Achtergrond
Vandaag is Europa een van de meest concurrerende, dynamische en innovatieve regio’s ter wereld. De afgelopen jaren stond Europa echter voor een aantal historische uitdagingen, waaronder de COVID-19-pandemie en de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.
Hoewel de Europese Unie deze crises heeft doorstaan, hebben zij wel een tol geëist van ons algemene concurrentievermogen.
De afgelopen vier jaar is overduidelijk gebleken hoe belangrijk het is om ons concurrentievermogen en onze eengemaakte markt te versterken. [...] Dat geldt voor ons vermogen om de technologie die we nodig hebben voor de dubbele transitie op grote schaal te ontwikkelen. Het is ook onontbeerlijk als we zelf over spelers van wereldklasse op digitaal gebied willen beschikken en niet alleen consumenten willen zijn van digitale producten of diensten die ergens anders worden geproduceerd.
Uitdagingen zoals klimaatverandering, artificiële intelligentie en geopolitieke spanningen veranderen de wereld waarin we leven. Om in dit nieuwe landschap te kunnen gedijen, moeten we van Europa een plaats maken waar groei en innovatie verder worden gestimuleerd.
Dankzij een meer concurrerende EU zullen Europese bedrijven met succes kunnen concurreren op de wereldmarkt. Daarom moeten wij een omgeving creëren waarin zij producten, diensten of oplossingen kunnen ontwikkelen die beter, efficiënter en innovatiever zijn dan die van hun internationale concurrenten.
Onze concurrentievoorsprong herstellen
We hebben onze industriële basis versterkt en Europa investeringsvriendelijker gemaakt:
- met ons REPowerEU-plan stelden we onze energievoorziening veilig en maakten we onszelf minder afhankelijk van Rusland;
- we ontwikkelden het industrieel plan voor de Green Deal om het concurrentievermogen van de Europese nettonulindustrie te vergroten;
- we bouwden een Europese gezondheidsunie waar medische benodigdheden beschikbaar, betaalbaar en innovatief zijn.
Een vijfpuntenplan voor een concurrerender Europa
Om een hoog niveau van welvaart voor alle mensen in de EU te kunnen behouden, stellen we concurrentievermogen centraal in onze economische agenda voor 2024 en daarna.
Naar aanleiding van het verslag van Enrico Letta over de eengemaakte markt van de EU beschrijft voorzitter Von der Leyen vijf belangrijke actiegebieden om het Europese concurrentievermogen verder te versterken:
- Meer kapitaal vrijmaken voor Europese bedrijven
- Zorgen voor energieonafhankelijkheid en goedkopere energie
- Vaardigheidstekorten aanpakken
- Digitale innovatie bevorderen
- Het volledige potentieel van handel benutten
Overheidsinvesteringen zijn essentieel, maar volstaan niet om ervoor te zorgen dat we in de wereld van vandaag concurrerend blijven.
Om bedrijven gebruik te laten maken van Europa’s immense particuliere kapitaal, moeten we de kapitaalmarktenunie (KMU) - die bijna tien jaar geleden van start is gegaan - voltooien.
Elk jaar stroomt 300 miljard euro aan Europese spaargelden naar het buitenland als gevolg van de versnippering van ons kapitaalmarktsysteem. Als we de KMU voltooien, zouden bedrijven in de EU jaarlijks 470 miljard euro extra aan financiering kunnen aantrekken. Met dat kapitaal kunnen innovatie, groei en werkgelegenheid op het hele continent worden gestimuleerd.
Om de KMU te voltooien moeten we
- de nationale regels inzake insolventie harmoniseren
- grensoverschrijdende spaarproducten voor retailbeleggers creëren
- het toezicht op Europees niveau op de belangrijkste marktspelers versterken
zorgen voor energieonafhankelijkheid en goedkopere energie
Dankzij de EU-maatregelen naar aanleiding van de Russische invasie in Oekraïne bevinden de energiekosten zich terug op het niveau van voor de oorlog. De energieprijzen blijven het Europese concurrentievermogen echter beïnvloeden. Om ons concurrentievoordeel terug te winnen, moeten we de energiekosten blijven verlagen.
De evolutie van gastekorten naar een mogelijke gasovervloed, is een goede zaak. In 2025 zal een grote golf van nieuwe projecten voor de uitvoer van vloeibaar aardgas (lng) de wereldwijde levering van lng met 50 % doen toenemen, wat de gasprijzen aanzienlijk zal verlagen.
Onze investeringen in schone energie hebben er intussen voor gezorgd dat we in 2023 voor het eerst meer elektriciteit uit windenergie dan uit gas konden produceren. Deze lokaal opgewekte hernieuwbare energie is goed voor de industrie, het milieu en de portemonnee van mensen.
Het werk stopt hier echter niet. We moeten de energie-infrastructuur nu verder ontwikkelen, met name door:
- de capaciteit van grensoverschrijdende elektriciteitstransmissie te verdubbelen
- slimme netwerken en oplaadinfrastructuur te installeren
Er zijn meer mensen aan het werk dan op enig ander moment in de Europese geschiedenis. We hebben echter nog steeds een tekort aan arbeidskrachten, dat de EU kan helpen aanpakken door:
- zoveel mogelijk mensen op te leiden en jeugdwerkloosheid aan te pakken
- vrouwen betere toegang tot de arbeidsmarkt te geven
- flexibelere oplossingen te bieden aan ouderen
- talent uit het buitenland aan te trekken
Om concurrerend te blijven in een groene en digitale economie, moet de EU zich concentreren op bij- en omscholing van haar beroepsbevolking. Daarom investeren we 65 miljard euro via NextGenerationEU en het Europees Sociaal Fonds Plus om ervoor te zorgen dat mensen over de vaardigheden beschikken die zij nodig hebben om in hun loopbaan te gedijen en bij te dragen aan Europese innovatie.
Volgens een EU-enquête vinden bedrijven heel moeilijk personeel dat vaardig is op het gebied van cyberbeveiliging. In 2022 varieerde het tekort aan cyberbeveiligingsprofessionals in de EU tussen 260 000 en 500 000.
Om deze kloof te dichten, heeft de Commissie de academie voor cyberbeveiligingsvaardigheden opgericht, die als centraal aanspreekpunt moet fungeren voor opleidingsmogelijkheden en initiatieven op het gebied van cybervaardigheden in heel Europa.
Het stimuleren van innovatie en concurrentievermogen op digitaal gebied is cruciaal om in de wereld van vandaag concurrerend te blijven.
Daarom investeert de EU 150 miljard euro uit NextGenerationEU in cyberbeveiliging, supercomputers en de vaardigheden die we nodig hebben om dit het digitale decennium van Europa te maken.
Om de digitale transitie te vergemakkelijken, heeft de EU ook:
- de AI-verordening opgesteld, ’s werelds allereerste regelgevingskader voor AI en AI-toepassingen
- de datagovernanceverordening ingevoerd, waarmee gemeenschappelijke Europese dataruimten voor het bundelen en delen van gegevens mogelijk worden
- de dataverordening voorgesteld om het delen van gegevens door bedrijven, personen en de overheidssector te vergemakkelijken
Om ervoor te zorgen dat de digitale transitie veilig, eerlijk en transparant is, heeft de Commissie:
- de digitalemarktenverordening ontwikkeld, die de rechtszekerheid voor bedrijven en platforms vergroot en kmo’s en start-ups versterkt
- de digitaledienstenverordening ingevoerd, die helpt voorkomen dat onjuiste informatie online wordt verspreid
Europa is een handelscontinent en de handel heeft enorm bijgedragen tot de welvaart van de Europese Unie vandaag. Dankzij handel
- kunnen wij onze producten uitvoeren naar een wereldwijde markt
- krijgen wij toegang tot kritieke grondstoffen die essentieel zijn voor de groene en digitale transitie
- kunnen wij gebruikmaken van het groeipotentieel van andere regio’s
Daarom zal de EU blijven werken aan open en eerlijke handel die kansen biedt voor onze bedrijven. Wij zullen dit doen door te onderhandelen over meer handelsovereenkomsten voor veilige en open markten en door de Wereldhandelsorganisatie te hervormen om digitale handel en klimaatverandering beter aan te pakken.
De EU zal ook haar markt blijven beschermen en blijven werken aan een wereldwijd gelijk speelveld. Hiervoor werken we samen met partners (zoals de G7) om problemen van structurele overcapaciteit aan te pakken en hanteren we onze ruim 170 handelsbeschermingsmaatregelen, die tot dusver meer dan 500 000 banen in de EU hebben beschermd tegen de gevolgen van oneerlijke handelsvoorwaarden.