Vóór de coronapandemie hadden 1 op de 6 mensen in de EU al te lijden onder geestelijke gezondheidsproblemen. Deze situatie is verslechterd door de ongekende crises van de afgelopen jaren. De pandemie heeft de geestelijke gezondheid extra onder druk gezet, met name onder jongeren en mensen die al problemen op dat gebied hadden.
De Europese Commissie komt met 20 vlaggenschipinitiatieven om deze crisis van de geestelijke gezondheid even beslist aan te pakken als die van de fysieke gezondheid. Zij trekt daarvoor 1,23 miljard euro van verschillende financiële instrumenten uit.
Bron: Flash Eurobarometer over geestelijke gezondheid, gepubliceerd op 9 oktober 2023.
Waarom moet de EU optreden op het gebied van geestelijke gezondheid?
Ter gelegenheid van de Europese week van de geestelijke gezondheid in mei 2023 hebben we de EU-burgers gevraagd waarom de EU moet optreden op dat gebied. Dit is wat ze ons hebben gezegd.
“Geestelijke gezondheid is volksgezondheid. Het is een recht. We moeten deze beschermen voor het welzijn van alle EU-burgers en van de EU zelf.”
Georgia Michailidou Tazoglou, Griekenland
“Omdat we alleen kunnen leven en presteren als we zowel fysiek als geestelijk gezond zijn.”
Nicola Unterecker, Duitsland
“Omdat geestelijk gezonde gemeenschappen van vitaal belang zijn voor het individueel welzijn en een bloeiende samenleving.”
Catalina Maria Popoviciu, Roemenië
De drie leidende beginselen
Sommige mensen hebben het moeilijk om snelle technologische, ecologische en maatschappelijke veranderingen te verwerken. De EU moet daarom geestelijke gezondheid op een alomvattende manier benaderen op basis van de leidende beginselen:
- adequate, doeltreffende preventie
- toegang tot hoogwaardige en betaalbare geestelijke gezondheidszorg en behandeling
- herintegratie in de samenleving na herstel
Wat doen we concreet?
De factoren die van invloed zijn op de geestelijke gezondheid lopen uiteen en moeten vanuit alle beleidsterreinen worden bekeken. Daarom zal de aanpak van de EU breed zijn en het volgende omvatten:
- Europees initiatief voor capaciteitsopbouw op het gebied van geestelijke gezondheid
- Europees initiatief ter preventie van depressie en zelfdoding
- Initiatief “Samen gezonder” – versterking van het onderdeel geestelijke gezondheid
- Portaal voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen
- Europese code voor geestelijke gezondheid
- Ontwikkeling van een gemeenschappelijk ecosysteem voor hersenonderzoek
- Netwerk voor geestelijke gezondheid bij kinderen en jongeren
- "Child Health 360: prevention toolkit"
- Eerste vlaggenschipinitiatief Jeugd
- Initiatief “Gezond schermgebruik, gezonde jongeren”
- Bescherming van slachtoffers van misdrijven
- Cancer mission: platform voor jonge kankeroverlevers
- Initiatief op EU-niveau inzake psychosociale risico’s
- EU-campagnes op de werkplek
- Initiatief voor meer en beter opgeleide vakmensen in de EU
- Technische ondersteuning voor hervormingen op het gebied van geestelijke gezondheid in verschillende sectoren
- Verzameling van gegevens over geestelijke gezondheid
- Bestrijding van stigmatisering en discriminatie
- Geestelijke gezondheidszorg voor ontheemden en patiënten uit Oekraïne
- Ondersteuning van de verspreiding van het Minimum Service Package on Mental Health and Psychosocial Support (MHPSS) van het Permanent Comité van VN-organisaties