Wat zijn de belangrijkste doelstellingen van de wet inzake digitale diensten?
De nieuwe regels zijn evenredig, stimuleren innovatie, groei en concurrentievermogen en bevorderen de groei van kleinere platforms, kleine en middelgrote ondernemingen en startups. De verantwoordelijkheden van gebruikers, platforms en overheden worden herverdeeld in overeenstemming met de Europese waarden, waarbij de burgers centraal staan. De regels
- Burgers en hun grondrechten online beter beschermen
- Onlineplatforms een krachtig kader voor transparantie en duidelijke verantwoordelijkheden geven
- Innovatie, groei en concurrentievermogen binnen de interne markt stimuleren
- Betere bescherming van de grondrechten
- Meer keuze, lagere prijzen
- Minder illegale inhoud
- Juridische zekerheid, harmonisatie van regels
- Gemakkelijker starten en groeien in Europa
- Meer keuze, lagere prijzen
- Toegang tot EU-brede markten via platforms
- Gelijk speelveld tegen aanbieders van illegale inhoud
- Meer democratische controle en toezicht op systemische platforms
- Minder systemische risico's, zoals manipulatie of desinformatie
Welke providers vallen hieronder?
De wet inzake digitale diensten omvat regels voor onlinetussenhandelsdiensten, die miljoenen Europeanen dagelijks gebruiken De verplichtingen van de verschillende onlinespelers passen bij hun rol, omvang en impact op het online-ecosysteem.
- Intermediaire diensten die netwerkinfrastructuur aanbieden: internetproviders, domeinnaamregistrators, waaronder ook:
- Hostingdiensten zoals cloud- en webhostingdiensten, waaronder ook:
- Onlineplatforms waar verkopers en consumenten samenkomen, zoals onlinemarktplaatsen, appstores, deeleconomieplatforms en socialemediaplatforms
- Zeer grote onlineplatforms vormen een bijzonder risico voor de verspreiding van illegale inhoud en het toebrengen van schade aan de maatschappij. Er zijn specifieke regels vastgesteld voor platforms die meer dan 10% van de Europeanen (dus 45 miljoen gebruikers) bereiken.
Alle online-intermediairs die hun diensten op de interne markt aanbieden, ongeacht of zij in de EU of daarbuiten gevestigd zijn, moeten de nieuwe regels volgen. De verplichtingen van micro- en kleine ondernemingen staan in verhouding tot hun vermogen en omvang en zorgen er voor dat zij voldoende verantwoording afleggen. Bovendien worden micro- en kleine ondernemingen, zelfs indien zij aanzienlijk groeien, gedurende een overgangsperiode van 12 maanden vrijgesteld van een reeks verplichtingen.
| Nieuwe verplichtingen | Intermediaire diensten (cumulatieve verplichtingen) | Hosting- (cumulatieve verplichtingen) | Online- (cumulatieve verplichtingen) | Zeer grote (cumulatieve verplichtingen) |
|---|---|---|---|---|
| Transparantierapportage | ● | ● | ● | ● |
| Vereisten voor de dienstverleningsvoorwaarden, gelet op de grondrechten | ● | ● | ● | ● |
| Verplichte samenwerking met nationale autoriteiten | ● | ● | ● | ● |
| Contactpunten en, zo nodig, wettelijke vertegenwoordiger | ● | ● | ● | ● |
| Meldings- en handelingsverplichtingen om gebruikers te informeren | ● | ● | ● | |
| Aangifte strafbare feiten | ● | ● | ● | |
| Klachten- en verhaalmechanisme en buitengerechtelijke geschillenbeslechting | ● | ● | ||
| Betrouwbare flaggers | ● | ● | ||
| Maatregelen tegen malafide meldingen en tegenmeldingen | ● | ● | ||
| Speciale verplichtingen voor marktplaatsen, bv. doorlichting van credentials van derde leveranciers ("KYBC"), naleving door ontwerp, steekproeven | ● | ● | ||
| Verbod op gerichte advertenties voor kinderen en op reclame op basis van bijzondere kenmerken van gebruikers | ● | ● | ||
| Transparantie van aanbevelingssystemen | ● | ● | ||
| Transparantie van onlinereclame voor gebruikers | ● | ● | ||
| Verplichtingen op het gebied van risicobeheer en crisisrespons | ● | |||
| Externe, onafhankelijke auditing, interne compliancefunctie en publieke verantwoording | ● | |||
| Keuze van de gebruiker om geen aanbevelingen te ontvangen op basis van profilering | ● | |||
| Gegevensuitwisseling met autoriteiten en onderzoekers | ● | |||
| Gedragscodes | ● | |||
| Samenwerking bij crisisrespons | ● |
Wat zijn de gevolgen van de nieuwe verplichtingen?
De wet inzake digitale diensten betekent een aanzienlijke verbetering van de mechanismen voor het verwijderen van illegale inhoud en voor de doeltreffende bescherming van de grondrechten van gebruikers, waaronder de vrijheid van meningsuiting. De wet leidt ook tot een sterker overheidstoezicht op onlineplatforms, met name op platforms die meer dan 10% van de EU-bevolking bereiken.
Concreet betekent dit:
- maatregelen tegen illegale onlinegoederen, -diensten of -inhoud, zoals een mechanisme voor gebruikers om dergelijke inhoud te signaleren en voor platforms om samen te werken met “betrouwbare flaggers”
- nieuwe verplichtingen inzake de traceerbaarheid van zakelijke gebruikers op onlinemarktplaatsen om verkopers van illegale goederen te helpen identificeren, of redelijke inspanningen van onlinemarktplaatsen om bij steekproef na te gaan of producten of diensten in een officiële databank als illegaal zijn geïdentificeerd
- doeltreffende garanties voor gebruikers, zodat zij onder meer de inhoudsmoderatie van platforms kunnen aanvechten
- verbod op bepaalde soorten gerichte advertenties op onlineplatforms (die gericht zijn op kinderen of die speciale categorieën persoonsgegevens gebruiken, zoals etniciteit, politieke opvattingen, seksuele geaardheid)
- transparantiemaatregelen voor onlineplatforms op diverse gebieden, ook met betrekking tot de voor aanbevelingen gebruikte algoritmen
- verplichtingen voor zeer grote platforms en zeer grote onlinezoekmachines om misbruik van hun systemen te voorkomen door op risico’s gebaseerde maatregelen te nemen en onafhankelijke controles van hun risicobeheer te laten uitvoeren
- toegang van onderzoekers tot de belangrijkste gegevens van de grootste platforms en zoekmachines, zodat zij kunnen nagaan hoe de risico's evolueren
- toezichtstructuren die zijn aangepast aan de complexiteit van de onlineomgeving: de EU-landen nemen de belangrijkste rol op zich, ondersteund door een nieuwe Europese raad voor digitale diensten. Voor zeer grote platforms kunnen zij bovendien rekenen op toezicht en handhaving door de Commissie.
De nieuwe regels in een notendop
Gebruikers
Meer over nieuwe regels voor gebruikers
Bedrijven
Meer over nieuwe regels voor bedrijven
Platforms
Meer over nieuwe regels voor platforms
Wat zijn de volgende stappen?
Na de inwerkingtreding van de wet inzake digitale diensten op 16 november 2022 hebben onlineplatforms 3 maanden de tijd om op hun website het aantal actieve eindgebruikers te vermelden (17 februari 2023). De Commissie nodigt alle onlineplatforms ook uit om de bekendgemaakte aantallen bij haar te melden. Op basis van die gebruikersaantallen zal de Commissie dan bepalen of een platform als zeer groot onlineplatform of zeer grote onlinezoekmachine moet worden aangewezen. Na dat aanwijzingsbesluit van de Commissie heeft de betrokken entiteit vier maanden de tijd om te voldoen aan de verplichtingen op grond van de DSA. Daarbij gaat het onder meer om het uitvoeren van de eerste jaarlijkse risicobeoordelingsexercitie, beoordeling die de Commissie ook moet worden meegedeeld. EU-lidstaten moeten hun digitale-dienstencoördinatoren de nodige bevoegdheden geven tegen 17 februari 2024, de algemene datum waarop de DSA van toepassing wordt en volledig van toepassing is voor alle entiteiten die daaronder vallen.