Het Europees concurrentievermogen versterken

Het kompas voor concurrentievermogen

In januari 2025 presenteerde de Commissie het kompas voor concurrentievermogen, een nieuwe routekaart om de dynamiek in Europa te herstellen en onze economische groei te stimuleren. Het kompas bouwt voort op de analyse in het verslag van Mario Draghi over de toekomst van het Europese concurrentievermogen en biedt een strategisch kader voor de werkzaamheden van de Commissie tijdens dit mandaat. 

In het verslag-Draghi werden aanvankelijk drie eisen vastgesteld waaraan moet worden voldaan om het concurrentievermogen van de EU te versterken: 

1. de innovatiekloof dichten 
2. een gezamenlijke strategie voor decarbonisatie en concurrentievermogen 
3. meer veiligheid en minder buitensporige afhankelijkheden 

Het kompas voor concurrentievermogen bevat een aanpak om in de praktijk aan deze eisen te voldoen. 

De innovatiekloof dichten

In het kompas wordt uiteengezet hoe de Europese Unie innovatie zal stimuleren door:

• een gunstig klimaat te scheppen voor jonge bedrijven om te starten en uit te breiden, met een speciaal daarvoor bestemde EU Strategie voor startende en opschalende bedrijven
• grote bedrijven te helpen nieuwe technologieën zoals artificiële intelligentie (AI) en robotica toe te passen, dankzij het initiatief “Apply AI”
• het voor bedrijven gemakkelijker te maken om in de hele EU actief te zijn door de regels en wetten te vereenvoudigen, met een voorstel voor een 28e wettelijke regeling die één reeks regels in de hele EU garandeert
• de ontwikkeling van nieuwe technologieën te ondersteunen met actieplannen voor geavanceerde materialen, kwantumtechnologie, biotechnologie, robotica en ruimtevaarttechnologieën 

Een gezamenlijke routekaart voor decarbonisatie en concurrentievermogen

In het kompas wordt uiteengezet hoe we de toegang tot betaalbare energie kunnen vergemakkelijken door:

• een voorstel voor de Clean Industrial Deal om de koolstofuitstoot te helpen verminderen, met name bij energie-intensieve bedrijven, en hun overgang naar koolstofarme technologieën te vergemakkelijken  
• op maat gemaakte actieplannen voor energie-intensieve sectorenzoals de staal-, de metaal- en de chemische industrie, die het kwetsbaarst zijn in deze fase van de transitie
• de ontwikkeling van een Actieplan voor betaalbare energie om de energieprijzen te helpen verlagen 

Minder afhankelijkheden en meer veerkracht en veiligheid

De EU beschikt al over het grootste en snelst groeiende netwerk van handelsovereenkomsten ter wereld. Dat omvat 76 landen.

In het kompas wordt aangegeven hoe we onze toeleveringsketens verder kunnen diversifiëren en verstevigen door:  

• het ontwikkelen van een nieuwe reeks van Partnerschappen voor schone handel en investeringen het veiligstellen van de levering van grondstoffen, schone energie, duurzame vervoersbrandstoffen en schone technologieën uit de hele wereld  
• het herzien van de regels voor overheidsopdrachten zodat bij overheidsopdrachten voor strategische sectoren een Europese voorkeur kan worden ingevoerd 

Vijf horizontale stimuli voor het concurrentievermogen 

Als aanvulling op deze drie pijlers introduceert het kompas voor concurrentievermogen vijf horizontale stimuli om ons concurrentievermogen in alle sectoren te vergroten:

1. vereenvoudiging
2. barrières voor de eengemaakte markt verlagen
3. het concurrentievermogen financieren
4. vaardigheden en hoogwaardige banen bevorderen
5. beleidscoördinatie op EU- en nationaal niveau verbeteren 

Mededeling over het kompas voor concurrentievermogen

Persbericht over het kompas voor concurrentievermogen

Bekijk alle geplande acties in het kader van het kompas

Belangrijkste resultaten

• De EU biedt bedrijven die digitale technologieën ontwikkelen een stabiel en veilig wettelijk kader dankzij de datagovernanceverordening, de verordening cyberweerbaarheid en de AI-verordening.
• Lage energieprijzen zijn essentieel voor ons concurrentievermogen. Dankzij de EU-maatregelen naar aanleiding van de Russische invasie in Oekraïne liggen de energiekosten weer op het niveau van voor de oorlog. Onze investeringen in schone energie hebben er intussen voor gezorgd dat we in 2023 voor het eerst meer elektriciteit hebben opgewekt met windenergie dan met gas. Meer dan een vijfde van de schone technologieën ter wereld wordt in de EU ontwikkeld. Europa is wereldleider op het gebied van de ontwikkeling van windturbines, elektrolyse-installaties en koolstofarme brandstoffen.
• De EU beschikt al over het grootste en snelst groeiende netwerk van handelsovereenkomsten ter wereld. Dat omvat 76 landen. We zijn de belangrijkste handelspartner van 72 landen, die goed zijn voor 38 % van het mondiale bbp. In 2022 bedroeg de waarde van de EU-handel via vrijhandelsovereenkomsten met partners overal ter wereld voor het eerst meer dan 2 biljoen euro.
• De Commissie heeft ambitieuze doelstellingen vastgesteld om de rapportagevereisten met ten minste 25% te verminderen voor alle ondernemingen en ten minste 35% voor kleine en middelgrote ondernemingen, en deze vermindering uiteindelijk uit te breiden tot alle soorten administratieve lasten. Dit maakt deel uit van grootschalige vereenvoudigingen door de EU. Het doel daarvan is het bedrijfsleven dynamischer te maken en extra investeringen naar Europa aan te trekken.
• De EU beschikt over veel geschoolde arbeidskrachten, degelijke onderwijs- en opleidingsstelsels en een solide welvaartsstaat. Tegenwoordig werken meer dan 216,5 miljoen mensen, dat is ruim 75 % van de bevolking. Dat is meer dan op enig ander moment in de geschiedenis van de EU.