Θέτουμε τα θεμέλια για ένα ανθεκτικότερο σύστημα υγείας
Ο κανονισμός σχετικά με σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, που εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 24 Οκτωβρίου 2022, διασφαλίζει ότι η ΕΕ:
- θα διαθέτει άρτιο σχεδιασμό ετοιμότητας και πιο ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης,
- θα διαθέτει βελτιωμένη ικανότητα ακριβούς εκτίμησης κινδύνου και στοχευμένης αντίδρασης,
- θα αναπτύξει ισχυρούς μηχανισμούς για την από κοινού προμήθεια ιατρικών αντιμέτρων,
- θα αποκτήσει τη δυνατότητα θέσπισης κοινών μέτρων σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση μελλοντικών διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας.
Ένα ισχυρότερο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) δεν θα εκδίδει μόνο συστάσεις προς τα κράτη μέλη σχετικά με την ετοιμότητα για απειλές κατά της υγείας, αλλά θα φιλοξενήσει επίσης ένα νέο δίκτυο αριστείας εργαστηρίων αναφοράς της ΕΕ και θα συγκροτήσει ειδική ομάδα της ΕΕ για την υγεία για ταχείες παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας σε περίπτωση σοβαρής επιδημικής έξαρσης.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έχει επίσης ενισχυθεί όσον αφορά την ετοιμότητα και τη διαχείριση κρίσεων για φάρμακα και ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Ο Οργανισμός μπορεί πλέον να παρακολουθεί στενά και να μετριάζει τις ελλείψεις φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων κατά τη διάρκεια σοβαρών συμβάντων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, καθώς και να διευκολύνει την ταχύτερη έγκριση φαρμάκων τα οποία προσφέρονται, ενδεχομένως, για τη θεραπεία ή την πρόληψη μιας νόσου που προκαλεί κρίση δημόσιας υγείας.
Οι νέοι αυτοί κανόνες συμπληρώνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, καθώς εγκαθιδρύουν ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο για τη βελτίωση των ικανοτήτων της ΕΕ στους ζωτικούς τομείς της πρόληψης, της ετοιμότητας, της επιτήρησης, της εκτίμησης κινδύνου, της έγκαιρης προειδοποίησης και της αντίδρασης.
Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (ΗΕRA)
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) της Επιτροπής για καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, αναπτύσσει, παράγει και προμηθεύει ιατρικά αντίμετρα πριν από και κατά τη διάρκεια κρίσεων στον τομέα της υγείας.
Η HERA έχει ως στόχο:
- τον καλύτερο συντονισμό της υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ πριν από κρίσεις και κατά τη διάρκεια κρίσεων,
- την καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ, τον κλάδο και τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς,
- την ανάπτυξη, παραγωγή, προμήθεια, αποθήκευση και δίκαιη κατανομή ιατρικών αντιμέτρων,
- την ενίσχυση της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης υγειονομικής ανάγκης.
Μετά την ίδρυσή της, η HERA συγκρότησε ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις παραλλαγές της νόσου COVID-19 με σκοπό την παρακολούθηση των μεταλλάξεων, πραγματοποίησε αγορές εμβολίων κατά της ευλογιάς των πιθήκων, δημιούργησε τον μηχανισμό EU FAB —ένα δίκτυο συνεχώς διαθέσιμων ικανοτήτων παραγωγής εμβολίων και φαρμάκων που μπορεί να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση μελλοντικών κρίσεων— και ξεκίνησε τη δημιουργία αποθεμάτων εξοπλισμού και φαρμάκων κατά χημικών και πυρηνικών απειλών. Προσδιόρισε επίσης τρεις κορυφαίες απειλές κατά της υγείας που απαιτούν συντονισμό των μέτρων σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο των ιατρικών αντιμέτρων.
Πρόκειται για τις εξής:
- παθογόνοι παράγοντες με υψηλό δυναμικό πανδημίας
- χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές και πυρηνικές απειλές
- απειλές λόγω της μικροβιακής αντοχής
Επίπεδο ετοιμότητας στον τομέα της υγείας
Το 2023 η Επιτροπή δημοσίευσε τη δεύτερη έκθεση για το επίπεδο ετοιμότητας στον τομέα της υγείας. Αυτή η ετήσια διαδικασία αναδεικνύει τις δράσεις που έχει αναλάβει η ΕΕ μετά την πανδημία της COVID-19 για την αντιμετώπιση διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας. Η έκθεση του 2023 επισημαίνει ότι ο εμβολιασμός εξακολουθεί να παίζει καίριο ρόλο στην πρόληψη της εξάπλωσης λοιμωδών νοσημάτων και, όσον αφορά τις πλέον πιεστικές απειλές για την υγεία, εστιάζει στο ζήτημα της μικροβιακής αντοχής. Οι απειλές από ασθένειες των ζώων και οι αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία αποτελούν δύο άλλες μείζονες προκλήσεις που επισημαίνονται στην έκθεση, και αναδεικνύουν τη σημασία της υιοθέτησης της προσέγγισης «Μία υγεία» για την αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών απειλών για την υγεία.