*Nie obejmuje to osób urodzonych w innym kraju UE.
W UE odsetek ludności urodzonej poza krajem zamieszkania jest niższy niż w większości krajów o wysokich dochodach.
Osoby urodzone poza krajem zamieszkania w podziale na kraje
Źródło: Eurostat, UNDESA, dane z 2020 r.
Uwaga: w przypadku UE chodzi o osoby urodzone poza UE (tj. osoby urodzone w innym państwie członkowskim nie są uwzględniane); gdyby uwzględnić osoby mobilne wewnątrz UE, odsetek ten wyniósłby 12,4 proc.
Źródło: Eurostat; bez Danii; dane z końca 2020 r. w przypadku Chorwacji, Finlandii, Węgier i Irlandii; kategoria „Other” (Inne) obejmuje dokumenty wydane wyłącznie ze względu na pobyt, wydane ofiarom handlu ludźmi i małoletnim bez opieki, jak również wszelkie inne dokumenty pobytowe wydane z innych powodów, dla których można wydać dokumenty pobytowe, i które nie są objęte pozostałymi kategoriami.
Wśród obywateli państw spoza UE, którzy pod koniec 2021 r. zamieszkiwali w UE i posiadali ważny dokument pobytowy, większość posiadała dokumenty pobytowe wydane ze względów rodzinnych lub zawodowych.
Zatrudnienie imigrantów
W 2021 r. na unijnym rynku pracy zatrudnionych było 189,7 mln osób w wieku od 20 do 64 lat, w tym 8,84 mln osób spoza UE (4,7 proc. wszystkich zatrudnionych).
Wskaźnik zatrudnienia w UE wśród ludności w wieku produkcyjnym był w 2021 r. wyższy w przypadku obywateli UE (74 proc.) niż w przypadku osób spoza Unii (59,1 proc.).
Sektory, których dotyczy nadreprezentacja
W 2021 r. obywatele państw spoza UE byli nadmiernie reprezentowani w niektórych sektorach gospodarki, takich jak:
| Sektor | Ogólne zatrudnienie obywateli państw spoza UE | Ogólne zatrudnienie obywateli UE |
|---|---|---|
| Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi | 10,2% | 3,7% |
| Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca | 7,7% | 3,8% |
| Praca w gospodarstwie domowym | 6,7% | 0,7% |
| Budownictwo | 9,2% | 6,6% |
Nadreprezentacja według zawodu
Pod względem zawodów obywatele państw spoza UE byli nadmiernie reprezentowani w następujących sektorach:
| Grupa zawodowa | Ogólne zatrudnienie obywateli państw spoza UE | Ogólne zatrudnienie obywateli UE |
|---|---|---|
| Osoby sprzątające i pomagające | 11,8% | 2,9% |
| Pracownicy usług osobistych | 6,3% | 3,7% |
| Pracownicy opieki osobistej | 5,7% | 3,0% |
| Robotnicy budowlani lub robotnicy w dziedzinie pokrewnej (z wyłączeniem elektryków) | 6,5% | 3,7% |
| Robotnicy pomocniczy w górnictwie, budownictwie, przemyśle i transporcie | 6,0% | 2,5% |
| Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki | 2,3% | 0,6% |
| Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie | 2,8% | 0,7% |
Sektory, w których występuje niedostateczna reprezentacja
Obywatele państw spoza UE byli niedostatecznie reprezentowani w innych sektorach gospodarki, takich jak:
| Sektor | Ogólne zatrudnienie obywateli państw spoza UE | Ogólne zatrudnienie obywateli UE |
|---|---|---|
| Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne | 1,3% | 7,5% |
| Edukacja | 3,8% | 7,7% |
| Opieka zdrowotna i pomoc społeczna | 8,3% | 11,3% |
| Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | 3,5% | 5,9% |
Niedostateczna reprezentacja według zawodu
Obywatele państw spoza UE byli niedostatecznie reprezentowani w następujących zawodach:
| Grupa zawodowa | Ogólne zatrudnienie obywateli państw spoza UE | Ogólne zatrudnienie obywateli UE |
|---|---|---|
| Personel pedagogiczny | 2,4% | 5,6% |
| Średni personel w zakresie biznesu i administracji | 2,7% | 6,9% |
| Sekretarze, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni | 1,6% | 4,4% |
| Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych | 1,7% | 3,6% |
| Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania | 2,2% | 4,4% |
| Pracownicy opieki zdrowotnej | 1,4% | 3,1% |
Źródło: Eurostat.
Uchodźcy w Europie
Uchodźcy z Ukrainy
Od początku agresji wojskowej Rosji wobec Ukrainy, tj. od lutego 2022 r., Europa przyjęła największą liczbę osób uciekających przed wojną od czasów drugiej wojny światowej. Aktualne informacje na temat działań odejmowanych w celu przyjęcia osób uciekających przed wojną w Ukrainie i zapewnienia im tymczasowej ochrony można znaleźć na stronie Zarządzanie migracją: przyjmowanie uchodźców z Ukrainy.
Sytuacja pod koniec 2021 r.
Według danych Biura UNHCR pod koniec 2021 r. na całym świecie było:
- 27,1 mln uchodźców
- 53,2 mln osób wewnętrznie przesiedlonych (ze względu na konflikty i przemoc).
Odsetek uchodźców w UE wynosił 0,6 proc. w stosunku do całkowitej liczby ludności.
Liczba uchodźców w stosunku do całkowitej liczby ludności
W niektórych krajach na świecie przebywa duża liczba uchodźców:
Źródło: Biuro UNHCR.
Uwaga: Wykres przedstawia dziesięć krajów przyjmujących większość uchodźców oraz UE.
Fakt: Bez migracji ludność Europy zmniejszyłaby się w 2019 r. o pół miliona ze względu na fakt, że w UE urodziło się 4,2 mln dzieci, a 4,7 mln osób zmarło. W 2020 r. liczba ludności UE zmniejszyła się o około 100 tys. osób (z 447,3 mln osób 1 stycznia 2020 r. do 447,2 mln 1 stycznia 2021 r.) ze względu na łączny skutek takich czynników jak: mniejsza liczba urodzeń, większa liczba zgonów i niższe saldo migracji.
W 2021 r. w UE wydano 2,95 mln pierwszych zezwoleń na pobyt, w porównaniu z 2,3 mln w 2020 r., czyli liczba ta wyniosła niemal tyle co przed wybuchem pandemii COVID-19 (3,0 mln w 2019 r.). Spadek wynikał z ograniczeń w podróżowaniu wprowadzonych w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19. Pandemia miała szczególnie negatywny wpływ na zezwolenia na pobyt ze względów edukacyjnych – ich udział zmniejszył się z 13 proc. w 2019 r. do 11 proc. w 2020 r. W 2021 r. odnotowano szczególnie duży wzrost liczby zezwoleń ze względów zawodowych, których udział wzrósł z 39 proc. w 2020 r. do 45 proc. w 2021 r. W 2021 r. pierwsze zezwolenia na pobyt wydano z następujących powodów:
Źródło: Eurostat; kategoria „Other” (Inne) obejmuje dokumenty wydane wyłącznie ze względu na pobyt, wydane ofiarom handlu ludźmi i małoletnim bez opieki, jak również wszelkie inne dokumenty pobytowe wydane z innych powodów, dla których można wydać dokumenty pobytowe, i które nie są objęte innymi kategoriami.
10 krajów, których obywatelom najczęściej wydawano pierwsze dokumenty pobytowe w państwach członkowskich UE w 2021 r.
Ubieganie się o azyl w Europie
Wnioski o udzielenie azylu w UE złożone po raz pierwszy w 2021 r. według kontynentu pochodzenia
Źródło: Eurostat.
15 krajów, których obywatele najczęściej składali po raz pierwszy wniosek o udzielenie azylu w UE w 2021 r.
Źródło: Eurostat.
W 2021 r. osoby ubiegające się o azyl pochodziły z około140 państw.
W 2021 r. w UE złożono 632,3 tys. wniosków, z czego 537,3 tys. wniosków złożono po raz pierwszy. Stanowi to wzrost o 34 proc. w porównaniu z 2020 r., ale spadek o 10 proc. w porównaniu z 2019 r., przed pandemią COVID-19.
Znaczący odsetek wnioskodawców z państw zwolnionych z obowiązku wizowego wjeżdża do UE legalnie (15 proc. osób składających wniosek po raz pierwszy w 2021 r., w porównaniu z 25 proc. w 2020 r., przede wszystkim z powodu spadku liczby wnioskodawców z Ameryki Łacińskiej), głównie z:
- Wenezueli (2,8 proc. wszystkich wniosków złożonych po raz pierwszy)
- Gruzji (2,3 proc.)
- Kolumbii (2,2 proc.)
- Albanii (1,8 proc.)
- Mołdawii (1,2 proc.).
- Niemcy (148 200)
- Francja (103 800)
- Hiszpania (62 100)
- Włochy (45 200)
- Austria (37 800).
- na Cyprze (1 480 wniosków na 100 tys. mieszkańców)
- w Austrii (423)
- w Słowenii (247).
Źródło: Eurostat.
W 2021 r. 183,6 tys. osób ubiegających się o azyl miało mniej niż 18 lat – prawie 13 proc. z nich (23,3 tys.) stanowiły dzieci bez opieki. Większość dzieci bez opieki pochodziła z Afganistanu, Syrii i Bangladeszu.
W pierwszej połowie 2022 r. w UE złożono 405,5 tys. wniosków o udzielenie azylu (z czego 365,4 tys. stanowiły wnioski złożone po raz pierwszy). Jest to o 63 proc. więcej niż w tym samym okresie w 2021 r., a także o 21 proc. więcej w porównaniu z okresem sprzed pandemii COVID-19 (ten sam okres w 2019 r.). W marcu 2022 r. liczba wniosków przekroczyła 80 tys., co stanowi najwyższy poziom na miesiąc od 2016 r.
Uznawanie uchodźców
W 2021 r. kraje UE wydały 524,4 tys. decyzji azylowych w pierwszej instancji. 39 proc. tych decyzji było pozytywnych:
- 112,7 tys. osób otrzymało status uchodźcy
- 61,4 tys. osób otrzymało status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej
- 28 tys. osobom został przyznany status humanitarny.
W następstwie odwołania wydano dalszych 207,9 tys. ostatecznych decyzji, w tym:
- 26,6 tys. decyzji o nadaniu statusu uchodźcy
- 19,3 tys. decyzji przyznających status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej
- 26,5 tys. decyzji o przyznaniu statusu humanitarnego.
Ogólnie rzecz biorąc, w 2021 r. kraje UE udzieliły ochrony prawie 275 tys. osób.
W pierwszej połowie 2022 r. wskaźnik przyznawania azylu wzrósł – spośród 303,4 tys. decyzji azylowych wydanych w pierwszej instancji 48 proc. było pozytywnych, w tym:
- 72,8 tys. decyzji o nadaniu statusu uchodźcy
- 47,2 tys. decyzji przyznających status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej
- 26,8 tys. decyzji o przyznaniu statusu humanitarnego.
Skuteczność systemu azylowego
- Zmiany tempa rozpatrywania wniosków
Pod koniec maja 2022 r. liczba wniosków oczekujących na rozpatrzenie wynosiła 774,1 tys., tj. o 15 proc. więcej niż rok wcześniej (675 200). W okresie od maja 2021 r. do kwietnia 2022 r. zaległości te stale rosły. - Różnice w terminach rozpatrywania wniosków azylowych między państwami członkowskimi
Odsetek spraw w toku i wniosków oczekujących na rozpatrzenie znacznie różni się w poszczególnych państwach członkowskich, co odzwierciedla różnice w czasie rozpatrywania wniosków. Według danych AUEA pod koniec czerwca 2022 r. połowa spraw rozpatrywanych w pierwszej instancji oczekiwała na rozpatrzenie krócej niż sześć miesięcy.
Liczba wniosków oczekujących na rozpatrzenie w stosunku do całkowitej liczby wniosków złożonych w danym miesiącu
Źródło: Eurostat.
- Różne wskaźniki przyznawania azylu w krajach UE
Unijny system azylowy nadal jest osłabiony znacznymi różnicami między krajami UE pod względem wskaźników przyznawania azylu. Na przykład w 2021 r. wskaźnik przyznawania azylu obywatelom Afganistanu w pierwszej instancji wahał się od 9 proc. w Bułgarii do 100 proc. w Hiszpanii i Portugalii (spośród tych państw członkowskich, które wydały co najmniej 100 decyzji pierwszej instancji dotyczących obywateli Afganistanu). - Przepisy dublińskie w praktyce
W 2020 r. państwa członkowskie zgłosiły na podstawie przepisów dublińskich 94,6 tys. wniosków do innych państw członkowskich i innych krajów uczestniczących w systemie dublińskim o przejęcie odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Wydano 86 tys. decyzji w sprawie takich wniosków, z czego 50,6 tys. (59 proc.) zostało rozpatrzonych pozytywnie. Przekazano 12,5 tys. wniosków, co stanowi 25 proc. w stosunku do zaakceptowanych wniosków.
Przesiedlenia
W 2021 r. z państw spoza UE przesiedlono około 22,5 tys. osób potrzebujących ochrony międzynarodowej do państw członkowskich UE, czyli o 156 proc. więcej niż w 2020 r. i o 2 proc. więcej niż w 2019 r.
Główne narodowości to Syryjczycy i Afgańczycy, stanowiący odpowiednio 43 proc. i 29 proc. osób przesiedlonych.
W ramach wspólnych unijnych programów przesiedleń od 2015 r. w UE znalazło ochronę ponad 100 tys. osób. Na takie przesiedlenia państwa członkowskie otrzymują wsparcie z budżetu UE.
Nielegalne przekraczanie granic
Ogólne dane liczbowe
Nielegalne przekraczanie granic UE według obywatelstwa w 2021 r.
Źródło: Frontex.
2021 r.:
Wzrost o 29 proc. w porównaniu z 2020 r.
Wzrost o 124 proc. w porównaniu z 2020 r.
o 85 proc. więcej niż w tym samym okresie w 2021 r.
Rozkład geograficzny
2021 r.
- Wzrost liczby osób przekraczających granice na szlakach środkowośródziemnomorskich (+90 proc., 67,7 tys.), na szlakach wschodniośródziemnomorskich (+1 proc., 20,6 tys.) i na szlakach wiodących przez wschodnią granicę lądową UE (+1213 proc., 8,1 tys.)
- Spadek liczby osób przekraczających granice na szlakach zachodniośródziemnomorskich (w tym na szlaku atlantyckim z Afryki Zachodniej na Wyspy Kanaryjskie) (-2 proc., 40,8 tys.)
- 36-procentowy wzrost liczby ofiar śmiertelnych na morzu: w 2021 r. na trzech głównych szlakach odnotowano 3 171 osób zmarłych lub zaginionych, w porównaniu z 2 327 w 2020 r.
2022 r.
- Jeśli chodzi o okres od stycznia do lipca, w 2022 r. odnotowano wzrost liczby osób przekraczających granice na szlakach środkowośródziemnomorskich (+42 proc., 41,5 tys.), na szlakach wschodniośródziemnomorskich (+122 proc., 21,5 tys.) i na szlakach zachodniośródziemnomorskich (+1 proc., 16,4 tys.) w porównaniu z tym samym okresem w 2021 r.
- Między styczniem a lipcem 2022 r. odnotowano spadek liczby osób przekraczających granice na szlakach wiodących przez wschodnią granicę lądową UE (-21 proc., 3,3 tys.) w porównaniu z tym samym okresem w 2021 r.
- 33-procentowy spadek liczby ofiar śmiertelnych na morzu: w 2022 r., od stycznia do sierpnia, na trzech głównych szlakach odnotowano 1 533 osoby zmarłe lub zaginione, w porównaniu z 2 278 w tym samym okresie w 2021 r.
Osoby, którym nakazano opuszczenie UE, pochodziły głównie z następujących państw:
- Algieria (7,7%)
- Albania (6,5%)
- Maroko (6,2%)
- Pakistan (5,4%)
- Ukraina (5,2%).
Skuteczność systemu powrotów
W 2021 r. 70,5 tys. osób niebędących obywatelami UE zostało odesłanych do państw spoza UE. Odpowiada to 21 proc. wszystkich decyzji nakazujących powrót wydanych w ciągu roku, co oznacza wzrost w porównaniu z rokiem 2020, kiedy wskaźnik ten wyniósł 18 proc. Ograniczenia związane z podróżowaniem wprowadzone w następstwie pandemii oraz ograniczona dostępność lotów utrudniły prowadzenie operacji powrotów w 2020 r.
Wśród głównych państw, których obywatele musieli w 2021 r. powrócić do krajów spoza UE, znalazły się:
- Ukraina (12,8%)
- Albania (12,7%)
- Gruzja (7,4%).
Wśród narodowości, w przypadku których wydano co najmniej 5 tys. zarządzeń powrotu, odsetek powrotów był szczególnie niski w przypadku osób pochodzących z:
- Erytrei (2,0%)
- Libii (2,9%)
- Wybrzeża Kości Słoniowej (3,2%)
- Syrii (3,5%)
- Gwinei (4,3%).
W 2021 r. odsetek powrotów dobrowolnych i przymusowych wyniósł 50–50 proc. 77 proc. powrotów stanowiły powroty wspomagane, co oznacza, że osoby powracające otrzymały pomoc logistyczną, finansową lub inną pomoc materialną.
W pierwszej połowie 2022 r. nakazano opuszczenie państwa członkowskiego UE 179,6 tys. obywateli państw spoza UE, a w następstwie wydania nakazu opuszczenia UE do kraju spoza UE odesłano ogółem 33,6 tys. osób. W porównaniu z tym samym okresem w 2021 r. liczba zarządzeń powrotu i faktycznych powrotów wzrosła odpowiednio o 7 proc. i 20 proc.
Wizy krótkoterminowe
W 2021 r. niemal 1 700 konsulatów państw członkowskich otrzymało 2,9 mln wniosków o wydanie wizy krótkoterminowej złożonych przez obywateli państw spoza UE, czyli liczba ta wyniosła tyle samo co w 2020 r., ale o 83 proc. mniej niż w 2019 r.
Ogółem wydano 2,4 mln wiz krótkoterminowych, a 0,38 mln wniosków odrzucono, co odpowiada ogólnounijnemu wskaźnikowi odmowy na poziomie 13,4 proc. (spadek w porównaniu z 13,6 proc. w 2020 r., ale wzrost w porównaniu z 9,9 proc. w 2019 r.).
Większość wniosków złożono w następujących krajach:
- Rosja (536 tys.)
- Turcja (272 tys.)
- Ukraina (194 tys.)
- Arabia Saudyjska (173 tys.)
- Maroko (157 tys.).
Większość wniosków wizowych rozpatrzyły:
- Francja (652 tys.)
- Hiszpania (483 tys.)
- Niemcy (346 tys.)
- Grecja (296 tys.)
- Włochy (213 tys.).
72 proc. wszystkich wiz wydano na wielokrotny wjazd. Wiza krótkoterminowa uprawnia do podróżowania w każdym z 26 państw Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni w każdym okresie 180-dniowym.
Atlas migracji
Atlas migracji opublikowany przez Centrum Wiedzy na temat Migracji i Demografii Komisji Europejskiej to interaktywne narzędzie ze zharmonizowanymi, aktualnymi i potwierdzonymi danymi na temat stanu migracji i demografii w 27 państwach członkowskich UE oraz 171 państwach i terytoriach poza UE.
Statystyki europejskie dotyczące migracji i azylu
Aktualne europejskie dane statystyczne dotyczące:
oraz powiązane informacje są dostępne na stronie Eurostatu.
Eurostat gromadzi dane przekazane przez krajowe organy statystyczne państw członkowskich UE i państw EFTA na podstawie rozporządzeń statystycznych przyjętych przez Parlament Europejski i Radę. Jakość danych i powiązanych metadanych jest zapewniana zgodnie z Europejskim kodeksem praktyk statystycznych. Są one regularnie aktualizowane w zależności od zbioru danych. Ustalenia statystyczne są publikowane w artykułach z serii „Statistics Explained” i w innych publikacjach.
Zastrzeżenie: Powyższe dane opierają się na najnowszych dostępnych informacjach, aktualizowanych co kwartał. Ostatnia aktualizacja: 27 października 2022 r.