Bescherming van klokkenluiders

Onrechtmatige gedrag en rechtsmisbruik kunnen binnen elke openbare of particuliere organisatie voorkomen, of die nu groot of klein is. Het kan ook allerlei vormen aannemen, zoals corruptie, fraude, malafide praktijken en nalatigheid. Maar als er niet tegen wordt opgetreden, kan dat ernstige schade voor het algemeen belang opleveren.

Werknemers of zakenpartners van een organisatie zijn vaak als eerste op de hoogte van zulke misstanden en verkeren daardoor in de beste positie om degenen in te lichten die er wat tegen kunnen ondernemen.

Klokkenluiders, dat wil zeggen mensen die een werkgerelateerde misstand melden binnen hun eigen organisatie of aan een externe instantie, of in de openbaarheid brengen, helpen schade te voorkomen en zorgen ervoor dat schade of dreigende schade voor het algemeen belang, die anders misschien verborgen zou blijven, aan het licht komt.

Maar klokkenluiders worden niet overal even goed beschermd. Als gevolg daarvan worden mensen vaak ontmoedigd om misstanden te melden uit angst voor represailles.

Daarom is de Europese Commissie op 23 april 2018 met een aantal initiatieven gekomen, waaronder een voorstel voor een richtlijn ter bescherming van personen die inbreuken op het EU-recht melden en een mededeling over rechtsbescherming voor klokkenluiders in het algemeen Europees belang, het opzetten van gemakkelijk toegankelijke meldingskanalen, een verplichting tot geheimhouding, een verbod op represailles tegen klokkenluiders en gerichte beschermingsmaatregelen.

Richtlijn 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2019 inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden, is op 23 oktober 2019 vastgesteld en op 16 december 2019 in werking getreden. De lidstaten hebben tot 17 december 2021 de tijd om deze in hun nationale wetgeving om te zetten.