Europejski akt w sprawie czipów zwiększy konkurencyjność i odporność Europy w zakresie technologii i zastosowań półprzewodników oraz pomoże w osiągnięciu transformacji cyfrowej i ekologicznej. Stanie się to przez wzmocnienie wiodącej pozycji technologicznej Europy w tej dziedzinie. Po zatwierdzeniu przez Parlament i Radę rozporządzenie weszło w życie 21 września 2023 r.
Potrzeba działania na poziomie UE
Czipy stanowią aktywa strategiczne dla kluczowych przemysłowych łańcuchów wartości. Wraz z transformacją cyfrową pojawiają się nowe rynki dla czipów – wysoce zautomatyzowane samochody, technologia chmury, internet rzeczy, technologia dołączalności, przemysł kosmiczny, obronność i superkomputery.
Niedawne globalne niedobory półprzewodników wymusiły zamknięcie fabryk w różnych sektorach – od motoryzacji po urządzenia medyczne. Uwypukliło to skrajną globalną zależność łańcucha wartości półprzewodników od bardzo niewielkiej liczby podmiotów działających w złożonym kontekście geopolitycznym.
Z badania na temat czipów przeprowadzonego przez Komisję Europejską wynika, że do 2030 r. popyt na czipy w przemyśle wzrośnie o 100 proc. Odzwierciedla to rosnące znaczenie półprzewodników dla europejskiego przemysłu i społeczeństwa. Zaspokojenie rosnącego popytu nie będzie łatwe, zwłaszcza w związku z obecnym kryzysem w dostawach półprzewodników.
W swoim orędziu o stanie Unii z 2021 r. przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen wytyczyła wizję europejskiej strategii w zakresie czipów polegającą na wspólnym utworzeniu nowoczesnego europejskiego ekosystemu układów scalonych. Obejmie on produkcję, a także połączenie światowej klasy zdolności UE w zakresie badań, projektowania i testowania. W swoim orędziu o stanie Unii z 2022 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen podkreśliła, że pierwsza gigafabryka czipów w Europie powstanie w nadchodzących miesiącach.
Wzmocnienie wiodącej pozycji Europy w dziedzinie technologii
Europejski akt w sprawie czipów ma rozwiązać problem niedoboru półprzewodników i wzmocnić wiodącą pozycję Europy w dziedzinie technologii. Akt przewiduje wygospodarowanie ponad 43 mld euro na inwestycje publiczne i prywatne oraz określa środki mające na celu przewidywanie przyszłych zakłóceń w łańcuchach dostaw oraz przygotowanie się na nie i szybkie reagowanie wspólnie z państwami członkowskimi i naszymi partnerami na arenie międzynarodowej.
Cel ten zostanie osiągnięty w oparciu o trzy działania:
- Inicjatywa „Czipy dla Europy” będzie wspierać budowanie zdolności technologicznych i innowacje na dużą skalę.
- Ramy bezpieczeństwa mające na celu wspieranie publicznych i prywatnych inwestycji w zakłady produkcyjne zapewnią bezpieczeństwo dostaw i odporność unijnego sektora półprzewodników.
- Mechanizm koordynacji wdrażany za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Półprzewodników będzie umożliwiał współpracę między Komisją, państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami.
Cele:
Wzmocnienie wiodącej pozycji Europy w dziedzinie badań naukowych i technologii w dążeniu do mniejszych i szybszych układów scalonych
Wprowadzenie ram mających na celu zwiększenie zdolności produkcyjnych do 20 proc. rynku światowego do 2030 r.
Budowanie i zwiększanie zdolności innowacyjnych w zakresie projektowania, produkcji i pakowania zaawansowanych czipów
Rozwijanie specjalistycznej wiedzy na temat globalnych łańcuchów dostaw półprzewodników
Rozwiązanie problemu niedoboru kwalifikacji, pozyskiwanie nowych specjalistów i wspieranie kształcenia wykwalifikowanej siły roboczej
Inwestycje wspierające akt w sprawie czipów
Sam akt w sprawie czipów powinien doprowadzić do dodatkowych inwestycji publicznych i prywatnych o wartości ponad 15 mld euro.
Inwestycje te uzupełnią:
- realizowane już programy i działania w zakresie badań naukowych i innowacji w dziedzinie półprzewodników, np. Horyzont Europa i program Cyfrowa Europa
- zapowiedziane wsparcie ze strony państw członkowskich.
Zgodne z obranym kierunkiem polityki do 2030 r. akt w sprawie czipów wesprą inwestycje o wartości ponad 43 mld euro, do których w podobnym zakresie dodane zostaną długoterminowe inwestycje prywatne.
W akcie w sprawie czipów proponuje się:
- Inwestycje w technologie nowej generacji
- Dostęp w całej Europie do narzędzi do projektowania i linii pilotażowych do tworzenia prototypów nowatorskich czipów, testowania ich i eksperymentowania z nimi
- Procedury certyfikacji energooszczędnych i niezawodnych czipów w celu zagwarantowania jakości i bezpieczeństwa w kluczowych zastosowaniach
- Bardziej przyjazne dla inwestorów ramy tworzenia zakładów produkcyjnych w Europie
- Wspieranie innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up i scale-up oraz MŚP w dostępie do finansowania kapitałowego
- Wspieranie umiejętności, talentów i innowacji w dziedzinie mikroelektroniki
- Narzędzia umożliwiające przewidywanie niedoborów półprzewodników i związanych z nimi kryzysów oraz reagowanie na nie w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw
- Budowanie międzynarodowych partnerstw w dziedzinie półprzewodników z krajami o podobnych dążeniach