Προάσπιση της ευρωπαϊκής ειρήνης

Παροχή βοήθειας και στήριξης στον λαό της Ουκρανίας

Για πρώτη φορά στα χρονικά, τέσσερις μόνο ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, στις 4 Μαρτίου 2022, η ΕΕ έθεσε σε ισχύ την οδηγία για την προσωρινή προστασία. Στους Ουκρανούς πρόσφυγες παραχωρήθηκαν δικαιώματα εντός της ΕΕ, μεταξύ άλλων άδειες διαμονής, πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στέγαση, ιατρική περίθαλψη και, κυρίως, εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τα παιδιά. 

Τα κράτη μέλη της ΕΕ άνοιξαν τα σπίτια τους και τις καρδιές τους σε εκατομμύρια Ουκρανούς πρόσφυγες, παρέχοντας προσωρινή προστασία σε περίπου τέσσερα εκατομμύρια άτομα. 

Τι πετύχαμε με αριθμούς

Χάρη στην ΕΕ και σε άλλους χορηγούς βοήθειας

Στήριξη των προσφύγων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο

Οι πρωτοβουλίες  CARE («Δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη» και «Ευέλικτη βοήθεια για εδάφη») έδωσαν μεγαλύτερη ευελιξία στην πολιτική συνοχής, επιτρέποντας τον αναπρογραμματισμό έως και 17 δισ. ευρώ από τα κονδύλια της περιόδου 2014-2020 που δεν είχαν διατεθεί, σκοπό τη στήριξη των προσφύγων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο.

Μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ

Μέσω της ενεργοποίησης του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης, η ΕΕ διοχέτευσε με αποδοτικό τρόπο στην Ουκρανία βοήθεια και από τα 27 κράτη μέλη, καθώς και από την Ισλανδία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Νορβηγία, τη Σερβία και την Τουρκία. 

Πλήρης αξιοποίηση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ισχύος της ΕΕ

Οι λωρίδες αλληλεγγύης ΕΕ–Ουκρανίας έχουν διευκολύνει την εξαγωγή 49 εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών γεωργικών προϊόντων. Αυτοί οι διάδρομοι ζωτικής σημασίας διασφαλίζουν όχι μόνο την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων αλλά και την εισαγωγή αναγκαίων βασικών προϊόντων. Η συνολική εμπορική αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν μέσω αυτού του διαδρόμου εκτιμάται σε περίπου 99 δισ. ευρώ. 

Τον Φεβρουάριο του 2023 καταρτίστηκε σύμφωνο-ορόσημο μεταξύ της Επιτροπής και της Ουκρανίας, το οποίο συνδέει την Ουκρανία με το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά. Πρόκειται για μια προσπάθεια που έχει σκοπό να διευκολύνει την πρόσβαση στην αγορά, να προωθήσει ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον και να τονώσει τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη.

Διατήρηση κρίσιμων υποδομών

Πυρηνική ασφάλεια

Δεδομένου ότι η Ρωσία εξακολουθεί να θέτει σε κίνδυνο τις μη στρατιωτικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η ΕΕ έχει παράσχει στην Ουκρανία υλική βοήθεια για την πυρηνική ασφάλεια ύψους άνω των 54,8 εκατ. ευρώ από το στρατηγικό απόθεμα rescEU, μεταξύ άλλων για την αποκατάσταση εξοπλισμού και για εργαστήρια.

Ενέργεια

Ως απάντηση στο ρωσικό σφυροκόπημα των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών, ελήφθησαν άμεσα μέτρα έκτακτης ανάγκης. Ήδη από τις αρχές του πολέμου, η ΕΕ κινήθηκε αποφασιστικά για τη σταθεροποίηση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, συγχρονίζοντας τα δίκτυά τους ηλεκτρικής ενέργειας με το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Τηλεπικοινωνίες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύτηκε επιτυχώς με τους φορείς τηλεπικοινωνιών της ΕΕ και της Ουκρανίας, ώστε να επιτρέψει στους Ουκρανούς πρόσφυγες να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα με ελάχιστα ή μηδενικά τέλη περιαγωγής για περίοδο τριών μηνών. Εκτός από την οικονομικά προσιτή περιαγωγή, η ΕΕ διένειμε 2,5 εκατομμύρια κάρτες SIM σε Ουκρανούς που αναζητούσαν καταφύγιο και δημιούργησε σημεία ασύρματης πρόσβασης σε συνοριακά σημεία και καταφύγια.

Ενισχύοντας την άμυνα της Ουκρανίας

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη, με χρηματοδότηση ύψους 5,6 δισ. ευρώ, κατέστησε δυνατή την παράδοση αρμάτων, ελικοπτέρων, συστημάτων αεράμυνας, πυραύλων και πυρομαχικών.

Η αποστολή για τη στρατιωτική συνδρομή της ΕΕ με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας έχει ήδη εκπαιδεύσει πάνω από 25 000 Ουκρανούς στρατιώτες. Σημειώνουμε σταθερή πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου μας για πλήρη κατάρτιση 30 000 Ουκρανών στρατιωτών μέχρι το τέλος του έτους.

Τον Ιούλιο του 2023 τέθηκε σε ισχύ η πράξη για τη στήριξη της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP). Ο κανονισμός αυτός προβλέπει ειδικά, στοχευμένα μέτρα για την τόνωση της παραγωγής και την εγγύηση ασφαλούς εφοδιασμού με πυρομαχικά εντός της Ευρώπης.

Η ΕΕ ενίσχυσε την κυβερνοανθεκτικότητα της Ουκρανίας με επενδύσεις ύψους 10 εκατ. ευρώ σε εξοπλισμό, λογισμικό και άλλη σχετική στήριξη.

Λογοδοσία της Ρωσίας

Επί του παρόντος, η Γενική Εισαγγελία της Ουκρανίας διερευνά περισσότερες από 100 000 περιπτώσεις εικαζόμενων εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, που θεωρούνται οι σοβαρότερες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να στηρίξει τη διερεύνηση και τη δίωξη των εγκλημάτων αυτών, δεδομένου του αυξανόμενου όγκου αποδεικτικών στοιχείων.

Η ΕΕ ενισχύει με 7,5 εκατ. ευρώ τις έρευνες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται από τη Ρωσία. Η Επιτροπή υποστήριξε επίσης τη δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης κατά της Ουκρανίας. To Κέντρο, που άρχισε να λειτουργεί τον Ιούλιο του 2023, στηρίζει και ενισχύει τις εν εξελίξει και τις μελλοντικές έρευνες σχετικά με το έγκλημα επίθεσης και συμβάλλει στην ανταλλαγή και την ανάλυση των αποδεικτικών στοιχείων που έχουν συλλεγεί από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης.

Επιβολή κυρώσεων και αποδυνάμωση της ρωσικής πολεμικής μηχανής

Η ΕΕ θέσπισε 11 ισχυρές δέσμες κυρώσεων κατά της Ρωσίας

Οι κυρώσεις αυτές πλήττουν την καρδιά της ρωσικής οικονομίας, στερώντας της βασικές τεχνολογίες και αγορές και παρεμποδίζοντας σοβαρά την ικανότητα του Κρεμλίνου να χρηματοδοτεί και να διεξάγει τον πόλεμο. 

Η ΕΕ έχει επίσης εγκρίνει ορισμένες κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας ως απάντηση στη συμμετοχή της στην εισβολή στην Ουκρανία. Κυρώσεις έχουν επίσης επιβληθεί στο Ιράν για την κατασκευή και προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται σε επιθέσεις κατά της Ουκρανίας. Η ΕΕ έχει επίσης θεσπίσει αυστηρή «ρήτρα κατά της καταστρατήγησης», η οποία απαγορεύει στους πολίτες ή τις επιχειρήσεις της ΕΕ να καταστρατηγούν εν γνώσει τους και εσκεμμένα τις κυρώσεις.

Ανασυγκρότηση και ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας

Το μέλλον της Ουκρανίας είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δέσμευση αυτή επιβεβαιώθηκε κατά την πρώτη συνεδρίαση μεταξύ του Σώματος των Επιτρόπων και της κυβέρνησης της Ουκρανίας και κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ–Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2023. Από τον Ιούνιο του 2022, η Ουκρανία έχει καθεστώς υποψήφιας χώρας, υπό την προϋπόθεση ότι θα προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τα αναγκαία μεταρρυθμιστικά μέτρα που περιγράφονται στη γνώμη της Επιτροπής σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Ουκρανίας στην ΕΕ. 

Παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο, η ΕΕ έχει ήδη αρχίσει να θέτει τα θεμέλια της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, ενώ έχουν ξεκινήσει και διεθνείς προσπάθειες. 

Έναρξη νέας φάσης στην ενοποίηση της ηπείρου μας

Οι κλυδωνισμοί που προκλήθηκαν από τον επιθετικό πόλεμο του Πούτιν έγιναν αμέσως αισθητοί στους έξι εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια. Προσφέραμε στα Δυτικά Βαλκάνια τα ίδια ακριβώς μέτρα αλληλεγγύης που λάβαμε εντός της Ένωσής μας. Τον Δεκέμβριο του 2022 πραγματοποιήθηκε μια ιστορική σύνοδος κορυφής ΕΕ–Δυτικών Βαλκανίων, καθώς έγινε για πρώτη φορά σ’ αυτή την περιοχή. Τον Ιούνιο του 2023 η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν παρουσίασε ένα νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια. 

Δόθηκε επίσης ώθηση στη συνεργασία της ΕΕ στον τομέα της άμυνας. Σε δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε την 1η Ιουνίου 2022, οι Δανοί ψηφοφόροι υποστήριξαν την ένταξη της Δανίας στην Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ, θέτοντας τέλος στην 30ετή αυτοεξαίρεση της χώρας τους από την αμυντική συνεργασία της ΕΕ. 

Από το 2021 η Επιτροπή έχει δημιουργήσει και εφαρμόσει με επιτυχία το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας. Μέχρι στιγμής, τα έργα έχουν λάβει πάνω από 3 δισ. ευρώ —επένδυση σε αμυντικές τεχνολογίες και συστήματα του αύριο. Το 2023 το ΕΤΑ θα διαθέσει επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ σε έργα σε κρίσιμους τομείς της άμυνας, όπως η επίγνωση της κατάστασης στο διάστημα, η αναχαίτιση υπερηχητικών πυραύλων και η ανάπτυξη πρωτοτύπου για μια ευρωπαϊκή κορβέτα περιπολίας. 

Έγγραφα