Στατιστικές για τη μετανάστευση στην Ευρώπη

Άνθρωποι που ζουν στην Ευρώπη

Βάσει των πιο πρόσφατων στατιστικών*, υπάρχουν

^{*Για πιο λεπτομερή στοιχεία, βλ. Βάση δεδομένων της Eurostat για τη μετανάστευση και το άσυλο.}

^{**Δεν περιλαμβάνονται τα άτομα που γεννήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος}

Κάτοικοι που γεννήθηκαν στο εξωτερικό ανά χώρα

^{Πηγή: Eurostat (2022), ΟΟΣΑ (2021)
Σημ.: που γεννήθηκαν εκτός ΕΕ, στην περίπτωση της ΕΕ (δηλαδή, δεν περιλαμβάνονται όσοι γεννήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος)· εάν λαμβάνονταν υπόψη οι μετακινούμενοι εντός της ΕΕ, το ποσοστό θα ήταν 12,4 %}

Άδειες διαμονής ανά λόγο χορήγησης στα τέλη του 2022

^{Πηγή: Eurostat; στο «other» περιλαμβάνονται οι άδειες που εκδίδονται μόνο για λόγους διαμονής, οι άδειες που χορηγούνται σε θύματα εμπορίας ανθρώπων και ασυνόδευτους ανηλίκους, καθώς και οι άδειες που εκδίδονται για όλους τους άλλους λόγους για τους οποίους μπορούν να εκδοθούν άδειες διαμονής και οι οποίοι δεν καλύπτονται από τις άλλες κατηγορίες}

Το 2022 9,93 εκατομμύρια πολίτες τρίτων χωρών απασχολούνταν στην αγορά εργασίας της ΕΕ, από το σύνολο των 193,5 εκατομμυρίων ατόμων ηλικίας 20–64 ετών, αριθμός που αντιστοιχούσε στο 5,1 % του συνόλου. Γενικά, ο συνολικός αριθμός των ατόμων στην ηλικιακή ομάδα 20–64 που εργάζονται είναι 197,458 εκατομμύρια, από τα οποία 9,927 εκατομμύρια είναι πολίτες τρίτων χωρών.

Πηγή: Eurostat

Το ποσοστό απασχόλησης του ενεργού πληθυσμού στην ΕΕ το 2022 ήταν υψηλότερο για τους πολίτες της ΕΕ (77,1 %) απ’ ό,τι για τους πολίτες τρίτων χωρών (61,9 %).

Τομείς με υπερεκπροσώπηση

Το 2022 οι πολίτες τρίτων χωρών υπερεκπροσωπούνταν σε συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς, όπως:

Υπερεκπροσώπηση ανά επάγγελμα

Από τη σκοπιά των επαγγελμάτων, οι πολίτες τρίτων χωρών υπερεκπροσωπούνταν στα εξής:

Τομείς με υποεκπροσώπηση

Οι πολίτες τρίτων χωρών υποεκπροσωπούνταν σε άλλους οικονομικούς τομείς, μεταξύ των οποίων:

Υποεκπροσώπηση ανά επάγγελμα

Εξάλλου, οι πολίτες τρίτων χωρών υποεκπροσωπούνταν στους τομείς:

^{Πηγή: Eurostat}

Πρόσφυγες από την Ουκρανία

Από τότε που ξεκίνησε η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022, η Ευρώπη έχει δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που διαφεύγουν τον πόλεμο από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Για επικαιροποιημένες λεπτομέρειες σχετικά με τις προσπάθειες υποδοχής ατόμων που διέφυγαν τον πόλεμο στην Ουκρανία και την παροχή προσωρινής προστασίας, βλ. τη σχετική σελίδα Διαχείριση της μετανάστευσης: Υποδοχή προσφύγων από την Ουκρανία.

Συνολική κατάσταση

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, υπήρχαν σε όλο τον κόσμο:

• 36,4 εκατομμύρια πρόσφυγες στα μέσα του 2023, και
• 62,5 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισθέντες (λόγω συγκρούσεων και βίας) στα τέλη του 2022.

Το ποσοστό των προσφύγων στην ΕΕ ήταν 1,5 % του συνολικού πληθυσμού της.

Αριθμός προσφύγων σε σύγκριση με τον συνολικό πληθυσμό

Πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο φιλοξενούν μεγάλο προσφυγικό πληθυσμό.

^{Πηγή: UNHCR
Σημείωση: το γράφημα δείχνει τις δέκα χώρες που φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες και την ΕΕ}

Βάσει των πιο πρόσφατων ετήσιων αριθμητικών στοιχείων

^{Σημ.  στοιχεία για το 2021}

Παρότι η παράτυπη μετανάστευση βρίσκεται συχνά στο προσκήνιο, η πραγματικότητα είναι ότι οι παράτυπες είσοδοι αποτελούν ένα μικρό ποσοστό της μετανάστευσης στην ΕΕ.

Το 2022 χορηγήθηκαν στην ΕΕ σχεδόν 3,4 εκατομμύρια πρώτες άδειες διαμονής, σε σύγκριση με 2,9 εκατομμύρια το 2021· πρόκειται για αύξηση σε σχέση με τους αριθμούς που είχαν σημειωθεί πριν από την έναρξη της πανδημίας COVID-19 (3,0 εκατομμύρια το 2019). Σε σύγκριση με το 2021, ο αριθμός των πρώτων αδειών διαμονής που εκδόθηκαν από τη Γερμανία (+190 %), τη Μάλτα (+164 %) και την Ιρλανδία (+146 %) υπερδιπλασιάστηκε. Το 2022 σημειώθηκε ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση στην περίπτωση των αδειών που σχετίζονται με το άσυλο (+ 60 %), αλλά ο αριθμός των αδειών που εκδόθηκαν για λόγους εκπαίδευσης (+29 %), για οικογενειακούς λόγους (+28 %) και για άλλους λόγους (+47 %) αυξήθηκαν επίσης από το ένα έτος στο άλλο. Από την άλλη, ο αριθμός των αδειών που χορηγήθηκαν για λόγους εργασίας μειώθηκε σε σύγκριση με το 2021 (-6 %). Το 2022 οι πρώτες άδειες διαμονής χορηγήθηκαν για τους ακόλουθους λόγους:

^{Πηγή: Eurostat; στο «other» περιλαμβάνονται οι άδειες που εκδίδονται μόνο για λόγους διαμονής, οι άδειες που χορηγούνται σε θύματα εμπορίας ανθρώπων και ασυνόδευτους ανηλίκους, καθώς και οι άδειες που εκδίδονται για όλους τους άλλους λόγους για τους οποίους μπορούν να εκδοθούν άδειες διαμονής και οι οποίοι δεν καλύπτονται από τις άλλες κατηγορίες}

Οι 10 κυριότερες ιθαγένειες της πρώτης άδειας διαμονής που χορήγησαν τα κράτη μέλη της ΕΕ το 2022

^{Πηγή: Eurostat}

Αιτούντες άσυλο για πρώτη φορά ανά ήπειρο καταγωγής (2022)

^{Πηγή: Eurostat}

Οι 15 κυριότερες ιθαγένειες αίτησης ασύλου για πρώτη φορά (2022)

^{Πηγή: Eurostat}

Το 2022 οι αιτούντες άσυλο προέρχονταν από 140 περίπου χώρες.

Το 2022 υποβλήθηκαν στην ΕΕ 958 800 αιτήσεις, και από αυτές οι 877 800 αφορούσαν αίτηση ασύλου για πρώτη φορά. Πρόκειται για αύξηση κατά 52 % σε σύγκριση με το 2021 και κατά 37 % σε σύγκριση με το 2019, πριν από την πανδημία COVID.

Σημαντικό ποσοστό των αιτούντων προέρχεται από χώρες για τις οποίες δεν απαιτείται θεώρηση (πρόκειται για το 22 % των ατόμων που αιτήθηκαν άσυλο το 2022, ποσοστό υψηλότερο σε σχέση με το 15 % που ήταν το 2021, επειδή έχουν αυξηθεί οι αιτήσεις από τη Λατινική Αμερική). Το ποσοστό αυτό εισέρχεται στην ΕΕ νόμιμα, κυρίως από τις εξής χώρες:

• Βενεζουέλα (5,7 % του συνόλου των αιτήσεων πρώτης φοράς)
• Κολομβία (4,8 %)
• Γεωργία (3,0 %)
• Ουκρανία (2,8 %)
• Αλβανία (1,4 %)

Αιτήσεις ασύλου πρώτης φοράς ανά 100 000 κατοίκους το 2022:

^{Πηγή: Eurostat}

Το 2022, από το σύνολο των αιτούντων άσυλο, 237 600 άτομα ήταν κάτω των 18 ετών — περίπου ένα στους έξι από αυτά (39 500) ήταν ασυνόδευτα παιδιά. Τα περισσότερα ασυνόδευτα παιδιά προέρχονταν από το Αφγανιστάν, τη Συρία και τη Σομαλία.

Κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2023 υποβλήθηκαν στην ΕΕ 601 600 αιτήσεις ασύλου (από τις οποίες οι 556 200 ήταν αιτήσεις που υποβλήθηκαν για πρώτη φορά). Πρόκειται για αύξηση κατά 25 % σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και για αύξηση κατά 52 % σε σχέση με την εποχή πριν από την πανδημία COVID-19 (ίδια περίοδος του 2019).

Αναγνώριση προσφύγων

Το 2022 οι χώρες της ΕΕ έλαβαν 632 400 πρωτοβάθμιες αποφάσεις ασύλου. Το 49 % των αποφάσεων αυτών ήταν θετικές:

• 143 000 άτομα έλαβαν καθεστώς πρόσφυγα,
• 101 700 άτομα έλαβαν καθεστώς επικουρικής προστασίας, και
• 65 900 άτομα έλαβαν ανθρωπιστικό καθεστώς.

Άλλες 217 500 τελικές αποφάσεις εκδόθηκαν μετά από ένσταση, μεταξύ των οποίων:

• 27 000 αποφάσεις χορήγησης καθεστώτος πρόσφυγα,
• 17 500 αποφάσεις χορήγησης καθεστώτος επικουρικής προστασίας, και
• 26 800 αποφάσεις χορήγησης ανθρωπιστικού καθεστώτος.

Συνολικά, οι χώρες της ΕΕ χορήγησαν προστασία σε περίπου 383 700 άτομα το 2022.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, το ποσοστό αναγνώρισης αυξήθηκε: από τις 342 400 πρωτοβάθμιες αποφάσεις ασύλου, ένα ποσοστό 53 % ήταν θετικό· σ’ αυτό περιλαμβάνονται:

• 69 500 αποφάσεις χορήγησης καθεστώτος πρόσφυγα,
• 63 300 αποφάσεις χορήγησης καθεστώτος επικουρικής προστασίας, και
• 48 900 αποφάσεις χορήγησης ανθρωπιστικού καθεστώτος

Αποτελεσματικότητα του συστήματος ασύλου

• Κυμαινόμενο μέγεθος αδιεκπεραίωτων αιτήσεων
  Στα τέλη Ιουλίου 2023 εκκρεμούσαν 955 200 αιτήσεις ασύλου, δηλαδή 25 % περισσότερες απ’ ό,τι το προηγούμενο έτος (764 100). Η καθυστέρηση αυτή αυξάνεται από τα μέσα του 2021.
• Διαφορετικός χρόνος διεκπεραίωσης σε κάθε κράτος μέλος
  Η αναλογία των εκκρεμών υποθέσεων και των αιτήσεων ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, αντικατοπτρίζοντας τις διαφορές ως προς τον χρόνο διεκπεραίωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EUAA), στα τέλη Ιουλίου 2023 το 48 % των εκκρεμών υποθέσεων σε πρωτοβάθμιο επίπεδο βρίσκονταν σε αναμονή για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.

Αριθμός εκκρεμών αιτήσεων σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό αιτήσεων για έναν συγκεκριμένο μήνα

^{Πηγή: Eurostat}

• Διαφορετικά ποσοστά αναγνώρισης σε κάθε χώρα της ΕΕ
  Το σύστημα ασύλου της ΕΕ εξακολουθεί να υπονομεύεται εξαιτίας σημαντικών διαφορών μεταξύ των χωρών της ΕΕ όσον αφορά τα ποσοστά αναγνώρισης. Για παράδειγμα, το 2022 το ποσοστό αναγνώρισης Αφγανών πολιτών σε πρώτο βαθμό (στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το ανθρωπιστικό καθεστώς) κυμαινόταν από 27 % στη Γερμανία σε 100 % στην Πορτογαλία και τη Λετονία (στοιχεία από τα κράτη μέλη που εξέδωσαν τουλάχιστον 100 αποφάσεις πρώτου βαθμού για Αφγανούς πολίτες).
• Οι κανόνες του Δουβλίνου στην πράξη
  Το 2022 τα κράτη μέλη ανέφεραν 174 500 εξερχόμενες αιτήσεις που, βάσει των κανόνων του Δουβλίνου, διαβιβάστηκαν σε άλλα κράτη μέλη και άλλες χώρες που συμμετέχουν στο σύστημα του Δουβλίνου για να αναλάβουν αυτά ή αυτές την ευθύνη εξέτασης της αίτησης για διεθνή προστασία. Από τις 158 200 αποφάσεις που εκδόθηκαν για τέτοιες αιτήσεις, οι 97 700 έγιναν δεκτές (62 %), ενώ εκτελέστηκαν 13 300 εξερχόμενες διαβιβάσεις, αριθμός που αντιστοιχεί στο 14 % των αιτήσεων που έγιναν δεκτές.

Επανεγκατάσταση

Το 2022 περίπου 17 300 άτομα που έχρηζαν διεθνούς προστασίας επανεγκαταστάθηκαν από τρίτες χώρες σε κράτη μέλη της ΕΕ, δηλαδή 6 % λιγότερα απ’ ό,τι το 2021 αλλά 97 % περισσότερα απ’ ό,τι το 2020.

Η συριακή ήταν μακράν η κυριότερη ιθαγένεια, αφού αντιπροσωπεύει το 63 % των ατόμων που επανεγκαταστάθηκαν.

Στο πλαίσιο κοινών προγραμμάτων επανεγκατάστασης της ΕΕ, περισσότερα από 117 000 άτομα έχουν βρει προστασία στην ΕΕ από το 2015. Επιπλέον, από το 2021 περισσότερα από 46 000 άτομα, κυρίως Αφγανοί που διατρέχουν κίνδυνο, έφθασαν στην ΕΕ με το καθεστώς εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν στήριξη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την επανεγκατάσταση και την εισδοχή για ανθρωπιστικούς λόγους.

Συνολικά στοιχεία

Παράτυπες διελεύσεις των συνόρων της ΕΕ ανά ιθαγένεια το 2023 (Ιανουάριος–Αύγουστος)

^{Πηγή: Ο Frontex,}

Ιανουάριος–Σεπτέμβριος 2023:

Οι διελεύσεις αυτές περιλαμβάνουν:

Γεωγραφική κατανομή

2022

• Αύξηση των διελεύσεων στις διαδρομές της Κεντρικής Μεσογείου (+56 %, 105 600), της Ανατολικής Μεσογείου (+113 %, 43 900) και των Δυτικών Βαλκανίων (+134 %, 144 100) σε σύγκριση με το 2021
• Μείωση των διελεύσεων στις διαδρομές της Δυτικής Μεσογείου (συμπεριλαμβανομένης της διαδρομής του Ατλαντικού από τη Δυτική Αφρική προς τις Κανάριες Νήσους) (-25 %, 30 600) και των ανατολικών συνόρων (-22 %, 6 300) σε σύγκριση με το 2021
• αύξηση των θανάτων στη θάλασσα κατά 18 %: 2 411 άτομα αναφέρθηκαν ως νεκροί ή αγνοούμενοι το 2022 στις τρεις διαδρομές της Μεσογείου, σε σύγκριση με 2 047 το 2021

Ιανουάριος–Αύγουστος 2023

• Όσον αφορά την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου, το 2023 σημειώθηκε αύξηση των διελεύσεων στις διαδρομές της Κεντρικής Μεσογείου (+97 %, 114 900 διελεύσεις) και της Δυτικής Μεσογείου (συμπεριλαμβανομένης της διαδρομής του Ατλαντικού από τη Δυτική Αφρική προς τις Κανάριες Νήσους) (+7 %, 20 200 διελεύσεις), σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2022
• Μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2023 σημειώθηκε μείωση των διελεύσεων στη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου (-9 %, 25 400 διελεύσεις) και στη διαδρομή των ανατολικών συνόρων (-9 %, 3 800 διελεύσεις), σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2022
• αύξηση των θανάτων στη θάλασσα κατά 31 %: 2 418 άτομα αναφέρθηκαν ως νεκροί ή αγνοούμενοι την περίοδο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2023 στις τρεις διαδρομές της Μεσογείου, σε σύγκριση με 1 841 την ίδια περίοδο το 2022

Συνολικά στοιχεία

Μεταξύ των κυριότερων χωρών ιθαγένειας όσων διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν την ΕΕ ήταν οι χώρες:

• Αλγερία (7,9 %)
• Μαρόκο (7,1 %)
• Πακιστάν (5,9 %)
• Αφγανιστάν (5,8 %)
• Αλβανία (5,5 %)

Αποτελεσματικότητα του συστήματος επιστροφών

Το 2022, 73 600 πολίτες τρίτων χωρών οδηγήθηκαν σε επιστροφή σε τρίτη χώρα. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 17 % του συνόλου των αποφάσεων επιστροφής που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους, ποσοστό που αποτελεί μείωση σε σχέση με το 18 % που ήταν το 2021.

Μεταξύ των κυριότερων χωρών καταγωγής όσων οδηγήθηκαν σε επιστροφή εκτός ΕΕ το 2022 ήταν οι εξής χώρες:

• Αλβανία (12,9 %)
• Γεωργία (10,2 %)
• Τουρκία (5,4 %)
• Σερβία (4,2 %)
• Μολδαβία (3,5 %)

Μεταξύ των ιθαγενειών με τουλάχιστον 5 000 εντολές επιστροφής, το ποσοστό επιστροφής ήταν ιδιαίτερα χαμηλό για όσους προέρχονταν από τις εξής χώρες:

• Αφγανιστάν (1,1 %)
• Συρία (1,7 %)
• Ακτή Ελεφαντοστού (2,7 %)
• Γουινέα (4,3 %)
• Μπανγκλαντές (5,7 %)

Το 2022 τα ποσοστά των οικειοθελών και των αναγκαστικών επιστροφών ήταν, αντίστοιχα, 54 % και 46 %. Το 75 % των επιστροφών ήταν υποβοηθούμενες επιστροφές, δηλαδή τα άτομα που οδηγήθηκαν σε επιστροφή έλαβαν υλικοτεχνική, οικονομική και/ή άλλη υλική βοήθεια.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, 217 100 πολίτες τρίτων χωρών διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ συνολικά 38 900 άτομα επέστρεψαν σε τρίτη χώρα, κατόπιν εντολής αναχώρησης. Σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021, ο αριθμός των εντολών επιστροφής και των επιστροφών αυξήθηκε κατά 16 % και 21 % αντίστοιχα.

Το 2022 σχεδόν 1 700 προξενεία κρατών μελών έλαβαν 7,6 εκατομμύρια αιτήσεις για θεώρηση βραχείας διαμονής, οι οποίες είχαν υποβληθεί από πολίτες τρίτων χωρών, δηλαδή περισσότερες από τα 2,9 εκατομμύρια το 2021 αλλά κατά 55 % λιγότερες απ’ ό,τι το 2019.

Συνολικά, εκδόθηκαν 5,9 εκατομμύρια θεωρήσεις βραχείας διαμονής και απορρίφθηκαν 1,3 εκατομμύρια, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό απόρριψης 17,9 % σε επίπεδο ΕΕ (που σημαίνει αύξηση από το 13,4 % που ήταν το 2021).

Οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν στις χώρες:

• Τουρκία (778 400)
• Ρωσία (687 200)
• Ινδία (671 900)
• Μαρόκο (423 200)
• Αλγερία (392 100)

Οι περισσότερες αιτήσεις για θεώρηση διεκπεραιώθηκαν από τις χώρες:

• Γαλλία (1 918 500)
• Ισπανία (1 197 500)
• Γερμανία (1 043 300)
• Ιταλία (727 500)
• Ελλάδα (459 100)

Το 58 % του συνόλου των θεωρήσεων εκδόθηκε για πολλαπλές εισόδους. Οι θεωρήσεις βραχείας διαμονής καλύπτουν ταξίδια σε όλες τις 26 χώρες του χώρου Σένγκεν για διάστημα έως 90 ημερών εντός οποιασδήποτε περιόδου 180 ημερών.

Ο Άτλας της Μετανάστευσης του κέντρου γνώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα μετανάστευσης και δημογραφίας είναι ένα διαδραστικό σύνολο εναρμονισμένων, επικαιροποιημένων και επικυρωμένων στοιχείων σχετικά με την κατάσταση της μετανάστευσης και της δημογραφίας στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και σε 171 τρίτες χώρες και εδάφη εκτός ΕΕ.

Επικαιροποιημένες ευρωπαϊκές στατιστικές σχετικά με τα εξής θέματα:

• τη διεθνή μετανάστευση
• το άσυλο
• τη διαχείριση της μετανάστευσης
• τα παιδιά-μετανάστες
• την ένταξη των μεταναστών

καθώς και περισσότερες πληροφορίες, διατίθενται στον ιστότοπο της Eurostat.

Η Eurostat συλλέγει στοιχεία από τις εθνικές στατιστικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών ΕΖΕΣ βάσει στατιστικών κανονισμών που έχουν εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η ποιότητα των δεδομένων και των σχετικών μεταδεδομένων διασφαλίζεται σύμφωνα με τον κώδικα ορθής πρακτικής για τις ευρωπαϊκές στατιστικές και επικαιροποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα ανάλογα με τη συλλογή δεδομένων. Τα στατιστικά πορίσματα δημοσιεύονται στη σειρά άρθρων «Statistics Explained» της Eurostat και σε άλλες εκδόσεις.

_{Δήλωση αποποίησης ευθύνης: Τα ανωτέρω στοιχεία βασίζονται στις πλέον πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες, οι οποίες επικαιροποιούνται σε τριμηνιαία βάση. Τελευταία επικαιροποίηση: Οκτώβριος 2023}