Τρόφιμα δύο ποιοτήτων
Πανευρωπαϊκή εκστρατεία δοκιμών τροφίμων
Στις 23 Μαρτίου 2021 η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα του δεύτερου μέρους της πανευρωπαϊκής εκστρατείας δοκιμών για τη σύγκριση τροφίμων που διατίθενται στην αγορά με την ίδια εμπορική ονομασία.
Το πρώτο μέρος της εκστρατείας αυτής, τα αποτελέσματα του οποίου δημοσιεύθηκαν στις 24 Ιουνίου 2019, έγινε σύγκριση των συστατικών και των πληροφοριών στο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας σχεδόν 1 400 τροφίμων σε 19 κράτη μέλη της ΕΕ προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές περιπτώσεις δύο ποιοτήτων.
Η πανευρωπαϊκή εκστρατεία δοκιμών βασίστηκε σε κοινή μεθοδολογία δοκιμών, η οποία αναπτύχθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής σε στενή συνεργασία με όλους τους κύριους ενδιαφερόμενους, προκειμένου να συγκεντρωθούν επιστημονικά και συγκρίσιμα στοιχεία σχετικά με το εύρος και τη διάσταση του ζητήματος στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Η μεθοδολογία αυτή είχε τους ακόλουθους στόχους:
| 1. Διαφάνεια | - Καλύτερη λειτουργία και επικοινωνία μεταξύ όλων των μερών - Λιγότερες πιθανότητες διαφορών |
|---|---|
| 2. Τα στάδια της αξιολόγησης | - Επιλογή των προϊόντων --> σχέδιο δειγματοληψίας --> εξέταση των δειγμάτων για τη συγκέντρωση των αποτελεσμάτων των δοκιμών --> απόφαση για επακόλουθες ενέργειες |
| 3. Συγκρισιμότητα | - Αποδίδεται η δέουσα προσοχή κατά την επιλογή, τη δειγματοληψία και τη δοκιμή των προϊόντων ώστε να διασφαλίζεται ότι τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα και αξιόπιστα |
| 4. Κριτήρια αξιολόγησης | - Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα και εφαρμόζονται με συνέπεια - Πρακτικές και αποδοτικές από άποψη κόστους μέθοδοι που έχουν σχεδιαστεί για τη δοκιμή συγκεκριμένων προϊόντων - Διαπιστευμένα εργαστήρια δοκιμών και επικυρωμένες μέθοδοι δοκιμών |
| 5. Συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς | - Δίκαιη και ισότιμη συμμετοχή των εμπλεκόμενων μερών: υπευθύνων επιχειρήσεων τροφίμων, αρχών, εκπροσώπων των καταναλωτών |
| 6. Δικαιοσύνη | - Επιλογή των εμπορικών σημάτων που θα ελεγχθούν με βάση τα μερίδια αγοράς - Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις εμπιστευτικότητας |
Η Επιτροπή χρηματοδότησε την ανάπτυξη και την εφαρμογή της κοινής μεθοδολογίας δοκιμών με 1 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα του 2017 για τους καταναλωτές, καθώς πρόκειται για ένα σημαντικό σκέλος των δράσεων που δρομολόγησε μετά την ομιλία του προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2017. Στόχος είναι η αντιμετώπιση του ζητήματος των δύο ποιοτήτων, για το οποίο η Επιτροπή έχει διαθέσει σχεδόν 5 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα αποτελέσματα της εκστρατείας δοκιμών βοηθούν τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να βασίσουν σε αξιόπιστα στοιχεία τις έρευνές τους σχετικά με τα προϊόντα δύο ποιοτήτων.
Αποσαφήνιση της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και ανάπτυξη ικανοτήτων
Παράλληλα, η Επιτροπή πρότεινε να αποσαφηνιστεί η σχετική νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών στο πλαίσιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας του 2018 για τη «νέα συμφωνία για τους καταναλωτές». Με την τροποποίηση αυτή, η οποία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 28 Νοεμβρίου 2019, αποσαφηνίζεται πότε οι πρακτικές «δύο ποιοτήτων» παραπλανούν τους καταναλωτές και αντιβαίνουν στην οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Εκτός από την αποσαφήνιση αυτή και τη σύγκριση των ποιοτικών πτυχών των τροφίμων σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή εξακολουθεί να αναζητά περισσότερα στοιχεία και συγχρηματοδοτεί τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και τις ΜΚΟ:
| Στόχος/δράση | Τρέχουσα κατάσταση/αποτέλεσμα | Χρηματοδότηση από την ΕΕ |
|---|---|---|
| Μελέτες βελτίωσης των γνώσεων σχετικά με το ζήτημα των δύο ποιοτήτων | ||
| Μελέτη του ΚΚΕρ σχετικά με το οικονομικό σκεπτικό της διαφοροποίησης των προϊόντων και τον αντίκτυπό της στους καταναλωτές | Τον Ιανουάριο του 2020 το ΚΚΕρ παρουσίασε πρώτα αποτελέσματα που δείχνουν ότι οι προτιμήσεις των καταναλωτών είναι ετερογενείς και διαφέρουν μεταξύ γεωγραφικών περιοχών και κατηγοριών προϊόντων. Σκοπεύει επίσης να αναλύσει, έως τον Ιούνιο του 2022, τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές τις διαφορές στον σχεδιασμό της συσκευασίας πανομοιότυπων φαινομενικά τροφίμων. Θα επανεξετάσει επίσης την εξέλιξη των προϊόντων που περιλήφθηκαν στις προαναφερθείσες δοκιμές του 2019. | 1 430 00 ευρώ |
| Έργα ανάπτυξης ικανοτήτων | ||
| Επιχορηγήσεις δράσεων των αρχών προστασίας των καταναλωτών το 2017 | Οι αρχές προστασίας των καταναλωτών (CPC) της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Λιθουανίας και της Σλοβακίας έλαβαν συγχρηματοδότηση για την αγορά εξοπλισμού δοκιμών και τη διενέργεια δοκιμών. Η ολοκλήρωση όλων των έργων αναμένεται στα μέσα του 2021. | Περίπου 421 000 ευρώ |
| Επιχορηγήσεις δράσεων οργανώσεων καταναλωτών σε συνεργασία με δημόσιους/ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς | Πέντε έργα, στα οποία συμμετέχουν διάφορες οργανώσεις καταναλωτών, δημόσιοι φορείς και ΜΚΟ από διαφορετικά κράτη μέλη, έλαβαν χρηματοδότηση για δραστηριότητες ενίσχυσης των ικανοτήτων δοκιμών και προώθησης της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ των συμμετεχόντων φορέων. Τα έργα αυτά αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το δεύτερο εξάμηνο του 2021. | Περίπου 1 186 000 ευρώ |
| Μελέτη σκοπιμότητας για τη δοκιμή ορισμένων κατηγοριών προϊόντων εκτός των τροφίμων και για τη δημιουργία μόνιμου κέντρου παρακολούθησης | Το ΚΚΕρ έχει αρχίσει να δρομολογεί νέο έργο με σκοπό την επέκταση της κοινής μεθοδολογίας δοκιμών του 2019 στα καλλυντικά και τα απορρυπαντικά και την αξιολόγηση των μέσων για την τακτική συλλογή συγκριτικών πληροφοριών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2022. |
900 000 ευρώ |
Τρόφιμα δύο ποιοτήτων: Ερωτήσεις και απαντήσεις
Αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τους καταναλωτές — Nέα συμφωνία για τους καταναλωτές