Informacje ogólne
Wspólne programowanie oznacza wspólną odpowiedź UE i jej państw członkowskich na plan rozwoju opracowany przez kraj partnerski.
We współpracy z organami krajowymi partnerzy UE w działaniach na rzecz rozwoju opracowują wspólną strategię w pełni dostosowaną do krajowego planu rozwoju kraju partnerskiego. Wspólna strategia określa ogólne założenia i cele wsparcia udzielanego przez UE i jej państwa członkowskie. Określa również obszary, w których pracować będą poszczególne państwa członkowskie i UE, ogólne cele dla tych obszarów oraz przedstawia wstępne dane liczbowe dotyczące ich finansowania podczas czasu trwania wspólnej strategii.
Harmonogram wspólnej strategii jest dostosowany w czasie do harmonogramu krajowego planu kraju partnerskiego. W ten sposób partnerzy UE działający na rzecz rozwoju mogą planować i wdrażać działania w tym samym czasie i dla tego samego okresu co organy krajowe. Partnerzy UE mogą zatem lepiej reagować na potrzeby krajowe.
Wspólna strategia jest opracowywana na szczeblu krajów partnerskich, aby zagwarantować, że jest jak najlepiej dostosowana do danej sytuacji. Dzięki temu możliwa jest również ścisła współpraca z innymi zainteresowanymi stronami.
W strategii mogą również uczestniczyć partnerzy spoza UE działający na rzecz rozwoju, którzy będą przestrzegać zasad wspólnego programowania.
Korzyści wynikające ze wspólnego programowania
Wspólne programowanie ogranicza koszty transakcji ponoszone przez rządy krajów partnerskich, ponieważ jedno planowanie jest wystarczające dla wszystkich projektów realizowanych ze wszystkimi partnerami UE działającymi na rzecz rozwoju.
Dzięki wspólnemu programowaniu pomoc jest bardziej spójna i mniej rozdrobiona, ponieważ współpraca pomaga wyeliminować niedociągnięcia i nakładające się działania. Dzięki połączeniu swoich zasobów partnerzy są bardziej skuteczni, a ich projekty mają większy wpływ i lepszy stosunek wartości do ceny. Państwa UE dostarczają ponad połowę oficjalnej pomocy rozwojowej na całym świecie. Dlatego też oczekuje się, że wspólne programowanie będzie miało rzeczywisty wpływ na poprawę globalnej skuteczności pomocy i tego, w jaki sposób dziesiątki miliardów euro są wydawane każdego roku.
Wspólne programowanie może także przyczynić się do podniesienia świadomości wśród obywateli UE, poprawy postrzegania realizowanych działań przez społeczeństwo oraz zwiększenia rozliczalności.
Może również zmniejszyć się presja ciążąca na partnerach UE działających na rzecz rozwoju, ponieważ nie będą musieli samodzielnie zajmować się wszystkimi sektorami i rozwiązywać wszystkich problemów w danym kraju partnerskim. Partnerzy UE działający na rzecz rozwoju mogą stać się wiarygodnymi partnerami we wspólnym programowaniu, w ramach którego podział pracy gwarantuje uwzględnienie wszystkich istotnych sektorów i kwestii.
Pojawi się więcej możliwości dla wspólnych inicjatyw w terenie, ponieważ partnerzy UE działający na rzecz rozwoju będą mogli planować działania w tym samym czasie i na taki sam okres. Powinno to prowadzić do generowania oszczędności pod względem korzyści skali i zmniejszenia ogólnych kosztów.
Dzięki wspólnemu programowaniu praktyczne wdrażanie wartości europejskich może stać się bardziej efektywne, ponieważ wspólne wartości i strategie europejskie w takich dziedzinach jak prawa podstawowe i dobre sprawowanie władzy mogą być przekładane na spójne i ukierunkowane działania w krajach partnerskich.
Kontekst międzynarodowy i zobowiązania
W Traktacie z Lizbony przewidziano większą współpracę między krajami UE, również w obszarze polityki rozwoju. Wspólne programowanie jest jednym z głównych zobowiązań podjętych przez kraje UE, które współpracują ze sobą w celu zagwarantowania, że pomoc na rzecz rozwoju jest skuteczna. Wspólne programowanie jest zapisane w Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju z 2017 r. oraz zajmuje ważne miejsce w programie działań na rzecz zmian – kompleksowym programie dotyczącym polityki UE w dziedzinie rozwoju z 2012 r.
Wszystkie te zobowiązania znalazły odzwierciedlenie w konkluzjach Rady UE z listopada 2011 r., w których nakreślono ogólne kierunki polityki dla UE i państw członkowskich.