πυλωρούς για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην ενιαία αγορά θα απολαμβάνουν ένα δικαιότερο επιχειρηματικό περιβάλλον.
- Οι φορείς καινοτομίας και οι νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας θα διαθέτουν νέες ευκαιρίες για να ανταγωνίζονται και να καινοτομούν στο περιβάλλον των διαδικτυακών πλατφορμών χωρίς να υποχρεούνται να συμμορφώνονται με αθέμιτους όρους και προϋποθέσεις που περιορίζουν την ανάπτυξή τους.
- Οι καταναλωτές θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες, περισσότερες δυνατότητες αλλαγής παρόχου, εφόσον το επιθυμούν, άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες και πιο δίκαιες τιμές.
- Οι πυλωροί θα διατηρήσουν όλες τις δυνατότητες καινοτομίας και παροχής νέων υπηρεσιών. Δεν θα τους επιτρέπεται απλώς να χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές έναντι των επιχειρηματικών χρηστών και των πελατών που εξαρτώνται από αυτούς με σκοπό να αποκτούν αδικαιολόγητο πλεονέκτημα.
Σαφείς υποχρεώσεις για τους πυλωρούς σε ολόκληρη την ΕΕ
Οι νέοι κανόνες θεσπίζουν υποχρεώσεις για τους πυλωρούς, τις υποχρεώσεις (τα «πρέπει») και τις απαγορεύσεις (τα «μη») με τα οποία πρέπει να συμμορφώνονται στην καθημερινή τους λειτουργία.
Παραδείγματα υποχρεώσεων — Οι πυλωροί πρέπει:
να επιτρέπουν σε τρίτους να αλληλεπιδρούν με τις υπηρεσίες του ίδιου του πυλωρού σε ορισμένες συγκεκριμένες καταστάσεις·
να επιτρέπουν στους επιχειρηματικούς χρήστες τους πρόσβαση στα δεδομένα που παράγουν κατά τη χρήση της πλατφόρμας του πυλωρού·
να παρέχουν στις εταιρείες που διαφημίζουν στην πλατφόρμα τους τα απαραίτητα εργαλεία και πληροφορίες ώστε οι διαφημιστές και οι εκδότες να διενεργούν τη δική τους ανεξάρτητη επαλήθευση των διαφημίσεων που φιλοξενούνται από τον πυλωρό·
να επιτρέπουν στους επιχειρηματικούς χρήστες τους να προωθούν τις προσφορές τους και να συνάπτουν συμβάσεις με τους πελάτες τους εκτός της πλατφόρμας του πυλωρού.
να εξασφαλίζουν ευνοϊκή κατάταξη για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που προσφέρει ο ίδιος ο πυλωρός σε σχέση με παρόμοιες υπηρεσίες ή προϊόντα που προσφέρονται από τρίτους στην πλατφόρμα του πυλωρού·
να αποτρέπουν τη σύνδεση καταναλωτών με επιχειρήσεις έξω από την πλατφόρμα του πυλωρού·
να εμποδίζουν την απεγκατάσταση προεγκατεστημένου λογισμικού ή εφαρμογής από τους χρήστες, εφόσον το επιθυμούν·
να παρακολουθούν τους τελικούς χρήστες εκτός της βασικής υπηρεσίας πλατφόρμας των πυλωρών για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης, χωρίς να έχει χορηγηθεί πραγματική συγκατάθεση.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες της μη συμμόρφωσης με τους κανόνες;
- Πρόστιμα
έως 10 % του συνολικού παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών της εταιρείας ή έως 20 % σε περίπτωση επανειλημμένων παραβάσεων
- Περιοδικές χρηματικές ποινές
έως 5 % επί του μέσου ημερήσιου κύκλου εργασιών
- Διορθωτικά μέτρα
Σε περίπτωση συστηματικών παραβάσεων της πράξης για τις ψηφιακές αγορές από τους πυλωρούς, μπορούν να επιβληθούν πρόσθετα διορθωτικά μέτρα στους πυλωρούς κατόπιν έρευνας αγοράς. Τα εν λόγω διορθωτικά μέτρα θα πρέπει να είναι αναλογικά προς το αδίκημα που διαπράχθηκε. Εάν είναι αναγκαίο και ως έσχατη λύση, είναι δυνατόν να επιβληθούν μη οικονομικά διορθωτικά μέτρα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν διορθωτικά μέτρα συμπεριφοράς ή διαρθρωτικού χαρακτήρα, όπως η εκποίηση (τμημάτων) μιας επιχείρησης.
Τι σημαίνουν οι νέοι κανόνες για τους χρήστες, τις επιχειρήσεις και τις πλατφόρμες;
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους νέους κανόνες για τους χρήστες
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους νέους κανόνες για τις επιχειρήσεις
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους νέους κανόνες για τις πλατφόρμες
Ασφάλεια δικαίου για τις πλατφόρμες
Μέχρι σήμερα, οι εθνικές νομοθετικές πρωτοβουλίες στα κράτη μέλη της ΕΕ αντιμετώπιζαν εν μέρει τα εντοπιζόμενα προβλήματα, αλλά οδηγούσαν και σε αυξημένο κατακερματισμό των κανόνων στην ΕΕ. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αυξημένο κόστος συμμόρφωσης για τις πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο.
Τι αλλάζει με τη νέα πράξη για τις ψηφιακές αγορές:
- οι πυλωροί έχουν σαφώς καθορισμένες υποχρεώσεις τις οποίες πρέπει να τηρούν·
- άλλες πλατφόρμες, όπως μικρότεροι παράγοντες, ΜΜΕ και καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις, δεν θα υπόκεινται σ’ αυτούς τους κανόνες, αλλά θα μπορούν να ωφελούνται από δικαιότερες συμπεριφορές, όταν συνεργάζονται επιχειρηματικά με πυλωρούς·
- το κόστος συμμόρφωσης μειώνεται για τους πυλωρούς και τους επιχειρηματικούς χρήστες τους.
Πώς θα διασφαλίσει η Επιτροπή ότι η πράξη για τις ψηφιακές αγορές συμβαδίζει με τον ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό τομέα;
Για να διασφαλιστεί ότι οι νέοι κανόνες για τους πυλωρούς συμβαδίζουν με τον ταχύ ρυθμό εξέλιξης των ψηφιακών αγορών, η Επιτροπή θα διενεργεί έρευνες αγοράς. Με τον τρόπο αυτό, η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα:
- να ορίζει εταιρείες ως πυλωρούς·
- να επικαιροποιεί δυναμικά τις υποχρεώσεις των πυλωρών, όταν κρίνεται αναγκαίο·
- να σχεδιάζει διορθωτικά μέτρα ώστε να αντιμετωπίζει τις συστηματικές παραβιάσεις των κανόνων της πράξης για τις ψηφιακές αγορές.